صحنه ی دوم

(رومئو پیش می آید)

رومئو: به خراشی اشاره میکنند،که هرگز زخم نبوده.

آرام باش رومئو!چه نوری از آن پنجره میتابد؟

مگر آنجا مشرق است؟مگر ژولیت خورشید؟

طلوع کن،خورشید تابنده،و ماه حسود را بکش،

که از اندوه بیمار و رنگ پریده شده.

و تو ،که همنشین ماهی،چه میگویم،تابنده تر،

همدم او مباش ژولیت،او حسود است.

آن کهنه ردای رنگ باخته را

کسی جز ابلهان نمیپوشد.برهنه شو.

بانوی من اوست،آه،عشق من آنجاست!

کاش میدانست،کاش...

با من سخن میگوید،بی آنکه زبان بگشاید،چه باک؟

به چشمهایش پاسخ خواهم داد.

چقدر خامم،روی سخنش با من نیست.

درخشانترین ستارگان،دو تن،

چشمهایش را به جای خویش گمارده اند،

تا در غیابشان بر آسمان بتابد.

نه،چشم های او برتر است،

چنان که خورشید برتر از چراغ،

چشمهای اوست که آسمان را روشنی بخشیده

و پرندگان به آواز درآمده اند،به گمان آن که روز است.

پرنده ها بخوابید،شب است هنوز.

این نه افتاب،معشوقه ی من است که گونه ها را به دست گرفته.

کاش دستکش بودم،و بر گونه هایش میچسبیدم.

ژولیت: وای بر من.

رومئو: (در کنار) سخن میگوید.

باز هم چیزی بگو فرشته ی تابان،

که در این شب دیجور، با شکوهتر از فرشتگان بهشتی،

که بر فراز ابر های تنبل می خرامند،

و چشم آدمیان خاکی را می دزدند،

و آنها را در جذبه رها می سازند.

ژولیت: آه رومئو ،رومئو،چرا نامت رومئو شد.

خاندانت را انکار کن،نامت را انکار کن،

اگر نمیکنی،به عشقمان سوگند یاد کن

تا من دیگر از تبار کپیولت نباشم.

رومئو: (در کنار) هنوز گوش کنم،یا پاسخی بدهم؟

ژولیت: در جهان دشمنی ندارم به جز نام تو.

تو تویی، و نه مونتاگیو.

مونتاگیو چیست؟کجای تو مونتاگیو است؟

دست،پا،بازو،چهره؟

کدام پاره ی تنت؟پس نام دیگری باش.

نام چیست؟آنچه گل سرخ می نامیم،

هر چه نامش،باز معطر و زیبا بود.

تو اگر رومئو هم نبودی باز رومئو بودی.

ای کمال نا یافتنی به صاحبت برگرد؛

اما بی نام و نشان .رومئو،نامت را از پیکرت جدا کن،

و به جای آن،همه ی مرا تصاحب کن.

رومئو: قولت را پذیرفتم و دیگر رومئو نیستم.

مرا عشق بخوان .دوباره نام گذاری خواهم  شد،

و دیگر هرگز رومئو نخواهم بود.

ژولیت: کیست که در تاریکی شب پنهان است،

و به راز خلوت من آگاه شد؟

رومئو: اسمی ندارم،

چگونه بگویم کیستم؟

اسم من،ای قدیسه،بیزارم کرده،

چون با تو دشمنی دارد.

اگر بر کاغذی نوشته بودو پاره می کردم.

ژولیت: گوشم چه زود صدایش را می شناسد.

مگر تو رومئو نیستی؟مگر مونتاگیو نیستی؟

رومئو: هیچکدام نیستم،اگر تو هیچکدام را نمی پسندی.

ژولیت: چگونه به اینجا آمدی،از کدام راه؟

دیوار باغ بلند است و عبور از آن دشوار.

و نامت،رومئو،در اینجا مرگ می آفریند،

اگر که خانواده ام تو را ببینند.

رومئو: با بالهای عشق از دیوار باغ گذشتم.

عشق را با حصار سنگی نمی توان سد کرد،چون

وقتی عشق آمدبا خود شهامت می آورد.

پس خانواده ات نمی تواند سد راهم باشد.

ژولیت: اگر تو را در اینجا ببینند خواهند کشت.

رومئو: در چشم های تو مخاطره بیش از آن است

که در بیست شمشیر کینه ورز.مرا بخواه

تا رویین تن شوم.

ژولیت: به هیچ بهایی نمی خواهم تو را اینجا بیابند.

رومئو: ردای شب مرا از چشم ها پنهان خواهد کرد.

تو دوستم بدار،بگذار مرا بیابند.

که دوستتر دارم با نفرت انها بمیرم،

تا بی مهری تو مرگم را به تاخیر اندازد.

ژولیت: چه کسی راه را نشانت داد؟

رومئو: عشق دستم را گرفت و به اینجا آورد.

دریانورد نیستم،اما اگر دورتر از این بودی،

حتی در ساحل دیگر این اقیانوس هم،

به سودای این کالا سفر می کردم.

ژولیت: می دانی که بر چهره نقاب شب دارم،

ور نه چهره ی زنی می دیدی که رنگ شرم خورده.

تو نباید می شنیدی،آنچه امشب از زبانم شنیدی.

من به رسم و رسوم پا بندم،پا بندم و انکار می کنم

آنچه هم امشب گفتم،اما نه،لعنت به تشریفات و رسم و رسوم.

آیا به راستی عاشقی،می دانم خواهی گفت:"آری"

و من باورت خواهم کرد.با این حال اگر سوگند یاد کنی،

شاید بی وفا بشوی.پیمان شکنی،رومئوی نجیب،

می گویند ژوپیتر را به خنده می اندازد.

پس دوستم داری رومئوی نجیب، صادقانه بگو.

اما اگر به گمانت آسان به دست آمده ام

ترشرویی خواهم کرد، با ناز و ادا خواهم گفت نه،

تا تو التماس کنی، وگرنه به خدا رامم.

راست آن است که مونتاگیوی عزیز خیلی عاشقم.

در این صورت، آری، سبکسرم خواهی انگاشت.

اما باور کن، آقا، به شما نشان خواهم داد

بیش از دخترانی که ناز می کنند وفادارم.

اعتراف می کنم باید سختگیرتر از این بودم.

اما تو نجوایم را پیش از اعتراف شنیدی.

صدای عشقِ راستینم را؛ پس مرا ببخش،

و به کوتاهی عشقم حمل مکن،

عشقی که تاریکی شب آن را برملا کرد.

رومئو: بانوی من، سوگند به ماه مقدس

که بر درختانِ میوه نقره پاشیده،ــ

ژولیت: به ماه سوگند مخور، به ماه ناپایدار،

پرده ی دوم

       رومئو و ژولیت

(ورود همسرایان)

اکنون اشتیاق کهنه به خاک سپرده شد،

و مهری تازه در کمین،تا وارث آن شود.

آن که روزی دلی تپنده برایش می مرد،

امروز به خاطر ژولیت دلنواز خود مرده است.

اکنون معشوق رومئو است و دوباره عاشق.

مسحور یک نگاه به افسون یک نگاه.

چسان شکوه به نزد دشمن می برند عاشقان،

و طعمه ی عشق در دامی هراسناک می جویند.

رومئو دشمن است، آری، و رسم نیست،

پیمان عاشقانه ببندند با دشمن.

و معشوقه هر چه عاشقتر، دستها کوتاهتر،

و راه دیدار عاشقانه بی راهتر.

اما هوس راه می نماید و زمان بوته ی کیمیاگر،

تا وصل کند مردم ناساز را به یکدیگر.

(همسرایان خارج می شوند)

صحنه ی اول

                 (رومئو وارد می شود)

رومئو: قلب من اینجاست، کجا بروم؟

پس ای زمین تیره واچراغ، کانون تو آنجاست.

                                                            (فرار می کند)

           (مرکوشیو و بن ولیو وارد می شوند)

بن ولیو: رومئو، عموزاده کجایی؟

مرکوشیو: چه زرنگ.

سوگند می خورم، معشوقه را ربوده و با خود به بستر برده.

بن ولیو: از اینطرف دوید و از دیوار باغ بالا پرید.

صدایش کن، مرکوشیو.

مرکوشیو: نه، روحش را احضار می کنم.

رومئو، شیدای عاشق! دیوانه! هوسباز! عاشق!

ظاهر شو، مثل آه عاشقان.

سخن بگو، بیتی شعر هم بخوانی کافیست.

فریاد کن"وای بر من". قافیه یی بساز، "عشق" با "دمشق".

برای این الهه ی عشق، ونوس، چاپلوسی کن.

فرزند کور و وارثش را با نام کوچکش بخوان،

آبراهام کوپیدِ* جوان. آن که راست به هدف زد،

و شاه کافتوا را دلباخته ی گدایی کرد.ــ

نه می شنود، نه وسوسه می شود، نه می جنبد.

حیوان مرده باید روحش را احضار کنیم.ــ

تو را به نام چشمهای درخشان روزالین احضار می کنم.

به نام پیشانی بلند و لبهای گلگونش،

به نام پاهای ظریف، رانهای صاف، و اندام هوسناکش،

و به نام همه ی مایملک او، نیمی از املاک مجاور شهر.

به تو امر می کنم که به شکل خودت ظاهر شوی.

بن ولیو: اگر صدایت را بشنود به خشم خواهد آمد.

مرکوشیو: به خشم نخواهد آمد، مگر آنکه

روحش در خانه ی معشوقه به طرزی غریب

برخیزد، که اکنون به اتاقش احضار کرده.

یا شاید آسیب دیگری دیده باشد!

نیت من خیر است، چرا که به نام معشوقه اش

طلسم او را می شکنم تا برانگیزمش.**

بن ولیو: بیا برویم، خود را میان درختها پنهان کرده است،

تا با این شب عبوس همصدا شود.

عشق او کور است، برازنده ی تاریکی است.

مرکوشیو: عشق کور، به هدف نمی تواند بزند.

حالا زیر درخت هلو نشسته***

و آرزو می کند معشوقه هلو باشد.

چنان که دختران هنگام ادای آن لب ورمی چینند.

آه رومئو، کاش بود، کاش هلو بود،

و در گلوی تو گیر می کرد.

شب بخیر رومئو، من به بستر کوچکم می روم.

این بستر گسترده برایم سرد است. ــ

بیا بن ولیو، بیا برویم.

بن ولیو: برویم، بی فایده است.

او میل ندارد پیدایش کنند.

                  (آنها خارج می شوند)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

*. ظاهرا لقبی است که رومئو برای کوپید، فرزند نابینای ونوس ساخته. ضمنا در انگلستان عصر شکسپیر،

ابراهیم لقبی بود که به اشخاص امین می دادند.ــم.

**. ترجمه ی چهار بیت اخیر و نیز بیتهای بعدی که مرکوشیو می گوید به واسطه ی زبان هرزه درایش تعدیل یافته است.ــم.

***. به جای ازگیل هلو به کار رفته تا بتوان طعنه های مرکوشیو را در فرهنگ ایرانی دریافت.ــم.

صحنه ی پنجم

(خدمه با دستمال سفره جلو می آیند)اولی: پات پن کجاست؟ چرا کمک نمی کند این میز را جمع کنیم؟

ته مانده ها را جمع کرده؟ بشقابها را تمیز کرده؟دومی: وقتی تشریفات چنین جشنی به دست مشتی نادان بیفتد آنهم

دستهای نشسته کار از این بهتر نخواهد شد.اولی: صندلیها را از اینجا بردارید جاظرفیها. مواظب این خرت و پرتها

باشید. ـ دوست خوب من کمی هم شیرینی بادامی برای من

نگهدار و اگر به من علاقه داری بگذار سوزان و نل هم بیایند

چیزی بردارند. آهای آنتونی- پات پن!سومی: آی پسر آماده باش.اولی: در تالار بزرگ دنبالت می گردند سراغت را می گیرند صدایت

می کنند با تو کار دارند.

سومی: ما که نمی توانیم هم اینجا باشیم هم آنجا. بداخلاقی نکنید بچه ها.

کمی سر حال تر. بیشتر عمر می کنید.

(خدمه کنار می روند)

(کپیولت با خانواده-میهمانان-و بانوانشان[با رومئو-مرکوشیو-

بن ولیو و همراهان] وارد می شوند. کپیولت به رومئو:)کپیولت: خوش آمدید آقایان. خانمهایی که پایشان میخچه ندارد با شما خواهند رقصید.

آه بانوان زیبا کدامیک از شما کنار می ایستد؟

هر که نرقصد قسم می خورم که پایش میخچه دارد. زدم به هدف!

خوش آمدید آقایان. من هم جوان بوده ام.

نقاب بر چهره زیر گوش دختران جوان زمزمه ها کرده ام

کلمات فریبنده جوانی... رفت رفت رفت.

خوش آمدید آقایان. ـ نوازندگان چرا بیکارید؟

(نوازندگان می نوازند، و جوانان به رقص می پردازند)

راه را باز کنید، کنار،کنارـ سرِپا دختر ها، سرِپاـ

آی پسر، چراغ، باز هم چراغ بیاورید. این میزها را جمع کنید.

بخاری را خاموش کنید، اینجا خیلی گرم است.

آه که این ورزشِ نطلبیده مراد است. ـ

شما نه! شما بشینید عموزاده کپیولت.

روزهای رقص من وشما سپری شده.

آخرین رقص با نقاب را چند سال پیش کردیم؟عموزاده کپیولت: باور کنید سی سالی می شود.کپیولت: نه جانم، دیگر اینقدر هم نگذشته. نه اینقدر!

جشن عروسی لوسنتیو بود دیگر،

مراسم گلزیران که برسد، و چه زود سر می رسد،

بیست و پنج سالی می شود که نقاب بر چهره نگذاشته ایم.عموزاده کپیولت: بیشتر آقا بیشتر. پسرشان حالا بیش از بیست و پنج سال دارد.

پسرِ لوسنتیو سی ساله است.کپیولت: راست می گویید!

همین دو سال پیش پسر بچه بود.رومئو: (به یک خدمتگار) کیست آن بانو

که دست آن دلاور را غنا بخشیده؟خدمتگار: نمی دانم آقا.رومئو: آه، از اوست که نور مشعلها چنین درخشیده!

چون ستاره یی است آویخته بر گونه ی شب،

و گوهری بر گوشِ سیاهِ حبشی.ـ

حرام است بر زمینیان، اِسراف برای زمین.

کبوتری سفید با کلاغان سیاه همنشین.

رقص تمام شد، ببینم کجا قرار می گیرد،

دست هموارش مگر این دست ناهموار را بپذیرد.

آیا من عاشق بوده ام؟ ای منظر چشم، انکار نکن،

تا این شب زیبایی را ندیده بودی، اقرار کن.تیبالت: این صدای ناکوک، باید از طایفه س مونتاگیو باشد. ــ

شمشیر مرا بیاور پسر.

(مستخدم او خارج می شود)

گماشته را چه به این گستاخی،

که با صورتکی کریه به بزم ما درآید،

و آیین مقدسِ ما را به باد استهزا بگیرد؟

به نام وشرف خاندانم سوگند

کشتن او را گناه نخواهم شمرد.کپیولت: چه شد، چرا آشفته یی خویشاوند؟ چه کسی تو را به خشم آورد؟تیبالت: عمو جان، او یک مونتاگیو است، دشمن ما.

ولگردی که به قصد اهانت آمده،

تا ضیافت ما را به ریشخند بگیرد.کپیولت: این رومئوی جوان نیست؟تیبالت: رومئوی ولگرد، آری هموست.کپیولت: آرام باش برادرزاده، رهایش کن.

باوقار و شریف می نماید،

و، انصاف می دهم، شهر ورونا به او می بالد،

که جوان با فضیلت و تقوایی است.

به قیمت همه ی دارایی شهر حاضر نیستم

در اینجا،در خانه ی من، به او اهانتی بشود.

پس شکیبا باش، و ندیده اش بگیر.

اگر اعتباری نزد تو دارم، از تو می خواهم

روی خوش بنمایی و گره از ابروانت بگشایی

این چهره ی عبوس مناسب جشن ما نیست.تیبالت: مناسب است، اگر که بی سروپایی میهمان ما باشد.

من او را تحمل نخواهم کرد.کپیولت: ما او را تحمل خواهیم کرد!

خوب پسر خوبم؟ گفتم تحملش می کنیم. تمام.

چه کسی در اینجا تصمیم می گیرد، من، یا تو؟ تمام.

تحملش نخواهی کرد؟ خدایا، به من صبر عطا کن.

فتنه در جمع میهمانان من؟

این گستاخی است. سزایش را خواهی دید.تیبالت: اما عم جان، این رسوایی است.کپیولت: تمام. تمامش کن. پسرِ شروری هستی! بله شرور!

این رفتار به تو صدمه خواهد زد. اطمینان دارم.

با من جدل می کند. خداوندا، چه موقعی ــ

چه می گفتیم دوستان؟ــ تو یک شروری. دور شو!

ساکت، وگرنه، ــ چراغها را بیشتر کنیدــ شرم آور است،

تو را ساکت خواهم کردــ هان، خوش باشید عزیزان!تیبالت: صلح تحمیل شده، بر نزاعی خصمانه،

تنِ لرزانم را از دو سو می کشد.

اکنون دست از تو برمی دارم. این تجاوز آشکار.

بگذار شیرین بنماید اما به تلخی بدل خواهد شد.

(تیبالت خارج می شود)رومئو: (دست ژولیت را به دست می گیرد)

اگر با دست بی مقدارم بر این معبد مقدس

بی حرمتی کردم، مرتکب گناهِ کوچکی شده ام.

لبانم، این زائران شرمسار، آماده اند

تا خشونتِ دستم را با بوسه یی نرم کنند.ژولیت: زائر صدیق، به دستهایت ناروا ظلم می کنی

که شریف و پارسا به سوی من آمده اند،

همچون دست قدیسان که به سوی دست بوسان.

تماس دستها،بگذار تا تطهیر دلها باشد.*

رومئو: مگر قدیسان لب ندارند؟ژولیت: دارند، ای زائر، اما برای دعا.رومئو: آه، پس قدیسه، بگذار لبها جای دستها را بگیرند،

دعا کنند، تو اجابت کن وگرنه ایمان به یاس بدل خواهد شد.ژولیت: مقدسان قدمی برنمی درند، مگر برای دعا.رومئو: پس قدمی برندار، تا دعای من مستجاب شود.

(رومئو او را می بوسد)

اکنون لبان تو گناه را از لبانم برداشت.ژولیت: پس گناه را به لبهای من کاشت.رومئو: گناهِ لبان من آری، پَسَش می گیرم.

(رومئو او را می بوسد)ژولیت: کتاب بوسه را خوب خوانده یی.دایه: خانم جان، مادر احضارتان کرده.

(ژولیت به سوی مادرش می رود)

رومئو: مادرش کیست؟دایه: یا مریم باکره، چطور نمی شناسی؟

مادرش بانوی این خانه است.

و چه بانوی خوبی، و عاقل و باتقوا!

دخترش را، که با تو صحبت کرد، من بزرگ کرده ام.

بگذار بگویم، هر که او را به دست آورد،

گنج یافته است؟

(دایه کنار می رود)

رومئو: (در کنار) مگر او هم کپیولت است؟

آه، نامه ی اعمال[این کلمه نیفتاده] من در گروِ دشمن است.بن ولیو: برویم، زود، حریف قَدَر است.**رومئو: از همین می ترسیدم، و من بازنده ام.کپیولت: نه آقایان، به این زودی نروید.

ضیافت مختصری در پیش است. ــ

(در گوشش چیزی می گویند)

که اینطور! به هر حال از شما سپاسگزارم.

آقایان محترم سپاسگزارم. شب شما به خیر. ــ

چراغ، چراغ بیاورید. ــ دیگر برویم، وقتِ خواب است.

آی پسر، کجاست این پسرک، دیر شد.

نیاز به استراحت دارم.

(همه بجز دایه و ژولیت خارج می شوند)ژولیت: بیا جلو دایه، آن نجیب زاده چه کسی است؟دایه: فرزند و وارث تیبریوی پیر.ژولیت: آن که هم اکنون خارج می شود کی است.دایه: یا مریم مقدس، او، باید پتروچیوی جوان باشد.ژولیت: آن یکی که ما را نگاه می کند و هیچ نرقصید؟دایه: نمی شناسم.ژولیت: برو نامش را سؤال کن (دایه می رود) اگر ازدواج کرده باشد،

بستر زفافم گور من خواهد شد.دایه: (بازمی گردد)

نام او رومئو، و از خاندانِ مونتاگیو است.

تنها پسر تنها دشمنی شما.ژولیت: تنها عشقم را به تنها نفرتم باختم

نشناخته زود باختم، و دیر شناختم

شگفتا عشق که چنین زاده شد در من

عشقی چنین عزیز به عزیزی چنین دشمندایه: چه می گویی؟ چه می گویی؟ژولیت: شعری که هم اکنون آموختم

(کسی ژولیت را صدا می کند)

از او که هم اکنون با من رقصید.

دایه: الان، الان.

بیا، بیا برویم. غریبه ها همه رفتند.

(آنها خارج می شوند)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

*. در این بیت با دو معنایplam به معنای کف دست وplam به معنای برگ نخل بازی شده است. در گذشته

زائران قدس شریف برگ نخل به همراه می آوردند و منظور ژولیت این است که گرفتن دست رومئو مانند

گرفتن برگ نخل مقدس است. ترجمه ی بیت مزبور به زبان فارسی معنی نمی داد. ــ م.

**. اشاره به ضرب المثلی دارد که قبلا رومئو گفته بود:"حریف که قدَر بود بازی مکن، بازنده یی"

صحنه چهارم

(رومئو-مرکوشیو و بن ولیو-همراه5یا6 نقاب پوش و مشعل دار- و پسرکی با طبل وارد میشوند)

رومئو: برای ورود بهانه ای بتراشیم

یا بی عذر و بهانه خود را دعوت کنیم ؟بن ولیو: دوران تعارفات و روده درازی تمام شده

و دوران نقاب الهه عشق و شال و کلاه

یا کمان خیزران رنگ رنگ تاتاری

این شکل و شمایل ها بانوان را میترساند

حتی نیاز نیست ورود خود را اعلام کنید

همچون بازی گری ناشی که با لکنت پیش درامد میخواند.

بگذار چنان که مایلند قضاوت کنند.

گردشی با گردش پایشان میدهیم و نا پدید میشویم.رومئو: من مشعل به دست میگیرم به کار یورتمه میخورم نه تاخت

پشت نور مشعل اندوهم دیده نخواهد شد.مرکوشیو: نه نه رومئوی نجیب شنا باید برقصید.رومئو: باور کنید نمیتوانم.شما کفش رقص به پا دارید

و ساق های چابک.پای سربی من توان پرواز ندارد

چنان که گویی به زمین چسبیده باشم.مرکوشیو: شما که عاشقید از بالهای الهه عشق مدد بگیرید

و بر فراز دیگران پرواز کنید.رومئو: الهه عشق پیش از ان که بال پرواز ببخشد

قلبم را آماج پیکان خود کرده است.

بار عشق سنگین است و پشتم را خمانده.مرکوشیو: پشت خمیده دل را میفشارد

عشق ظریف است رومئو میشکند.رومئو: عشق گفتی ظریف است؟به عکس خشن است عشق.

دشوار و بی مبالات است و مثل خار بر دل مینشیند.مرکوشیو : اگر دشوار است دشوار باش با او.

تو هم نیشت را بر ان فرو کن و زمینش بزن-

به من نقابی بدهید تا صورتم را بپوشانم. –

نقابی روی نقاب چهره ام.انگاه دیگر مهم نیست

کدام نگاه کنجکاوی زشتی مرا ببیند.

شاخک های این نقاب شرمسار خواهند شد*بن ولیو: بیایید در میزنیم و داخل میشویم.

اما مراقب باشید رومئو رانهایش را به کار اندازد.رومئو: من مشعل داری میکنم .بگذار دلهای شادمان شما

بر فرشهای بی جان پاشنه بکوبند.

من مصداق ان حکایتم که میگوید:

"انکه مرد جنگ نیست مشعل به دست میگیرد."

یا گفته اند:"حریف که قدر بود بازی مکن."مرکوشیو: نه مصداق ان شب گردی که به اسب در گل نشسته می گوید:

"بی حرکت!"

اگر پای تو در گل فرو رفته

یا –بلا نسبت تا بنا گوش در عشق فرو رفته بیرونش میکشیم.

بجنبید نور تلف میکنیم.رومئو: نه تلف نمیکنیم.مرکوشیو: منظور این است اقا که با این تاخیر

افتاب س زده تو مشعل به دست داری.

به معنای حرف برس!که از 5حس ما بر امده

و ذکاوت 5تن بر ان نهفته.رومئو: و ما با نیت خیر با نقاب به این جشن امده ایم

اما ذکاوتی در رفتن ما نیست.مرکوشیو: ممکن است بپرسم چرا؟رومئو: دیشب خوابی دیدم .مرکوشیو: من هم دیدم.رومئو: خوب خوابت را بگو.مرکوشیو: خواب دیدم که مردان رؤیایی غالبا دروغ میگویند.رومئو : اما در بستر خواب همه چی حقیقی مینماید مرکوشیو: اه پس بگو شندره جادو**به خوابت امده بود.

او قابله ی پریان استو به خواب خوابگردان می اید.

با قد و بالایی کوچکتر از نگینی عقیق

که بر انگشت کدخدای شهر میدرخشد

و کالسکه اش را خیل مورچگان می کشند

و شبها از بینی خفتگان سر بر می اورد.

پره های چرخ کالسکه اش از پای دراز عنکبوت

چادر کالسکه اش از بال ملخ

افسار مرکبش از تار عنکبوت

قلاده اسبش از شعاع رنگپریده ی مهتاب

و تازیانه از تار ابریشم با دسته ای از استخوان جیرجیرک

ارابه رانش پشه کور کوچولو

به کوچکی ی کمتر از نصف یک شپش

که از لباس یک زن شلخته افتاده باشد.

کالسکه اش پوست خالی یک فندق

که به دست سنجابی خراطی شده باشد

این سنجاب سالها پیش نجار مخصوص پریان بود .

شندره جادو با این دبدبه هر شب هر شب

از مغز عاشقان عبور می کند و آنها خواب عشق می بینند

از زانوی درباریان می گذرد خواب کرنش می بینند

بر نوک شست وکلا می لغزد خواب حق الوکاله می بینند

بر لب زنان می نشیند در جا بوسه شان می گیرد

و تب خال می زنند.

چون که نفسهاشان آغشته به نوعی گوشت گندیده است.

گاهی شندره جادو بر بینی یک درباری می تازد

و بوی پاداشی مخصوص به مشامش می خورد.

و گاه با دم خوکچه به سروقت کشیشی می رود

و این خواب زده ی بیچاره را به عطسه می اندازد

و تقاضای خیرات دیگری به او الهام می شود.

هر از چند گاهی هم گذرش به گردن سربازی می افتد

و سرباز در خواب شیرین دشمن بیگانه را سر می برد

با شمشیر فولاد اسپانیایی به خط دشمن می تازد

و به عمق پنج قلاج به دریای شراب شیرجه می زند.

و آنگاه طنین دهل در گوش کنار خم شراب از خواب می پرد:

با ترس و لرز دعایی می خواند دشنامی می دهد

و دوباره می خوابد. این همان شندره جادوست

که شب هنگام یال اسبان می بافد

و زلف خفتگان را ژولیده می کند.

ژولیدگی این زلفها نشانه ی آن است

که اجنه مکافات می شوند.

این عجوزه همان است که برسینه ی بانوان می نشیند

و چندان می فشارد تا تحمل را بیاموزند

و از آنها زنانی شجاع می سازد.

این که تو دیدی شندره جادو بود.رومئو: بس کن مرکوشیو کافیست.

تو پرت وپلا می گویی.مرکوشیو:البته. من از رؤیا می گویم

که زاده ی مغزهای تنبل و بی کاره است.

چیزی نیست مگر خیالات پوچ

یا ماده یی نازک به نازکی هوا.

باد از آن پایدارتر است چون زوزه لااقل می کشد

و هم اکنون بر سینه ی یخ بسته ی شمال می وزد

از آنجا دوباره خشمگین سر می گرداند

و به جانب جنوب شبنم خیز می توفد.

بن ولیو: این باد ما را با خود برد

شام تمام شد و ما دیر خواهیم رسید.رومئو: می ترسم زود باشد. دلم به شور افتاده

از مکافاتی که بر ستاره ی اقبالم آویخته

و می ترسم امشب بیفتد و میوه ی تلخش

در این شب تاریک ثمر دهد

و جان حقیرم را که در این سینه حبس شده

با مرگی نامتناهی باز پس گیرد.

اما آن که سکان تقدیر مرا به دست دارد

راهنمای مقصد من هم خواهد شد. برویم نجیب زادگان پرشور!بن ولیو: به پیش! طبل ها را بنوازید.

(آنها لحظاتی در صحنه می چرخند و سپس به گوشه یی می روند.)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

* نقاب مرکوشیو شاخکهای حشره وار دارد.

صحنه ی سوم

(خانم کپیولت و دایه وارد میشوند)

خانم کپیولت: دایه دخترم کجاست .او را به نزد من بخوان.دایه: چشم خانم به دوشیزه گیم سوگند

گفته ام بیاید - بره کوچولو! دردانه!

خدا به دور-این دختر کجاست ؟ژولیت

(ژولیت وارد میشود)

ژولیت:چه خبر شده؟کی مرا صدا میکند؟دایه:مادرت.ژولیت: مادر من اینجام چه کارم داشتید؟خانم کپیولت:اکنون خواهم گفت-دایهتنهایمان بگذار.

محرمانه است-نه دایه همینجه بمان.

یادم نبود حضور تو هم لازم است.

تو دخترم را از کودکی میشناسی.

دایه:حقا که میشناسم.حتی ساعت سن او را میدانم.خانم کپیولت:هنوز چهارده سالش نشده.دایه :چهارده دندانم را گرو میگذارم(هر چند روزگار برایم چهار دندان بیشتر نگذاشته)

که او چهارده ساله نشده.

به جشن خرمن چه قدر مانده؟خانم کپیولت:دو هفته و خرده ای .

دایه:خرده یا کامل جشن خرمن

هنگام غروب چهارده سالش تمام می شود.

ژولیت و سوزان(خدا روح رفتگان را بیامرزد)

همسن بودند و حالا سوزان پیش خداست.

من لیاقت پرستاری او را نداشتم. اما همان طور که گفتم

شب جشن خرمن ژولیت 14ساله می شود

سوزان هم اگر بود 14 ساله بود.خدایا انگار دیروز بود

روز زلزله- بله 11سال پیش

از شیر گرفتمش(چطور فراموشش کنم؟)

این همه عمر یک طرف و آن روز یک طرف

آن روز به پستانهایم افسنطین مالیده بودم.

چه آفتابی!و من زیر دیوار کبوتر خانه نشسته بودم.

ارباب با شما به مانتوا سفر کرده بود.

خیال می کنید هوش وحواس ندارم؟همانطور که گفتم.

همین که مزه ی دارو را از نوک پستانم چشید

تلخ تلخ- طفلک مسخره! لب بر چید!

و پستان را رها کرد. درست در همان ثانیه

"شترق"!کبوترخانه به صدا درآمد.دو پا داشتم

دو تا هم قرض گرفتم.

از آن روز 11 سال گذشته.

آن روز ها ژولیت روی پای خودش می ایستاد نه خدایا

می توانست بدود افتان و خیزان تلوتلو خوران

روز قبلش با پیشانی به زمین افتاده بود

و آن وقت شوهرم (خدا رحمتش کند مرد خوبی بود)

از زمین بلندش کرد:

"هی!"این جوری حرف میزد:"با صورت زمین می افتی؟

روزی که عقل به کله ات آمد به پشت خواهی افتاد

می فهمی که ژولیت؟"وبه خدای لاشریک

طفلک بیچاره گریه را برید و گفت"آهان!"

روزگار را ببین.شوخی ها راست در می آیند.

اگر هزار سال هم عمر کنم

فراموش نمی کنم که گفت"می فهمی ژول؟"

و طفلک مسخره گریه را برید و گفت"آهان!"خانم کپیولت:کافیست دایه.آسمان ریسمان نبافدایه:چشم خانم.اما فکرش مرا به خنده می اندازد گریه را برید و گفت"آهان!"

در حالی که بالای ابرویش باد کرده بود.

یک باد قلمبه به اندازه یک فندق

چه زمین خوردنی و چه گریه تلخی.

و شوهرم می گفت:"هی با صورت به زمین می افتی؟

وقتی بزرگ شدی به پشت می افتی

مگر نه ژول؟" و او گریه را برید و گفت:"آهان!"ژولیت:دایه دیگر کافیست.دایه:چشم تمام شد. تو برگزیده ی درگاه خدایی. خوشگلترین بچه یی که

بزرگ مرده ام. باید آنقدر زنده بمانم تا عروسی ات را ببینم. از خدا

خواسته ام.خانم کپیولت:گفتی"عروسی"اتفاقا حرف عروسی است

که تو باید حضور داشته باشی - بگو ببینم دخترم

نظرت درباره ی عروس شدن چیست؟ژولیت:افتخاری است که خوابش را نمی بینم.دایه:افتخار؟ اگر خودم شیرت نداده بودم می گفتم

به جای شیر از پستان دایه ات عقل مکیده ای.

خانم کپیولت:خوب حالا به عروسی فکر کن. جوانتر از تو

در ورونا بسیارند که بانوان محترمی شده اند.

حالا همه مادرند. خود من

در همین سن وسال مادر تو بودم

و دخترم که تو باشی حالا یک خانمی. خلاصه می کنم:

کنت پاریس دلاور خواستار عشق توست.دایه:چه مردی خانم - خانم چه مردی به دنیا می ارزد-

سرمشق مردان جهان است.خانم کپیولت:در گلستان ورونا چنین گلی نروییده.دایه بله گل حقیقتا گل.خانم کپیولت:چه می گویی؟ آیا عشق او را می پذیری؟

امشب در ضیافت ما میزبانش خواهی شد.

کتاب چهره ی این جوان را ورق بزن

و کلمات دلپذیرش را که به خط خوش نوشته بخوان.

و هماهنگی خط و و کلام را بسنج

و ببین چه سان همسنگ محتواست.

و هر جایش که مبهم و ناخواناست

به حاشیه ی چشمها رجوع کن.

این دفتر ارجمند عشق این عاشق جلد نشده

نیاز به تو دارد که جلدش کنی

زیستگاه ماهی دریاست و چه منظر زلالی:

زیبایی باطن پیچیده د زیبایی ظاهر!

شکوه این کتاب چشمهای بسیار را خیره کرده

چرا که در جلد زرینش داستانی زرین نهفته داردو

آیا مایلی در محتوای آن شریک شوی؟

وصلت با او چیزی از حسن تو نخواهد کاست.دایه:نخواهد کاست؟ خواهد افزود!

زنان در کنار مردان به چشم می آیند.خانم کپیولت:خلاصه بگو. آیا عشق پاریس را می پسندی؟ژولیت:برای پسند نگاهش خواهم کرد اگر که نگاه پسند آور است.

اما همانقدر دقیق خواهم شد

که رضایت شما توان پرواز به چشمانم می بخشد.

(پیتر وارد می شود)

پیتر:بانوی من مهمانها آمده اند.شام آماده است. شما را می پرسند

بانوی جوان را سراغ می گیرند.در آشپزخانه دایه را ناسزا می گویند

که غایب است. و همه چیز فوریت است. من باید پذیرایی کنم. تمنا

دارم با من بیایید.خانم کپیولت:هم اکنون می آییم.

(پیتر خارج می شود)

صحنه دوم

(کپیولت-کنت پاریس و خدمتگاری وارد می شوند)

کپیولت :امامونتاگیو هم به به قدر من مسئول است

وکیفرمان یکسان وسخت نیست به گمانم*

برای سالخوردگان تاصلح و آرامش را حفظ کنند.

پاریس: برای مردان شرافتمند-چون شمادو تن

دریغ است که اینهمه سال با کینه سر کنید.

اکنون سرور من پاسخ تقاضای مرا چگونه می دهید؟

کپیولت: چیزی نه بیشتر از ان چه تا کنون بارها گفته ام.

دخترک من خام است و با این جهان بیگانه.

هنوز چهارده بهار را پشت سر ننهاده.

بگذارید دوبهار دیگربه جهان فخر فروشد

تنش رسیده شود خونش شاید بجوشد

پاریس: جوانتر از او بسیار دیده ام که مادرانی خوشبختند.

کپیولت: مادرانی خوشبخت شاید اما آسیب دیده.

زمین جز او امید دیگری برای من ننهاده

و او تنها بانوی من است در زمین.

بااین حال جلبش کنید پاریس عزیز دلش را به دست آورید.

خرسندی من تنها جزیی از رضایت اوست

و اگر دل کوچکش را به شما بسپارد

خرسندی مرا نیز به همراه خود دارد.

بر آنم که امشب به سنت دیرین جشنی بگیرم

و میهمانان بسیاری را فرا خوانده ام

آنها که دوست می دارم ازجمله شمارا

همچون تنی دیگر بر شمار دوستانم می افزایم.

سرای حقیر من امشب میزبان ستارگان زمینی است

تا آسمان تیره ی شب را نورباران کنند.

ضیافتی چنان که جوانان نیرومند

در فصل بهار بر فراز کوهساران احساس می کنند

هنگامی که زمستان لنگ لنگان دور می شود.

در خانه ی من میان شکوفه های رازیانه بگردید

همه را گوش کنید همه را تماشا کنید

و به آنکه شایسته تر است دل ببندید.

دختر من هم یکی از بیشمار دختران است.

یکی بیش نیست در شمار اما یگانه است.

با من بیایید.(به پیتر خدمتگار نزدیک می شود و فهرست میهمانان را به او می دهد)

برو پسر راه بیفت.

در شهر ورونا بگرد و این نامها را بجوی.

هر که نامش در اینجاست دعوت کن و بگو

در خانه ی من امشب به روی آنها باز است.

(کپیولت و پاریس خارج می شوند)

پیتر: هر که نامش در اینجاست پیدا کن.

در اینجا چه نوشته کفاش با خط کش

خیاط با قالب کفاشی ماهیگیر با قلم

و نقاش با تور ماهیگیری سر و کار دارد.

اما من باید این نامها را بجویم

که مرقوم شده من از کجا بدانم کیست که نامش را

در اینجا مرقوم فرموده اند.باید با سوادی پیدا کنم.

آهان!بخت یار من بود.

(رومئو و بن ولیو وارد می شوند)

بن ولیو: (به رومئو)عجب آتشی آتش دیگر را خاموش می کند

و دردی موجب تسکین دردی دیگر.

سرگیجه داری برعکس بچرخ سرگیجه می رود.

اندوهی یا دیدن اندوهیدیگر می کاهد.

بگیریم چشم تو دچار بیماری است

داروی تلخی در آن بریز التیام می یابد

رومئو: پمادی از برگ بارهنگ عالی است.

بن ولیو: برای چه کاری لطفا؟

رومئو: برای خراش پا خون را بند می آورد!

بن ولیو: دیوانه شدی رومئو؟

رومئو: دیوانه نه اما بیش از دیوانگان در بندم.

پشت دری بسته بی آب ودانه

شلاق خورده و مجروح و-سلام دوست من!

پیتر: ( سر رسیده)خدا یارتان آقا سواد خواندن دارید؟

رومئو: بله می توانم بخوانم آنچه بر پیشانیم نوشته.

پیتر: خواندن آن سواد نمی خواهد.خدا اجرتان بدهد

آیا چیزی که اینجا نوشته شده بلدید بخوانید؟

رومئو: اگر خط وزبانش را رابشناسم.

پیتر: جوان صادقی هستید خدا نگهدارتان.(می خواهد برود)

رومئو: صبرکنم جانم خواندن می دانم(نامه را می خواند)

سینیور مارتینو-همسرودخترانش

کنت آنسلم-وخواهران وجیهش

بیوه ی ویترو ویو

سینیور پلاسنتیو و خواهر زاده های دلفریبش

مرکوشیو و برادرش والنتاین

عموی من کپیولت-همسر و دخترانش

خوهر زاده ی زیبایم روزالین و لیویا

سینسور والنسیو و عموزاده اش تیبالت

لوچیو و هلنای زنده دل

چه جمع دلفریبی.به کجا دعوت شده اند؟

پیتر: اون بالا.

رومئو: برای چه؟شام؟

پیتر: برای منزل ما.

رومئو: منزل چه کسی ؟

پیتر: منزل اربابم.

رومئو: البته حق باتوست اول باید این را می پرسیدم.

پیتر: بدون اینکه سؤال کنید می گویم.ارباب من همان کپیولت بزرگ و

پولدار است.و شما جوان رعنا اگر از طایفه مونتاگیو نباشید قدم رنجه

کنیدو جام شرابی بپیمایید.خدا نگهدارتان.

(پیتر خارج می شود)

بن ولیو: دیدی رومئو در این ضیافت سالانه ی کپیولت ها

روزالین زیبا هم که اینهمه دلت را ربوده خواهد آمد.

زیبارویان ورونا همه جمعند

تو هم در آنجا حاضر شو و با چشمانی منصف

چهره اش را با دیگرانی که نشانت خواهم داد قیاس کن

تا ببینی در میان جمع قوی تو کلاغی بیش نیست.

رومئو: چشم سر باخته اگر به مذهبش پشت کند مرتد است

و اشک آری به کیفر دروغ بدل به آتش خواهد شد.

و این چشمهای همواره غرق آب

این بدعتگذاران شفاف آنگاه سوزاندنی است.

کسی زیباتر از محبوب من؟ خورشید جهاندیده

یگانه تر از او از آغاز خلقت ندیده .

بن ولیو: آه زیباییش تو را فریفت چون تنها دیدیش

خودش را با خودش سنجیدی با یک چشم.

ترازوی بلورین چشمها را به میان زیبایان دیگر ببر.

عشق خود را با وزنه های دیگر بسنج

با ستارگانی که در این مجلس نشانت خواهم داد

شخصیت ها:

رومئو                                  Romeo       پسرمونتاگیو

مونتاگیو                          Montague        بزرگ خاندان مونتاگیودرورنا-پدر رومئو

خانم مونتاگیو            Lady montague       مادر رومئو

بن ولیو                          Benvolio          خویشاوندمونتاگیو-دوست رومئو

آبراهام                          Abraham          خدمتگارخانواده مونتاگیو

بالتازار                          Balthasar         خدمتگارمخصوص رومئو

ژولیت                                Juliet          دخترکپیولت

کپیولت                             Capulet         بزرگ خاندان کپیولت-پدرژولیت 

خانم کپیولت               Lady Capulet        مادرژولیت 

دایه                                   Nurse         پرستارژولیت

تیبالت                                Tybalt         خویشاوند کپیولت

پتروچیو                         Petuchio          همراه تیبالت

برادرزاده ی کپیولت   Capulets Cousin      

همسرایان                            Chorus

سمپسون                          Sampson        خدمه

گرگوری                         Gregory          خدمه

پیتر                                   Peter          دلقک

خدمتگاران دیگر      Other servingmen

اسکالوس                        Escalus          حاکم ورونا

پاریس                               Paris          خویشاونداسکالوس-خواستگارژولیت

مرکوشیو                      Mercutio         خویشاونداسکالوس-دوست رومئو

خدمتگارپاریس             Paris Page         

پدرلارنس              Friar Lawrence       راهب

پدرجان                       Friar John        راهب

عطار                       Apothecary        داروساز

چند همشهری   Three or Four Citizens   (سه تا چهار) 

نوازندگان            Three musicians       (سه تا چهار)      

قراولان             Three watchmen       (سه تا)

میهمانها-نقابدارها-مشعلدارها-پسرکی باطبل-نوازندگان-آقایان وخانمهای محترم-خدمه ی تیبالتها-خدمتگاران دیگر.

 پرده ی اول

 رومئو و ژولیت

 پیش درآمد

 همسرایان وارد می شوند

دوخانواده دو قوم-یکسان در شان ومقام

در ورنا-شهری زیبا-شهری خوش نام

زخم دیرین بردل-کینه ای کهنه برجان

دست می آلایندیاران-خیره-برخون یاران

نطفه عشقی شوم می روید-ازجهان برین

جفتی دلداده می ربایدباستارگان قرین

تا مگرپایان گیرداین کژآیین بی پایان

باپ÷واک رعب انگیزعشقی مرگ-نشان

قصه ای داریم امشب-صحنه ایی پرشور-پرمعنا

قصه ای شیرین به چشم وگوش-اماتلخ وپرسودا

گوش می خواهیم شنوا-چشم می خواهیم گریان

نقص اگر می بینیدازماست-کیست بی نقصان

صحنه ی اول

 (سمپسون وگرگوری-دستی برشمشیرودستی بر سپر-ازخانه ی کپیولت خارج می شوند)

 سمپسون: گرگوری-به مردانگی سوگند-مابزدل نیستیم.

گرگوری: البته-وگرنه بع بع می کردیم.

سمپسون: یعنی گردن به زورنمی دهیم-شمشیرمی کشیم.

گرگوری: سرت را بالابگیر-ببینم گردنی هست؟

سمپسون: خشم بگیرم زودشمشیر می کشم.

گرگوری: امادیرخشم می گیری.

سمپسون: حتی سگی ازفامیل مونتاگیومراتحریک می کند.

گرگوری: تحریک یعنی فرار-شجاعت یعنی ایستادن-اگر تحریک شدی فرارکن.

سمپسون: سگی ازفامیل مونتاگیومراهم تحریک به ایستادن می کند.من باهمه ی آنهاسرجنگ دارم-زن یامرد-فرقی نمی کند.

گرگوری: این نشانه ی ضعف است.

سمپسون: آدم ضعیف باهمه دشمنی می کند.*

سمپسون: حق باتوست.زنان رامعاف می کنم.آنهابه کاردیگری می آیند.امامردان-مردانشان راازکارمی اندازم.

گرگوری: آقاجان-جنگ میان ماواربابان ماست.

سمپسون: فرقی نمی کند.من رحم نمی کنم.

هنگام جنگیدن بامردان-بایدبازنان

محترمانه رفتارکرد.قدرمردرابهترمی شناسند.

گرگوری: آری-زنان بایک نگاه تورا می شناسند.**                                                                  ماده هاقدرنرخودراخوب می دانند.

 بکش بیرون...کاردت را.کسی ازخانه مونتاگیوها می آید.

                   (آبراهام وخدمتگاری دیگرواردمی شوند.)

سمپسون: کاردمن بیرون است.توشروع کن-پشت سرتوآماده ام.

گرگوری: آماده ی فرار؟

سمپسون: به من اعتمادکن.

گرگوری: نه-قابل اعتمادنیستی.

سمپسون: کاری کنیم که قانون طرف ماباشد.بگذارآنهاشروع کنند.

گرگوری: من روی ترش می کنم-هرطورمی خواهندتعبیرکنند.

سمپسون: نه-هرطورجرات دارند.من شستم راگازمی گیرم.اینطور!ازصدناسزابدتراست.

                                     (سمپسون شست خودرابه علامت بی ادبی گازمی گیرد.)

آبراهام: شست خودرابه طرف ماگازمی گیرید-آقا؟

سمپسون: شست خودم بود-حضرت آقا.

گرگوری: شست خودتان رابه ماحواله می کنید-آقا؟

سمپسون: (کنار.به گرگوری)اگربگویم بله حق باماخواهدبود؟

گرگوری: (کنار.به سمپسون)نه.

سمپسون: نخیرآقا.من به شماحواله ندادم.اماشست انگشتم راگازگرفتم-آقا.

گرگوری: سرجنگ داریدحضرت آقا؟

آبراهام: جنگ فرمودید؟ نخیرآقا.

سمپسون: اگردارید-آقامن حاضرم.ارباب من هم به خوبی ارباب شماست.

ابراهام: بهترنیست-درست؟

سمپسون: خب...ا..!

                                             (بن ولیوواردمی شود.)

گرگوری: (کنار.به سمپسون)بگوارباب مابهتراست-یکی ازاقوام ارباب می آید.

سمپسون: نه-ارباب مابهتراست آقا.

آبراهام: ترسودروغگو!

سمپسون: اگرمردی شمشیربکش-گرگوری یادت باشد-سریع وپرصدا.

                                                                        (آنها می جنگند.)

بن ولیو: (شمشیرش رامی کشد)کافیست احمقها.شمشیرهاراغلاف کنید.معلوم هست چه می کنید؟          

(تیبالت-شمشیرکشان واردمی شود.)

تیبالت: چه؟ براین بیچاره های ناتوان شمشیرمی کشید؟

 برگردبن ولیو-و

 مرگ خودرابین.

بن ولیو: قصدمن صلح دادن بود.شمشیرت را غلاف کن.

یابکوش  این مردان راازهم جداکنیم.

تیبالت: صلح-باشمشیرآخته!ازاین کلمه بیزارم-

همانقدرکه ازجهنم-و

همه ی مونتاگیوها-وتو!

ازخودت دفاع کن بزدل.                                            (می جنگد)   

                    (سه چهارنفرباچوب وچماق واردمی شوند)

چماقدارها: چوب-چماق-شمشیر!حمله!تارومارشان کنید!

مرگ بر کپیولت ها!مرگ بر مونتاگیوها!

                (کپیولت وهمسرش با لباس خانه واردمی شوند)

کپیولت: این چه بلوایی است؟شمشیربلندمرابیاورید-اهه!

خانم کپیولت: عصا-عصابیاورید.شمشیربرای چه؟

           (مونتاگیوی پیروهمسرش واردمی شوند)

کپیولت: شمشیرم کو.مونتاگیوی خرفت هم اینجاست.

برق شمشیرش را به چشم من می کشد.

مونتاگیو: کپیولت فرومایه!رهایم کنید.بایدنشانشان بدهم.

خانم مونتاگیو: حق نداری قدمی به به دشمن نزدیک شوی.

                     (شاهزاده اسکالوس با ملتزمین واردمی شوند)

شاهزاده: ای دشمنان صلح-ای رعایای سرکش.

ای حرمت شکنان این سرای برادرکش

خون همسایه است این که برتیغتان زنگارخورده.

نمی شنوند-آی مردان-جانوران که خون ارغوانی ازخشمتان به خروش آمده.

هشدارمی دهم که سلاح بدخواه خودبرزمین افکنید

وبه سخنان حاکم خشمگین خودگوش کنید.

سه بارفتنه محلی به خاطرحرف های پ

توسط شما-کپیولت پیر-وشمامونتاگیو-

آرامش خیابانهای صلح آمیزمارابرهم زد

ومردم باستانی وروناراواداشته تا

شمشیرهای زنگارگرفته راازغلاف بیرون کشند.

صلح شمشیررامی فرساید-اماکینه ی فرسوده ی شما

زنگارراازشمشیرمی زداید.

اگراین خیابانها باردیگرروی آشوب ببیند

بازندگی خودبهای صلح راخواهیدپرداخت.

اکنون همگی متفرق شوید.

شما-کپیولت-همراه من بیایید-

و-مونتاگیو-شمابعدازنیمروز

به مسندقانون وقضاوتمان خواهیدآمد

تاداوری مارا ازاین بلوابشنوید.تکرارمی کنم

اگرزودمتفرق نشویدکیفرتان مرگ است!

 (همه به جزمونتاگیو-خانم مونتاگیووبن ولیوخارج می شوند)

مونتاگیو: (به بن ولیو)چه کسی این بلوای کهنه راتازه کرد؟

حرف بزنیدبرادرزاده.شماازآغازدراینجابودید؟

بن ولیو: وقتی رسیدم خدمتگاران دشمن شما-

باخدمتگاران شماآماده نزاع بودند.

به قصداستقرارصلح شمشیرکشیدم-

که تیبالت باشمشیری آخته وچهره ای برافروخته سررسید-

چنانکه فریادخشمش گوشم رامی آزرد.

شمشیرگردسرمی چرخاندوهوارامی شکافت-

چنان-که گویی صفیرشمشیرش تنهاخودش رابه سخره گرفته بود.

هنوزچنگ ودندان نشان می دادیم که طرفین

ازهرگوشه سبزمی شدندوبه جان هم می افتادند.

تاکه شاهزاده آمدوطرفین راجداکرد.

خانم مونتاگیو: رومئوکجاست؟امروزاورادیده ای؟

چه شادمانم که دراین غوغاحضورنداشت.

بن ولیو: بانوی من-ساعتی پیش ازآن که خورشیدمقدس

ازدریچه طلایی مشرق سربرارد

خاطرافسرده ام مراازخانه بیرون راند.

برسایه ی چنارستانی درمغرب شهر

پسرتان رادیدم که گردش سحرگاهی می کرد.

به سویش شتافتم-امامراندیده گرفت

ودرپناه درخت زاری پنهان شد

ودرآن خلوت صبح-احساسات اورا باخودقیاس مس کردم

                             (که هرچه بیشتربکاوم کمترمی یابم-

موقعی که هجده ساله بود، دلباخته دختری بیست و پنج ساله به نام "آن هثوی" از دهکده مجاور شد. از آن زمان زندگی پر حادثه شکسپیر آغاز شد...

ویلیام شکسپیر (۱۶۱۶-۱۵۶۴) را بزرگ‌ترین نمایشنامه‌‌نویس در زبان انگلیسی دانسته‌اند.
به همان درجه که سعدی، حافظ و فردوسی مظهر تفکر و زبان و ادبیات ایرانیان هستند و گفته‌های آنان زبانزد خاص و عام است، شکسپیر هم در تمدن انگلستان مقامی بسیار ارجمند دارد که شواهد آن در تشکیل انجمن‌های مخصوص برای قرائت نمایشنامه‌های او، دسته‌های سیار یا ثابت هنر پیشگان حرفه‌ای یا تفننی به نام "گروه شکسپیر" و همچنین تصاویر و مجسمه‌های متعدد از او و بازیگران نمایشنامه‌های او، نامگذاری خیابانها، خانه‌ها و حتی میکده‌ها به نام او کاملاً مشهود و محقق است. حتی جملات و گفته‌های او به صورت کلمات قصار و ضرب المثل در گفتگوهای روزمره به گوش می‌‌رسد، بدون این که گوینده یا شنونده از منبع حقیقی آن آگاه باشد.

برگردان: رضا قيصريه

جورج توضيح داد:«اين براي شامه. ساعت شش حاضر مي‌شه.»
جورج نگاهي به ساعت ديواري پشت پيشخوان انداخت.
« ساعت پنجه.»
دومي گفت:« ساعت پنج و بيست دقيقه ست.»
«بيست دقيقه جلو مي‌ره.»
اولي گفت:«اه، گور پدر ساعت. پس چي دارين که بخوريم؟»
جورج گفت:«همه رقم ساندويچ داريم که مي‌تونم براتون بيارم. رون خوک با تخم مرغ

داريم. ژامبون با تخم مرغ، جگر با ژامبون، استيک.»
« يه خوراک جوجه بهم بده با نخود سبز، سس کِِرم و پوره سيب‌زميني.»
«اينم براي شامه.»
«هر چي مي‌خوانم براي شامه، اين چه وضعشه؟»
«مي‌تونم براتون رون خوک با تخم مرغ بيارم، ژامبون با تخم مرغ، جگر با...»
مردي که اسمش آل بود گفت:« برو همون تخم‌مرغ با رون خوکت رو بيار.» يک کلاه لبه‌

دار به سر داشت و يک پالتوي مشکي تنش بود که دکمه‌هاش تا بالا بسته بود، ريز نقش

بود و رنگ پريده، با ابروهاي نازک. شال‌گردن ابريشمي به گردنش بسته بود و دستکش

 هم داشت.
 ديگري گفت:«براي من ژامبون و تخم‌مرغ بيار.» تقريباً هم‌هيکل آل بود. قيافه‌هاشان با

هم فرق داشت ولي عين دو قلوها لباس پوشيده بودند. هر دوتاشان پالتوهاي خيلي

چسباني تنشان بود. و نشستند، سرشان را آوردند جلو، و تکيه دادند روي پيشخوان.
آل پرسيد:«چيزي واسه نوشيدن ندارين؟»
جورج گفت:«آبجو، نوشابه، جينجرايل.»
«مقصودم يه چيزيه که بشه بالا انداخت.»
«بهتون که گفتم.»
ديگري گفت:«عجب شهر گنديه. اسمش چيه؟»
«ساميت.»
آل به رفيقش گفت:«تو تا حالا اسمشو شنيده بودي؟»
رفيقش جواب داد:«نه».
آل پرسيد:«شماها شب که مي‌شه، چيکار مي‌کنين؟»
رفيقش گفت:«شام مي‌خورن، ميان اين‌جا و شام معروفشو مي‌لمبونن.»
جورج گفت:«درسته.»
آل از جورج پرسيد:«پس به عقيده تو درسته؟»
«معلومه.»
«بچه زبلي هستي، مگه نه؟»
«درسته.»
آن که ريزه بود گفت:«هيچم زبل نيستي. آل، توميگي زبله؟»
آل جواب داد:«هالوئه.» رو کرد به سمت نيک:«اسمت چيه؟»
«آدامز.»
آل گفت:«يه بچه زبل ديگه. درست مي‌گم، ماکس؟»
ماکس گفت:« اين شهر پر از بچه‌هاي زبله.»
جورج دو بشقاب روي پيشخوان گذاشت، يکي با ران خوک و تخم‌مرغ و ژامبون و يکي

ديگر هم با ژامبون و تخم‌مرغ. کنارشان هم دو طرف کوچک با سيب‌زميني‌ سرخ‌کرده

گذاشت و دريچه‌اي را که به آشپز خانه باز مي‌شد بست.
از آل پرسيد:«کدومش مال شماست؟»
«يادت نمياد؟»
«تخم‌مرغ با رون خوک.»
ماکس گفت:«نگفتم چه زبله.» به جلو خم شد و تخم‌مرغ با ران خوک را برداشت. هر دو

بي‌آن‌که دستکش‌هاشان را در بياورند، بنا کردند به خوردن. جورج غذا خوردنشان رانگاه

 مي‌کرد.
ماکس به جورج نگاه کرد و گفت:«چي‌چي رو نيگا مي‌کني؟»
«هيچ‌چي رو.»
«بهت مي‌گم داشتي نيگا مي‌کردي. داشتي منو نيگا مي‌کردي.»
آل گفت:«شايد اين بابا منظوري نداشته باشه، ماکس.»
جورج خنديد.
ماکس بهش گفت:«هيچم خنده نداره. جدي مي‌گم، هيچم خنده نداره، فهميدي؟»
«عيبي نداره.»
ماکس رو کرد به آل:«که اين‌طور، مي‌گه عيبي نداره. اين ديگه خيلي جالبه. اون فکر

مي‌کنه که عيبي نداره.»
آل گفت:«مخش خوب کار مي‌کنه.» به خوردن ادامه دادند.
آل از ماکس پرسيد:«هي، اون بچه زبله که اون ته پيشخوان نشسته اسمش چيه؟»
ماکس به نيک گفت:«هي، بچه زبل، از اون ته جم بخور و برو پشت پيشخوان پيش اون

 رفيقت.»
نيک پرسيد:« که چي بشه؟»
«که هيچي نشه.»
آل گفت:«بهتره که بري اون پشت، بچه زبل». نيک رفت پشت پيشخوان.
جورج پرسيد:« که چي بشه؟»
آل گفت:« به تو مربوط نيس. ببينم، تو آشپزخونه کيه؟»
«سياهه.»
« سياهه چيه؟»
«سياه پوسته که آشپزي مي‌کنه.»
«بگو بياد اين‌جا.»
«که چي بشه.»
«گفتم بگو بياد اين‌جا.»
«اصلاً شما مي‌دونين کجايين؟»
مردي که اسمش ماکس بود گفت:«خوب هم مي‌دونيم کجاييم. يعني اين‌قدر پخمه‌ايم؟»
آل بهش گفت:« تو عين يه پخمه حرف مي‌زني. مگه مرض داري که سر به سر اين بچه

مي‌ذاري؟ گوش کن...» و رو به جورج گفت:« به سياهه بگو بياد اين‌جا.»
«مي‌خواين باهاش چيکار کنين.»
«هيچ‌چي بابا، مختو کار بنداز، بچه زبل. مگه با يه سياه چيکار داريم که بکنيم؟»
جورج دريچه‌اي را که رو به آشپزخانه باز مي‌شد باز کرد و صدا زد:«سام، يه دقيقه بيا اين‌

جا.»
در آشپزخانه باز شد و مرد سياه آمد تو. پرسيد:«چيه؟» دو مرد پشت پيشخوان نگاهي

به او انداختند.
آل گفت:« خيلي خب سياه، از سر جات جم نخور.»
سام سياه با پيشبند و سر پا دو مردي را که پشت پيشخوان نشسته بودند نگاه کرد.

گفت:«چشم قربان.»
آل از روي جار پايه‌اش آمد پايين. گفت:«من با اين سياهه و اين بچه زبل مي‌رم تو آشپز

خونه. برگرد تو آشپزخونه، سياه. تو هم دنبالش بچه زبل». دنبال نيک و سام‌آشپز، رفت

توي آشپزخانه. در آشپزخانه پشت سرشان بسته شد.
مردي که اسمش ماکس بود روبه‌روي جورج نشست. به جورج نگاه نمي‌کرد، بلکه

نگاهش به آينه‌اي بود که پشت پيشخوان بود. غذاخوري هنري پيش از اين که غذاخوري

 بشود، سالن بود.
ماکس همان‌طور که توي آينه نگاه مي‌کرد، گفت:« خب، بچه‌زبل، چرا هيچ چي نمي‌گي؟»
«مقصودتون از اين کارا چيه؟»
ماکس صدازد:«آهاي آل. اين بچه‌زبل مي‌خواد بدونه مقصودمون از اين کارا چيه؟»
صداي آل از آشپزخانه آمد:«خب، پس چرا بهش نمي‌گي؟»
«تو خودت فکر مي‌کني مقصودمون چيه؟»
«چه‌مي‌دونم.»
«چي فکر مي‌کني؟»
ماکس حرف که مي‌زد، همه‌اش به آينه نگاه مي‌کرد.
«خوش ندارم بگم.»
«آهاي، آل اين بچه زبله خوش نداره بگه درباره اين جريان چي فکر مي‌کنه.»
آل از آشپزخانه گفت:«خيلي خب، گوشم به توئه.». دريچه‌اي را که مال رد کردن ظرف‌ها

به آشپزخانه بود با يک شيشه سس باز کرده بود. از توي آشپزخانه به جورج گفت:«گوش

کن، بچه زبل، يه کمي از بار فاصله بگير. تو هم همين‌طور ماکس، يه کمي برو به چپ.»

مثل عکاسي بود که مي‌خواهد عکس دسته جمعي بگيرد.
ماکس گفت:«خب، بچه زبل، بگو ببينم، فکر مي‌کني حالا چي مي‌شه؟»
جورج حرف نزد.
ماکس گفت:«پس حالا بهت مي‌گم. ما مي‌خوايم يه سوئدي رو بکشيم. تو يه سوئدي

گردن‌کلفتي به اسم ئول آندرسون مي‌شناسي؟»
«آره.»
«هر شب مياد اين‌جا غذا مي‌خوره، نه؟»
«گاهي وقت‌ها مياد اين‌جا.»
«ساعت شش مياد، درسته؟»
«اگه بياد.»
ماکس گفت:«همه اينارو ما مي‌دونيم، بچه زبل. از چيزاي ديگه حرف بزنيم. تو هيچ

سينما مي‌ري؟»
«بعضي وقت‌ها.»
«بايد بيش‌تر بري، سينما جون مي‌ده براي بچه‌زبل‌هايي مث تو.»
«دليلش چيه که مي‌خواين ئول آندرسونو بکشين؟ مگه چيکارتون کرده؟»
«هيچ‌وقت که اين بختو نداشته که کاريمون بکنه. حتي ماها رو هم تا حالا نديده.»
آل از آشپزخانه گفت:«فقط همين يه دفعه ما رو مي‌بينه.»
جورج پرسيد:« خب، پس براي چي مي‌خواين بکشينش؟»
«به‌خاطر يه رفيق. براي اين که لطفي در حق يه رفيق بکنيم، زبل.»
آل از آشپزخانه گفت:« چاک دهنتو ببند. تو خيلي ورِ مفت مي‌زني.»
«نمي‌خوام بذارم به اين بچه‌زبل بد بگذره، مگه نه بچه زبل؟»
آل گفت:«مي‌گم زياد ورِ مفت مي‌زني. سياهه و اين يکي بچه زبله خودشون با خودشون

 خوشن. عين اين دختراي توي صومعه حسابي بستمشون.»
«نکنه خودتم توي صومعه بوده‌ي؟»
« شايدم بوده‌م.»
«تو توي يه کنيسه جهودا بوده‌ي، مي دونم کجا بوده‌ي.»
جورج نگاهي به ساعت انداخت.
«اگه کسي اومد تو، بهش مي‌گي که آشپز رفته بيرون و اگه اصرار کرد بهش مي‌گي که

بايد خودت بري تو آشپزخونه و غذا درست کني. فهميدي، بچه‌زبل؟»
جورج جواب داد:« باشه. خب، بعدش چيکار مي‌کنين؟»
ماکس گفت:« بعد معلوم مي‌شه. اينا چيزايي هستن که آدم قبلش نمي‌دونه.»
جورج باز به ساعت نگاه کرد. شش و ربع بود. در ورودي باز شد و يک راننده تراموا آمد تو.
گفت:« سلام، جورج. شام حاضره؟»
جورج گفت:« سام رفته بيرون. تا نيم‌ساعت ديگه برمي‌گرده.»
راننده گفت:« پس بهتره که برم يه دوري بزنم.» جورج به ساعت نگاه کرد. شش و بيست

 دقيقه بود.
ماکس گفت:«خيلي عالي بود، بچه‌زبل. واقعاً که يه آقا کوچولوي به تمام معنا هستي.»
آل از آشپزخانه گفت:«مي‌دونس که مي‌زدم مخشو داغون مي‌کردم.»
ماکس گفت:«نه، اين حرفو نزن. اين بچه‌زبل بچه ماهيه. جداً که بچه ماهيه. ازش خوشم

مياد.»
پنج دقيقه به هفت بود که جورج گفت:«ديگه نمياد.»
دو نفر ديگر هم وارد غذا خوري شده بودند. جورج يک بار رفته بود توي آشپزخانه و ساندويج

 تخم‌مرغ و ران خوک براي يک مشتري که مي‌خواست آن‌را با خودش ببرد درست کرده

بود. توي آشپزخانه آل را ديد که کلاهش رفته بود تا عقب. روي چارپايه‌اي پهلوي دريچه

نشسته بود و دو لول کوتاه تفنگش را تکيه داده بود به لبه دريچه. نيک و آشپز در يک گوشه

پشت به پشت هم بودند و توي دهان هر دوشان دستمالي چپانده شده بود. جورج

ساندويچ را درست کرده بود، پيچيده بودش لاي کاغذ روغني گذاشته بودش توي يک

پاکت و برده بودش تو و مرد پولش را داده بود و رفته بود بيرون.
ماکس گفت:«اين بچه‌زبل هر کاري بگي بلده. آشپزي و هر کاري که بگي، خوشا به حال

زنت بچه‌زبل.»
جوج گفت:«جدي؟ رفيقتون، ئول آندرسون، نمياد ديگه.»
ماکس گفت:«ده دقيقه ديگه‌ام صبر مي‌کنيم.»
ماکس به آينه و ساعت نگاه کرد. عقربه‌ها ساعت هفت را نشان مي‌دادند، بعد هفت و

پنج دقيقه را.
«بهتره بريم آل. نمياد ديگه.»
آل از آشپز خانه گفت:«بهتره پنچ دقيقه ديگه هم صبر کنيم.»
در اين پنج دقيقه مردي داخل شد و جورج برايش توضيح داد که آشپز مريض است.
مرد پرسيد:« پس چرا نمي‌ري يه آشپز ديگه بياري. مگه اين‌جا غذاخوري نيست؟» راهش

را کشيد و رفت.
ماکس گفت:« بريم ديگه، آل.»
«با اين دو تا بچه‌زبلا و سياهه چيکار کنيم؟»
«کاري نمي‌کنن.»
«مطمئني؟»
«آره بابا، کارمون رو که ديگه کرديم.»
آل گفت:«از اين جريان خوشم نمياد. اصلاً نمي‌دونم چي به چيه. تو هم که زيادي ورِ مي‌زني.»
ماکس گفت:«به درک مگه نبايد سرشونو گرم مي‌کرديم؟ هان؟»
آل گفت:«خلاصه زياد ورِ مي‌زني». از آشپزخانه آمد بيرون. لوله‌هاي کوتاه تفنگ از زير

پالتوي چسبانش کمي برآمدگي داشت. با دست‌هاي دستکش‌دارش بالا پوشش را

مرتب کرد.
به جورج گفت:«عزت زياد. بچه‌زبل. آدم خوش اقبالي هستي.»
ماکس گفت:«جداً هم. بايد تو مسابقه‌ها شرط‌ بندي کني.»
هر دو از در بيرون رفتند. جورج از پنجره نگاهشان کرد. که از زير تير چراغ برق رد شدند و

 رفتند به آن سوي خيابان. با آن پالتوهاي چسبان و کلاه‌هاي لبه‌دارشان، شبيه هنرپيشه

‌هاي نمايش‌هاي واريته‌اي بودند. جورج رفت توي آشپزخانه و نيک آدامز را باز کرد.
سام آشپز گفت: ديگه شورشو در آوردن. ديگه شورشو در آوردن».
نيک از جايش بلند شد. هيچ وقت دستمال توي دهانش نچپانده بودند، گفت:«بگو ببينم،

چه مرگشان بود؟» سعي مي‌کرد خودش را از تک و تا نيندازد. جورج جواب داد:«مي‌

خواستند ئول آندرسون رابکشند. مي‌خواستند وقتي مياد شام بخوره، با تير بزننش.»
«ئول آندرسونو؟»
«آره.»
آشپز با شستش گوشه دهانش را خاراند.
پرسيد:«حالا واقعاً هر دو تاشون رفتن.»
جورج گفت :«آره رفتن.»
آشپز گفت:« از اين جريان خوشم نمياد. اصلاً خوشم نمياد.»
جورج به نيک گفت:«گوش بده، خيلي خوب مي‌شه اگه بري پيش ئول آندرسون.»
«خيلي خب.»
سام آشپز گفت:«بهتره خودتونو قاتي اين جريانا نکنين. بهتره خودتونو قاتي نکنين.»
جورج گفت:«اگه دلت نمي‌خواد، نرو.»
آشپز گفت:« چيزي گيرتون نمياد، خودتونو قاتي چيزي نکنين که بهتون مربوط نيست.»
نيک به جورج گفت:« باشه، مي‌رم، جاش کجاست؟»
آشپز برگشت رفت. گفت:«اين جوونک‌ها هميشه هر کاري رو که دلشون بخواد مي‌کنن.»
جورج به نيک گفت:«جاش تو مسافرخونه هيرشه.»
«الان مي‌رم اون‌جا.»
بيرون، نور چراغ برق خيابان از لابه‌لاي شاخه‌هاي خشک يک درخت مي‌تابيد. نيک کنار

خط آهن تراموا را گرفت و رفت و دم اولين تير چراغ برق پيچيد توي يک خيابان فرعي.

سه تا ساختمان آن ورتر، مسافرخانه هيرش بود. از دو تا پله بالا رفت و زنگ در را فشار

 داد. زني آمد دم در.
«ئول آندرسون اين‌جاس؟»
«مي‌خواين ببينينش؟»
«بله، اگه باشه.»
نيک دنبال زن از پله‌ها رفت بالا و بعد پيچيدند و رفتند تا ته يک راهرو. زن در اتاق را زد.
«کيه؟»
زن گفت:«يکي مي‌خواد شما را ببينه، آقاي آندرسون.»
«نيک آدامز.»
«بيا تو.»
نيک در را باز کرد و رفت توي اتاق، ئول آندرسون با لباس روي تختخواب دراز کشيده بود.

يک وقتي مشت زن سنگين وزن بود و قدش خيلي بلندتر از تختخواب بود. سرش را روي

دوتا نازبالش گذاشته بود. حتي نگاهي هم به نيک نينداخت. پرسيد:«چي شده؟»
نيک گفت:« تو غذاخوري بودم که دو نفر اومدند و من و آشپز رو بستن بهم و گفتن اومدن

 شما رو بکشن.»
چيزهايي که داشت مي‌گفت به نظرش ابلهانه مي‌آمدند. ئول آندرسون هيچ‌چي نگفت.

نيک ادامه داد:«توي آشپزخونه حبسمان کردند، مي‌خواستند وقتي شما براي شام

اومدين با تير بزنندتون.»
ئول آندرسون به ديوار نگاه مي‌کرد و چيزي نمي‌گفت.
«جورج فکر کرد بهتره بيام و همه شو براتون تعريف کنم.»
ئول آندرسون گفت:« از من کاري ساخته نيست.»
«من براتون مي‌گم چه ريختي بودند.»
ئول آندرسون گفت:«نمي‌خوام بدونم چه ريختي بودند.» همان‌طور به ديوار نگاه مي‌کرد.
«متشکرم که آمديد و جريانو بهم گفتيد.»
«اي بابا. کاري نکردم.»
نيک مرد هيکل داري را که روي تختخواب دراز کشيده بود نگاه مي‌کرد.
«نمي‌خواين که برم به پليس خبر بدم.»
«نه. هيچ فايده‌اي نداره.»
«واقعاً هيچ‌کاري از دستم بر نمياد براتون بکنم؟»
«نه، کاري نمي‌شه کرد.»
«شايد فقط بلوف بوده؟»
«نه. فقط بلوف نيست.»
ئول آندرسون چرخيد رو به سمت ديوار، گفت:« مسئله اين‌جاست که »- رو به ديوار حرف

 مي‌زد - « نمي‌تونم تصميم بگيرم که ازاين‌جا برم بيرون. تمام روز همين‌جام.»
«نمي‌تونين از شهر بريد بيرون؟»
ئول آندرسون گفت:« نه. از اين دربه‌دري ديگه خسته شده‌م.»
به ديوار نگاه مي‌کرد.
«حالا ديگه کاري نمي‌شه کرد.»
«نمي‌تونين بالا خره يک فکري بکنين؟»
«من آلوده شده‌م.» با همان لحن يک‌نواخت حرف مي‌زد.«ديگه کار از کار گذشته. کمي

 که گذشت شايد تصميممو بگيرم که برم بيرون.»
نيک گفت:«پس بهتره که من برگردم پيش جورج.»
ئول آندرسون گفت:«خداحافظ» رو به نيک برنگرداند. «ازاين‌که آمدين متشکرم.»
نيک رفت بيرون. وقتي داشت در را مي‌بست نگاهي به ئول آندرسون انداخت که با لباس

 روي تختخواب دراز کشيده بود و به ديوار نگاه مي‌کرد.
در طبقه پايين خانم مسافرخانه‌چي گفت:« تمام روز توي اتاقش بوده. به گمانم که حالش

 خوش نيست. بهش گفتم آقاي آندرسون، بايد بريد بيرون و توي اين هواي پاکيزه پاييزي

 قدمي بزنيد ولي معلوم بود که حالشو نداره.»
«نمي‌خواد بره بيرون.»
زن گفت:« متأسفم که حالش خوب نيست. مرد خيلي نازنينيه. مي‌دونيد، مشت‌زن بوده.»
«مي‌دونم.»
زن گفت:«اينو فقط از روي قيافه‌اش مي‌شه فهميد». دم در رو به خيابان، ايستاده بودند

حرف مي‌زدند. «خيلي هم آقاست.»
نيک گفت:«خب، شب به خير، خانم هيرش.»
زن گفت:«من خانم هيرش نيستم، او صاحب اين‌جاست، من فقط کارهاشو مي‌گردونم،

من خانم بل هستم.»
«خب، پس شب به خير خانم بل.»
زن گفت:«شب به خير.»
نيک خيابان تاريک را تا کنار تير چراغ‌برق رفت و بعد در امتداد خط آهن تراموا، برگشت به

 غذاخوري هنري. جورج آن تو، پشت پيشخوان ايستاده بود.
«ئول رو ديدي؟»
نيک گفت:«آره. تو اتاقشه و نمي‌خواد بيرون بياد.»
آشپز تا صداي نيک را شنيد در آشپزخانه را باز کرد.
«اصلاً نمي‌خوام حرفاتو گوش بدم، اين را گفت و در را به هم زد.»
جورج پرسيد:«جريانو براش گفتي؟»
«آره، خودش خوب مي‌دونه جريان از چه قراره.»
«چيکار مي‌خواد بکنه.»
«هيچ چي .»
« ولي مي‌کشنش که.»
«ردخور نداره.»
« بايد توي شيگاگو خودشو توي دردسر انداخته باشه.»
نيک گفت:«منم همين فکرو مي‌کنم.»
«عجب وضع گنديه.»
نيک گفت:«چيز وحشتناکيه.»
ديگر حرفي نزدند. جورج دستمال را برداشت و پيشخوان را تميز کرد.
نيک گفت:«آخه مگه چيکار کرده بود؟»
«شايد به يکي نارو زده. معمولاً براي اين جور چيزاست که مي‌کشن.»
نيک گفت:«مي‌خوام از اين شهر برم.»
جورج گفت:«خوبه، کار خوبي مي‌کني.»
«نمي‌تونم اصلاً فکرشو بکنم که اون‌جا تو اون اتاق منتظره و مي‌دونه که مي‌خوان

حسابشو برسند. خيلي وحشتناکه.»
جورج گفت:« درسته، بهتره فکرشو نکني.»

تپه‌های آن سوی دره ابرو ‏ کشیده و سفید بودند. در این طرف هیچ سایه و درختی در کار نبود و ایستگاه ما ‏بین دو ریل آهن در دل آفتاب بود. در کنار ایستگاه سایه گرم ساختمان و پرده وجود داشت، پرده‌ای که از ‏رشته چوب‌های کوچک خیزران ساخته شده بود، از در ورودی بار آویزان بود تا نگذارد مگس‌ها وارد سالن ‏شوند. آمریکایی و دختری که با او بود پشت میز، خارج ساختمان، زیر سایه نشسته بودند. خیلی گرم بود و ‏قطار از بارسلونا تا چهل دقیقه دیگر می‌رسید. قطار دو دقیقه‌ای در محل تغییر ریل می‌ایستاد و بعد به ‏مادرید می‌رفت.‏
دختر پرسید: «باید چی بخوریم؟» کلاهش را برداشت و روی میز گذاشت.‏
مرد گفت: «خیلی گرمه.»‏
‏«بیا آبجبو بخوریم.»‏
مرد رو به پرده گفت: «دوس کروِزاس.»‏
یک زن از آن طرف در پرسید: «بزرگ باشه؟»‏
‏«آره. دو تا بزرگ.»‏
زن دو لیوان آبجو به همراه دو زیرلیوانی نمدی برایشان آورد. او زیرلیوانی‌های نمدی و دو لیوان را روی میز ‏گذاشت و به مرد و دختر نگاه کرد. دختر داشت به ردیف تپه‌ها نگاه می‌کرد. آنها در زیر آفتاب سفید بودند و ‏محیط دورشان قهوه‌ای و خشک. ‏
دختر گفت: «اونا شبیه فیل‌های سفید هستن.»‏
مرد آبجویش را خورد: «تا حالا فیل ندیدم.»‏
‏«نه،‌ معلومه که ندیدی.»‏
مرد گفت: «شاید دیده باشم، چون تو می‌گی ندیدم، دلیل نمی‌شه ندیده باشم.»‏
دختر به آویز نگاه کرد. گفت: «اونا روش یه چیزی نقاشی کردن. معنیش چیه؟»‏
‏«آنیس دل تورو. اسم یه جور مشروبه.»‏
‏«می‌تونیم ازش بخوریم؟»‏
مرد رو به آن طرف آویز صدا زد «ببین.» زن از پشت بار بیرون آمد.‏
‏«می‌شه چهار رئال ‏.»‏
‏«ما دو تا آنی دل تورو می‌خوایم.»‏
‏«با آب؟»‏
‏«تو با آب می‌خوری؟»‏
دختر گفت: «نمی‌دونم، با آب خوب می‌شه؟»‏
‏«بد نمی‌شه.»‏
زن پرسید: «با آب می‌خورید؟»‏
‏«آره، با آب باشه.»‏
دختر گفت: «مزه‌ی لیکور می‌ده.» و لیوان را کنار گذاشت.‏
‏«همه چی همین طوریه.»‏
دختر گفت: «آره، همه چی مزه‌ی لیکور می‌ده. مخصوصاً هر چیری که براش انتظار زیاد بکشی، مثل ‏آبسینت ‏.»‏
‏«آه، بس کن دیگه.»‏
دختر گفت: «تو شروع کردی. من که داشتم سرگرم می‌شود. داشت بهم خوش می‌گذشت.»‏
‏«باشه، بیا سعی کنیم به‌همون خوش بگذره.»‏
‏«باشه. من دارم سعی می‌کنم. گفتم تپه‌ها شبیه فیل‌های سفید هستن. جالب نیست؟»‏
‏«چرا جالبه.»‏
‏«می‌خوام مشروب جدیده رو امتحان کنم. این تنها کاریه که ما می‌کنیم، مگه نه که به دور و ور خودمون نگاه ‏می‌کنیم و مشروب‌های جدید رو امتحان می‌کنیم؟»‏
‏«فکر کنم همین‌طور باشه.»‏
دختر به تپه‌ها نگاه کرد.‏
گفت: «تپه‌ها دوست داشتنی هستن. زیاد هم شبیه فیل‌های سفید نیستن. من فقط منظورم رنگ‌آمیزی پوستشون ‏بود که از بین درخت‌ها دیده می‌شد.»‏
‏«می‌خوای یکی دیگه بزنیم؟»‏
‏«باشه.»‏
باد گرم آویز را تا کنار میز آنها بالا آورد.‏
مرد گفت: «آبجوش خوب و خنکه.»‏
دختر گفت: «دوست داشتنیه.»‏
مرد گفت: «جیگ ، فقط یه عمل ساده‎ ‎ست. اصلاً اسمش رو نمی‎ ‎شه گذاشت عمل.»‏
دختر به زمینی که پا‌یه‌های میز رویشان آرام گرفته بودند نگاه کرد.‏
‏«جیگ می‌دونم که برات خیالی نیست. اصلاً چیز خاصی نیست. فقط هوا می‌دن توش.»‏
دختر هیچ حرفی نزد.‏
‏«من باهات می‌آم و تمام مدت کنارتم. اونا هوا رو می‌دن تو و بعدش همه چیز به حلت طبیعش بر می‌گرده.»‏
‏«خُب بعدش چی کار می‌کنیم؟»‏
‏«بعدش همه چیز خوب می‌شه. درست مثل قبل.»‏
‏«چرا این طوری فکر می‌کنی؟»‏
‏«چون این تنها چیزیه که ما رو آزار می‌ده. تنها چیزیه که باعث ناراحتی ماست.»‏
دختر به آویز نگاه کرد، دستش را دراز کرد و دو رشته از آن را گرفت.‏
‏«و تو فکر می‌کنی بعدش همه چیز خوب می‌شه و ما خوشحال؟»‏
‏«می‌دونم این طوری می‌شه. لازم نیست نگران باشی. آدمای زیادی رو می‌شناسم که این کارو کردن.»‏
دختر گفت: «منم می‌شناسم، بعدش هم همشون کلی راضی بودن.»‏
مرد گفت: «خُب، اگه نمی‌خوای، می‌تونی این کارو نکنی. اگه خودت واقعاً نمی‌خوای، مجبورت نمی‌کنم. ولی ‏می‌دونم خیلی ساده‌ست.»‏
‏«و تو واقعاً می‌خوای این کارو بکنم؟»‏
‏«فکر می‌کنم بهترین کاریه که می‌شه انجام داد. اگه خودت واقعاً نمی‌خوای، مجبورت نمی‌کنم.»‏
‏«و اگه این کارو بکنم تو خوشحال می‌شوی و همه چیز مثل قبل می‌شه و دوباره منو دوست داری؟»‏
‏«الان هم دوستت دارم. می‌دونی که دوستت دارم.»‏
‏«می‌دونم. ولی اگه این کارو بکنم، پس اون موقع اگه مثلاً بگم یه چیزایی شبیه فیل‌های سفید می‌مونن، تو از ‏حرفم خوشت می‌آد؟»‏
‏«دیونه‌اش می‌شم. الان هم هستم،‌ ولی نمی‌تونم بهش فکر کنم. خودت می‌دونی وقتی نگرانم چه طور آدمی ‏می‌شم.»‏
‏«اگه این کارو بکنم، تو دیگه نگران نمی‌شی؟»‏
‏«من اصلاً نگران این مسئله نیستم، چون خیلی ساده‌ست.»‏
‏«پس این کارو می‌کنم. چون نگران خودم نیستم.»‏
‏«منظورت چیه؟»‏
‏«من نگران خودم نسیتم.»‏
‏«خُب من نگرانتم.»‏
‏«اوه آره. ولی من نگران خودم نیستم. و این کارو می‌کنم و بعدش همه چیز رو به راه می‌شه.»‏
‏«اگه این طوری خیال می‌کنی، لازم نیست کاری بکنی.»‏
دختر برخاست و به انتهای ایستگاه رفت. آن سوی ایستگاه مزارع تازه جوانه زده و درخت‌ها حاشیه‌ی ابرو را ‏فرا گرفته بودند. در دور دست،‌ پس روخانه، کوه‌ها قرار داشتند. سایه یک ابر از بالای مزرعه عبور کرد و او ‏می‌توانست رودخانه را از میان درخت‌ها ببیند.‏
گفت: «و ما می‌تونیم تمام این‌ها رو داشته باشیم و می‌تونیم همه چیز داشته باشیم و هر روز رسیدن به این‌ها ‏رو ممکن‌تر کنیم.»‏
‏«چی گفتی؟»‏
‏«گفتم می‌تونیم همه چیز داشته باشیم.»‏
‏«نه نمی‌تونیم.»‏
‏«می‌تونیم دنیا رو داشته باشیم.»‏
‏«نه نمی‌تونیم.»‏
‏«می‌تونیم هر جا خواستیم بریم.»‏
‏«نه نمی‌تونیم. دیگه برای ما نیست.»‏
‏«برای ماست.»‏
‏«نه نیست. و وقتی که از خودت دورش کردی، دیگه نمی‌تونی برش گردونی.»‏
‏«ولی اونا رو از ما نگرفتن.»‏
‏«منتظر می‌مونیم و نتیجه‌ش رو می‌بینیم.»‏
مرد ادامه داد: «برگرد تو سایه، نباید این حس رو داشته باشی.»‏
دختر گفت: «من اصلاً چیزی رو حس نمی‌کنم،‌ فقط ازشون باخبرم.»‏
‏«دلم نمی‌خواد اگه نمی‌خوای این کارو انجام بدی، انجامش بدی ــ»‏
دختر گفت: «نه اینکه برام بد نباشه. می‌دونم. می تونیم یه آبجوی دیگه بخوریم؟»‏
‏«باشه. ولی باید متوجه باشی که ــ»‏
دختر گفت: «متوجه هستم. نمی‌شه ممکن باشه حرف زدن رو تمومش کنیم؟»‏
آنها پشت میز نشستند و دختر به قسمت خشک دره نگاه کرد و مرد به او و میز.‏
مرد گفت: «باید متوجه باشی که اگه تو نخوای، منم نمی‌خوام. کاملاً دلم می‌خواد اگه برات معنایی داشته باشه، ‏باهات همراه بشم.»‏
‏«برای تو معنایی داره؟ می‌تونیم با هم کنار بیایم.»‏
‏«معلومه که معنی داره. ولی من کسی رو به جز تو نمی‌خوام. هیچ آدم دیگه‌ای رو نمی‌خوام. و می‌دونم که ‏خیلی هم کار ساده‌ایه.»‏
‏«آره تو می‌دونی کار خیلی ساده‌ایه.»‏
‏«گفتنش برای تو راحته، ‌اما من همه چیزش رو می‌دونم.»‏
‏«الان یه کاری برام می‌کنی؟»‏
‏«هر کاری بخوای.»‏
‏«ممکنه لطفاًِ لطفاًِ لطفاًِ لطفاًِ لطفاًِ لطفاًِ لطفاً دیگه حرف نزنی؟»‏
مرد حرفی نزد فقط به ساک‌هایی که به دیوار ایستگاه تکیه خورده بودند نگاه کرد. روی ساک‌ها برچسپ‌های ‏تمام هتل‌هایی که شب‌هایشان را در آنها گذرانده بودند دیده می‌شد.‏
مرد گفت: «ولی نمی‌خوام این کارو بکنی. دیگه برام مهم نیست.»‏
دختر گفت: «داد می‌زنم‌ها.»‏
زن از میان آویز با دو لیوان آبجو بیرون آمد و آنها را روی زیرلیوان‌های نم‌دار گذاشت. زن گفت: «قطار تا ‏پنج دقیقه دیگه از راه می‌رسه.»‏
دختر پرسید: «اون چی گفت؟»‏
‏«گفت قطار تا پنج دقیقه دیگه می‌رسه.»‏
دختر به نشانه تشکر، لبخند جانداری به زن تحویل داد،.‏
مرد گفت: «بهتر ساک‌ها رو ببرم اون طرف ایستگاه.» دختر به او لبخند زد.‏
‏«باشه. بعدش برگرد تا آبجمون رو تموم کنیم.»‏
مرد دو ساک سنگین را برداشت و آنها با خودش به سمت دیگر ریل‌ها برد. او به انتهای ریل‌ها نگاه کرد، ‏ولی نتوانست قطار را ببینید. در راه برگشت، از میان بار رد شد، جایی که آدم‌های منتظر قطار، داشتند ‏می‌نویشیدند. همانجا یک آنیس نوشید و به آدم‌ها نگاه کرد. هر کدام‌شان بنا به دلیلی منتظر قطار بودند. از بین ‏آویز گذشت. دختر پشت میز نشسته بود و به او لبخند می‌زد.‏
مرد پرسید: «الان بهتری؟»‏
دختر گفت: «حالم خوبه. هیچیم نیست. حالم خوبه.»‏

ده تا سرخ پوست

نویسنده: ارنست همینگوی

برگردان: سیروس طاهباز

« چهارم ژوئیه‌»‌ بود و نیک (Nick) شب، دیر وقت، با ارابه ی جو گارنر(Joe Garner) و خانواده‌اش به خانه برمی‌گشت که توی راه از کنار نه تا سرخ‌پوست مست گذشتند. یادش بود که نه تا بودند چون جو گارنر که در هوای گرگ‌ومیش ارابه می‌راند دهانه ی اسب‌ها را کشیده بود و پائین پریده بود و سرخ‌پوستی را از کنار شیار چرخ بیرون کشیده بود. سرخ‌پوست خوابیده بود و صورتش روی خاک بود. جو سرخ‌پوست را کشید کنار بوته‌ها و برگشت به ارابه.

جو گفت: «با این یکی شدن نُه تا، همین گوشه کناران.»

خانم گارنر گفت: «سرخ‌پوستا.»

نیک با دو تا پسرهای گارنر در صندلی عقب بود. از آن‌جا بیرون را نگاه می‌کرد که سرخ‌پوستی را که جو به کنار جاده کشیده بود ببیند.

کارل پرسید: «بیلی تیبل‌شو (Billy Tableshaw) بود؟»

- «نه.»

- «شلوارش مثه شلوار بیلی بود.»

- «همه ی سرخ‌پوستا از این شلوارا می‌پوشن.»

فرانک (Frank) گفت: «تا حالا پاپا رو ندیده بودم پیاده بشه و پیش از این‌که من چیزی رو ببینم برگرده. خیال کردم داره مار می‌کشه.»

جو گارنر گفت: «گمونم امشب شب مارکُشون سرخ‌پوستاس.»

خانم گارنر گفت: «این سرخ‌پوستا.»

به پیش می‌رفتند. راه از جاده ی اصلی می‌پیچید و به سوی تپه‌ها بالا می‌رفت. اسب‌ها به سختی ارابه را می‌کشیدند و پسرها پائین آمدند و پیاده به راه افتادند. جاده خاکی بود. روی تپه، نیک برگشت و به ساختمان مدرسه نگاه کرد. چراغ‌های پتوسکی(Petoskey)را می‌دید و از آن طرف خلیج کوچک تراورس (Traverse) را و چراغ‌های اسکله ی اسپرینگز (Springs) را. بچه‌ها دوباره سوار ارابه شدند.

جو گارنر گفت: «باس این یه تیکه راه رو، شن بریزن.» راه از میان بیشه می‌گذشت. جو و خانم گارنر نزدیک هم روی صندلی جلو نشسته بودند. نیک وسط نشسته بود و پسرهای گارنر کنارش نشسته بودند. جاده صاف شده بود.

- «همین‌جا بود که پاپا «راسو بوگندو» رو زیر گرفت.»

- «بالاتر بود.»

جو بی‌ آن‌که سرش را برگرداند گفت: «فرق نمی‌کنه کجا بود، هر جا واسه این‌که یه راسو بوگندو رو زیر کنی جای خوبیه.»

نیک گفت: «دیشب دوتاشونو دیدم.»

- «کجا؟»

- «پائین دریاچه، کنار شن‌ها پی ماهی مرده می‌گشتن.»

کارل گفت:«شاید رکون (Racoon) بودن.»

- «راسو بوگندو بودن. گمونم دیگه راسو رو بشناسم.»

کارل گفت: «باس یه دختر سرخ‌پوست بگیری.»

خانم گارنر گفت: «کارل، این حرفا رو بذار کنار.»

- «خب، اونام بوی راسو رو میدن.»

جو گارنر خندید. خانم گارنر گفت: «نخند جو، نمی‌ذارم کارل ازین حرفا بزنه.»

جو پرسید: «نیکی، یه دختر سرخ‌پوست تور زدی؟»

- «نه.»

فرانک گفت: «خیلی پاپا. پرودنس میچل (Prudence Mitchell) رفیقشه.»

- «نه این‌جور نیس.»

- «هر روز می‌بینتش.»

نیک که توی تاریکی میان پسرهای گارنر نشسته بود از این‌که پرودنس میچل را به او می‌بستند ته دلش خوش‌حال بود. گفت: «نه، رفیق من نیس.»

کارل گفت: «نیگا چی داره می‌گه، هر روز با هم دیدمشون.»

مادرش گفت: «کارل با هیچ دختر کاری نداره چه برسه به دختر سرخ‌پوست.»

کارل خاموش بود.

فرانک گفت: «کارل میونه‌ش با دخترا خوب نیس.»

- «تو خفه شو.»

جو گارنر گفت: «راست میگی کارل، دخترا مردو جایی نمی‌رسونن. به پدرت نگاه کن.»

خانم گارنر چنان خودش را به جو چسباند که ارابه تکان خورد. - «خب، که این‌طور، پس معلومه به موقش با خیلی از دخترا بودی.»

- «شرط می‌بندم پاپا هیچ‌وقت با یه دختر سرخ‌پوست نبوده.»

جو گفت: «فکرشو نکن نیک، بهتره مواظب دختره باشی.»

زنش چیزی زیر گوشش گفت و جو خندید.

فرانک پرسید: «واسه چه می‌خندید؟»

خانم گارنر گفت: «گارنر، نگی‌ها.» و جو دوباره خندید.

جو گارنر گفت: «نیکی می‌تونه پرودنس رو بگیره، دختر خوبی سراغ دارم.»

خانم گارنر گفت: «این شد حرف.»

اسب‌ها روی شن به سختی راه می‌رفتند. جو توی تاریکی اسب‌ها را شلاق می‌زد.

- «یالا بکشین. فردا مجبورین ازین بیشترو بکشین.»

از سرازیری تپه یورتمه رفتند و ارابه یک‌وری شد. کنار خانه، همه پیاده شدند. خانم گارنر قفل در را باز کرد و تو رفت و چراغ به دست بیرون آمد. کارل و نیک اسباب‌ها را از پشت ارابه پیاده کردند. فرانک جلو نشسته بود که ارابه را به انبار ببرد و اسب‌ها را ببندد. نیک از پله‌ها بالا رفت و در آشپزخانه را باز کرد. خانم گارنر داشت بخاری را روشن می‌کرد. نفت را ریخته بود روی چوب.

نیک گفت: «خداحافظ خانم گارنر، ممنون که منو آوردین.»

- «چیزی نبود، نیکی.»

- «خیلی بهم خوش گذشت.»

- «این‌جا باش. نمی‌مونی یه شامی بخوریم؟»

- «بهتره برم. گمونم بابام منتظرمه.»

- «خب، پس برو. به کارل بگو بیاد خونه، می‌گی؟»

- «خیله خب.»

- «شب بخیر، نیکی.»

- «شب بخیر، خانم گارنر.»

نیک به مزرعه رفت و به طویله سر کشید. جو و فرانک داشتند شیر می‌دوشیدند.

نیک گفت: «خیلی بهم خوش گذشت، شب بخیر.»

جو گارنر صدا زد: «شب بخیر نیک، نمی‌مونی پیش ما شام بخوری؟»

- «نه، نمی‌تونم. میشه به کارل بگین مادرش کارش داره؟»

- «خیله خب، شب بخیر نیک.»

نیک پابرهنه از کوره راه کنار طویله، که از میان چمن‌ها می‌گذشت، به راه افتاد. کوره‌راه صافی بود و شبنم‌ها پاهای برهنه‌اش را خنک می‌کرد. وقتی چمن‌ها تمام شد از چپری پرید و از گردنه‌ای سرازیر شد، پاهایش از گل باتلاق پوشیده شده بود، آن‌گاه از بیشه‌ای خشک گذشت تا سرانجام روشنی کلبه را دید. از میان پنجره پدرش را می‌دید که پشت میز نشسته است و در نور چراغ مشغول خواندن است. نیک در را باز کرد و رفت تو.

پدرش گفت: «خب، نیکی، خوش گذشت؟»

- «عالی بود پدر. تعطیل خوبی بود.»

- «گرسنته؟»

- «معلومه.»

- «کفشاتو چیکار کردی؟»

- «تو ارابه گارنر جا گذاشتم.»

- «بیا تو آشپزخونه.»

پدر نیک با چراغ جلو رفت. ایستاد و سرپوش جای یخ را برداشت. نیک هم آمد. پدرش بشقابی با یک تکه جوجه سرد، و سبویی شیر را روی میز جلوی نیک گذاشت. چراغ را هم گذاشت روی میز.

پدرش گفت: «چند تا کلوچه‌ام هس. با این سیر می‌شی؟»

- «این زیاده.»

پدرش روی صندلی کنار میز نشست و سایه بزرگی روی دیوار آشپزخانه انداخت.

- «کی توپ‌بازی رو برد؟»

- «پتوسکی. پنج به سه.»

پدر غذا خوردن نیک را پائید و لیوانش را پر از شیرکرد. نیک شیر را سرکشید و با دستمال دهانش را پاک کرد. پدرش برای کلوچه رفت طرف رف و تکه ی بزرگی را برای نیک برید. کلوچه ی شاتوت بود.

- «بابا، تو چه کار کردی؟»

- «صبح رفتم ماهیگیری.»

- «چیزی به تور زدی؟»

- «فقط سگ‌ماهی.»

پدرش نشسته بود و کلوچه خوردن نیک را می‌پائید.

نیک پرسید: «بعدازظهر چه کار کردی؟»

- «رفتم گردش ، طرف خونه‌های سرخ‌پوستا.»

- «کسی رو هم دیدی؟»

- «سرخ‌پوستا همه‌شون رفته‌بودن شهر مست کنن.»

- «هیشکی رو ندیدی؟»

- «رفیقت پرودی رو دیدم.»

- «کجا بود؟»

- «دختره با فرانک وش‌برن (Wash Burn) تو جنگل بودن که سررسیدم. یه مدت با هم بودن.»

پدر نگاهش نمی‌کرد.

- «چه کار داشتن می‌کردن؟»

- «وانستادم سر دربیارم.»

- «بهم بگو چه کار داشتن می‌کردن.»

پدرش گفت: «نمی‌دونم ، اون طرفا فقط صدای خرمن کوبو می‌شنیدم.»

- «از کجا فهمیدی اونان؟»

- «دیدمشون.»

- «فکر کردم گفتی ندیدیشون.»

= «اوه، چرا، دیدمشون.»

نیک پرسید: «کی باهاش بود؟»

- «فرانک وش‌برن.»

- «چیز بودن- چیز بودن-»

- «چی بودن؟»

- «خوش‌حال بودن؟»

- «گمونم آره.»

پدر از پشت میز بلند شد و از در سیمی آشپزخانه رفت بیرون. وقتی برگشت نیک هنوز به بشقابش خیره مانده بود. گریه می‌کرد.

پدرش چاقو را برداشت که کلوچه ببرد. - «بازم می‌خوای؟»

نیک گفت: «نه.»

- «خوبه یه تیکه‌ام بخوری.»

- «نه، دیگه نمی‌خوام.»

پدرش میز را جمع کرد.

نیک پرسید: «کجای جنگل بودن؟»

- «پشت خونه‌ها.» نیک به بشقابش خیره شده بود. پدرش گفت: «نیک، بهتره بری بخوابی.»

- « خیله خب.»

نیک به اتاقش رفت، لباسش را کند و رفت توی رخت‌خواب. صدای پدرش را که توی اتاق نشیمن راه می‌رفت می‌شنید. دراز کشیده بود و صورتش روی بالش بود. فکر می‌کرد: «دلمو شکست، اگه این‌جوره حسابی دلمو شکست.»

کمی بعد شنید که پدرش چراغ را فوت کرد و رفت به اتاق خودش. شنید که در بیرون بادی از لای درخت‌ها آمد و احساس کرد که سرما از میان در سیمی تو می‌آید. مدت زیادی با صورتی به روی بالش دراز کشید و بعد فکر پرودنس از یادش رفت و آخر سر خوابش برد. نیمه‌های شب که بیدار شد صدای باد را لای درخت‌های شوکران بیرون کلبه و صدای موج‌های دریاچه را که به ساحل می‌خورد ، شنید و باز به خواب رفت. صبح توفان سختی بود و آب دریاچه بالا آمده بود و نیک خیلی وقت پیش از آن‌که یادش بیاید که دلش شکسته است، از خواب بیدار شده بود.

برگرفته از: از پا نیفتاده و ده داستان دیگر - انتشارات مروارید - چاپ اول:1342 - چاپ دوم: 1355 - تهران

For Sale: Baby Shoes, Never Worn.

برای فروش: کفش بچه، هرگز پوشیده نشده

گفته میشود ارنست همینگوی این داستان ۶ کلمه ای را برای شرکت در یک مسابقه ی داستان کوتاه نوشته است و برنده ی مسابقه نیز شده است. همچنین گفته میشود که وی این داستان کوتاه را در یک شرط بندی با یکی از دوستانش که ادعا کرده بود که با ۶ کلمه نمیتوان داستان نوشت، نوشته است

زندگی نامه ارنست همینگوی

« ارنست همینگوی Ernest Hemingway نویسنده رئالیست و بزرگترین رمان نویس آمریکایی در ۲۱ جولای ۱۸۹۹ در «اوک پارک » (حومه شیکاگو ) از توابع ایالات « ایلی نویز » به دنیا آمد و در دوم جولای ۱۹۶۱ در «Ketchum » واقع در ایالت « آیداهو » هنگامی که تفنگ شکاری خود را پاک می کرد اشتباهاً هدف گلوله خود قرار گرفت و با مرگ او درخشان ترین چهره ی ادبیات قرن بیستم آمریکا ناپدید گردید.(البته در بعضی مقالات علت را خودکشی و در دوم ژوئیه سال ۱۹۶۱ میلادی با تفنگ مورد علاقه اش ذکر کرده اند)

پدرش دکتر «کلارنس همینگوی» مردی سرشناس و قابل احترام بود و علاوه بر پزشکی به شکار و ماهیگیری نیز علاقه داشت. دکتر کلارنس همسری داشت پرهیزگار و با ایمان که انجیل می خواند و با اهل کلیسا محشور بود و از او صاحب شش فرزند بود. دومین فرزند این پزشک «ارنست» نامیده می شد. چون پدر و مادرش با هم توافق و تجانس اخلاقی نداشتند ، ارنست از این حیث دچار زحمت و اِشکال بود. مادر به فرزند خود توصیه می کرد که سرود مذهبی یاد بگیرد، اما پدرش چوب و تور ماهیگیری به او می داد که تمرین ماهیگیری کند. در ده سالگی پدرش او را با تفنگ و شکار آشنا ساخت. در دبستان همینگوی احساس کرد که ذهنش برای ادبیات مستعد است و شروع به نوشتن مقالات ادبی، داستان و روزنامه ای که خود شاگردان اداره می کردند، نمود. رفقای وی سبک انشای روان او را می ستودند؛ با وجود این عملاً علاقه و محبتی به او نشان نمی دادند، گویی در نظر آنها برتری و امتیاز گناهی نابخشودنی بود.

ارنست به ورزش خیلی علاقه نشان می داد و به قدری در این کار بی باک بود که یکبار دماغش شکست و بار دیگر چشمش آسیب دید! تنفر از خانواده و دبستان هم موجب شد که وی هر دو را ترک گوید. او دوبار گریخت، بار دوم غیبت او چندین ماه طول کشید؛ می گفتند او در به در شده و به شداید و سختی های زندگی تن در داده و تجربیاتی اندوخته است. او گاهی در مزرعه کارگری می کرد، زمانی به ظرف شویی در رستوران ها می پرداخت و مدتی نیز به طور پنهانی به وسیله قطارهای حامل کالای تجارتی از نقطه ای به نقطه ی دیگر سفر می کرد.بالاخره وی تحصیلات متوسطه ی خود را در مدرسه عالی اوک پارک به اتمام رسانید. او با خانواده ی خود تعطیلات تابستانی را در میان جنگلی نزدیک میشیگان که به نزهت و خرمی معروف است، می گذرانید. در آنجا ارنست کوچک لذت شکار و ماهیگیری را دریافت. در سومین سالگرد تولدش، پدرش برای نخستین بار او را به ماهیگیری برد. این گردش، فوق العاده از کار درآمد. اما تابستان هایی که در میشیگان سپری می کردند، به همینگوی چیزی بیش از عشق مادام العمر به مزارع و جویبارها داد. او از میان خاطرات این ایام، محل ها و شخصیت های بعضی از بهترین داستان هایش را بیرون می کشید. همینگوی مناظر آن جنگل ها را در داستان های اولیه خود که در پاریس منتشر می نمود منعکس ساخته است.

این نویسنده نیز مانند بسیاری از معاصران خود تحصیلاتی عالی و دانشگاهی نداشت. وقتی در سال ۱۹۱۷ آمریکا هم درگیر جنگ جهانی بزرگ شد، همینگوی با سری پر شور خود را سرباز داوطلب معرفی نمود ولی به خاطر معیوب بودن چشم، ورقه معافی به دستش دادند. در همان اوان با مدیر روزنامه «کانزاس سیتی استار» که در «میدل وست» منتشر می شد آشنا شد و مدت دو ماه رپورتاژهایی برای روزنامه مزبور تهیه می کرد. بعدها نیز رانندگی آمبولانس صلیب سرخ را به عهده گرفت و به جبهه جنگ ایتالیا رهسپار گردید. در زمان جنگ، یک روز که با آمبولانس خود به کمک مجروحین می شتافت زخمی شد، جراحتش وخیم و خطرناک بود و بر اثر آن به وی مدال جنگی ایتالیا دادند و همچنین از دولت متبوع خود مدال نقره ای دریافت داشت. اثر زخم و جراحات این جنگ بعدها در ساق پایش تا مدتها باقی ماند. همینگوی به «شیگاگو» برگشت و با نویسندگان بزرگی مانند «شروود آندرسون»و همچنین «جان دوس پاسوس» آشنا شد. در این موقع دختر جوان و روزنامه نویسی به نام «هدلی ریچاردسون» علاقه و توجهش را به خود جلب کرد و در نتیجه با هم ازدواج کردند. در سپتامبر ۱۹۲۱ زن و شوهر جوان به صورت دو خبرنگار عازم میدان جنگ یونان و ترکیه شدند. با وجودی که همینگوی از جنگ سابق خاطرات تلخی داشت و دوبار هم زخمی شده بود، میدان جدید نبرد را با آغوش باز استقبال کرد. جنگ ترک و یونان نیز به نفع ترک ها و «کمال آتاتورک» پایان یافت و همینگوی از آنجا به پاریس رفت. در پاریس برحسب توصیه «آندرسون» با «گرترود استن» نویسنده آمریکایی که در فرانسه موطن اختیار نموده بود، آشنا شد و در مکتب ادبی او به پرورش استعداد نویسندگی خود پرداخت و شروع به نوشتن سرگذشت های کوچک و ساده ای کرد. گرترود استن مردی چاق، جدی و بی گذشت بود با این وصف بین او و همینگوی خیلی زودی علایق و روابطی برقرار گردید و هر دو از معاشرت همدیگر لذت می بردند. همینگوی در پاریس علاوه بر گرترود استن با «پیکاسو» و «سزان» نیز آشنایی یافت. آنها از خواندن نوشته های سلیس، روشن، بی ابهام و در عین حال عامیانه و ساده ی همینگوی که مانند آب صاف و زلال بود استفاده می بردند. نخستین آثار و داستانهای همینگوی سر و صدای زیادی ایجاد کرده بود. آن موقع هدلی همسر همینگوی باردار بود و چون از این طرز شهرت خوشش نمی آمد، روزی با اطلاع شوهرش پاریس را به قصد شیکاگو ترک کرد تا کودکش در دیار خودش متولد شد. در مدتی که هدلی در آمریکا وضع حمل کرد و به پاریس بازگشت، همینگوی چند سرگذشت و نوول تازه به وجود آورد. این نوول ها و داستان ها مانند میخ محکم و سخت بود.

یکی از آنها موسوم به «پنجاه هزار دلار» بود که در آن ماجرای زندگی مرد ورزشکار و مشت زنی تصویر گردیده بود. اسم نوول دیگر وی، «هفته نامه آتلانتیک» بود که پس از داستان قبلی به وجود آمده و به چاپ رسیده بود و مجله ی پرتیراژی آن را به صورت پاورقی منتشر ساخت. هر کس نوول اخیر را می خواند به چیره دستی و مهارت همینگوی در ادبیات و روان نویسی او پی می برد . خوشبختانه همین نوول بیست صفحه ای اسم نویسنده را بر سر زبان ها انداخت و مشهورش ساخت. انتشار نوول «هفته نامه آتلانتیک» سبب شد که خیلی از روزنامه ها و مجلات از او تقاضای داستان و پاورقی جدید نمایند. وقتی که آنها خواستند با وی قرار داد ببندند، وی رد کرد. نه اینکه از پول و اجرت نویسندگی بدش می آمد ، بلکه اصلاً او فکر نمی کرد که باید آثار قلمی را فروخت. زیرا می گفت: «نویسنده آزاد و سرخود بودن، ارزشش برای من بیش از اینهاست، آنچه آرزوی من است خوب چیز نوشتن است.... با قناعت زندگی می کنم و در عوض هر چه دلم بخواهد چیز می نویسم.» همینگوی در موقع توقفش در پاریس به قدری در غذا قانع بود که یک ظرف سیب زمینی پخته برای هر وعده غذای او فقط پنج فرانک تمام می شد! وی در آثارش فقط از افکار و عقیده خود پیروی می نمود و می دانست اگر بنا شود پای دستمزد به میان آید باید از سلیقه ی شخصی عدول کرد. قطعات گوناگون شعر او در سال ۱۹۲۳ در مجله «شاعری Poetry» چاپ شد و در همین سال همینگوی در شهر «دیژون» فرانسه کتاب کوچکی به نام «سه سرگذشت و ده قطعه شعر» نوشت و به چاپ رسانید.

در سال ۱۹۲۴ کتاب «در زمان ما» را در پاریس انتشار داد که بار دیگر با ملحقات و اضافاتی آن را در آمریکا به چاپ رسانید و نوول های کوتاه و ساده ای را در بین فصول کتاب سابق جای داد. در سال ۱۹۲۷ وی کتاب «مردان بدون زنان» را منتشر کرد. انتشار این کتاب همینگوی را تا مقام یک نویسنده استاد بالا برد و وی را مظهر مکتب خاص داستان نویسی مترقی قرار داد. در همین سال (۱۹۲۷) هدلی - همسرش - با وجودی که با عشق قدم به میدان زناشوئی گذشته بود پیوند و علاقه خود را از او گسست.همینگوی در این باب گفته بود: «هرکس در زنان بزرگواری و وفا بجوید، احمق است.» نویسنده جوان علیرغم این بی وفایی، به زودی با زن دیگری به نام «پولین» پیمان زناشویی بست. پولین، زنی زیبا و دوست داشتنی بود و ریاست گروه نویسندگان روزنامه «وگ» را به عهده داشت. آثار و نوشته های همینگوی با آنکه به حد اعلای شهرت می رسید با پیروزی مالی توام نبود، ولی وقتی کتاب «بیوگرافی نویسندگان آمریکایی مقیم پاریس» را انتشار داد درهای موفقیت به رویش گشوده شد. این نخستین بار بود که همینگوی می فهمید موفقیت در نویسندگی چه طعمی دارد. همه کسانی - اعم از آمریکایی، انگلیسی و فرانسوی - که این کتاب را خوانده اند، توانایی و قدرت قلم او را ستوده اند و عقیده دارند که در آن تازگی و ابتکار وجود دارد. به دنبال انتشار این کتاب، کتاب دیگری موسوم به «آدم کشها» به منزله ی شاهکاری به عشاق علم و ادب عرضه گردید. در سال ۱۹۲۸ وی اروپا را به قصد اقامت در سواحل اقیانوس ترک کرد. شهر «کی وست» فلوریدا مقدمش را گرامی شمرد. مردم او را با شکم گوشتالو و برآمده و ریش انبوه و یک لقب پاپا در آن شهر دیدند.

ثمره نخستین ازدواج همینگوی پسری بود به نام «جان». «پولین» زن دومش نیز دو پسر برای او آورد، یکی «پاتریک» در سال ۱۹۲۹ و دیگری «گرگوری» در سال ۱۹۳۲.در ۱۹۲۹ وی کتاب «وداع با اسلحه» را منتشر کرد که در آن به جنگهای ایتالیا اشاره نموده است. همینگوی در سال ۱۹۳۲ کتاب «مرگ در بعدازظهر» را انتشار داد. این کتاب از آن نظر که نویسنده حالات و جزئیات مربوط به مرگ را با قلمی سحّـار و سبکی بسیار بدیع تشریح می کند در ادبیات آمریکا و در میان آثار خود او اهمیت فراوان دارد. در سال ۱۹۳۳ وی کتاب «برنده سهمی ندارد» را به رشته تحریر کشید. همینگوی شکارچی بسیار ماهری بود و اغلب برای شکار شیرو حیوانات خطرناک دیگر به سرزمین آفریقا سفر می کرد و تاثراتی را که در این شکارها پیدا کرده بود در کتاب «تپه های سبز آفریقا» منعکس نموده است. وی این کتاب را در سال ۱۹۳۶ منتشر کرد. در همین سال کتاب های «زندگی اهالی پاریس» و «کشتن برای اجتناب از کشته شدن» را نگاشت. درسال ۱۹۴۰ همسر دومش نیز با او قطع علاقه کرد. همینگوی در اواخر همین سال با خانمی رمان نویس به نام «مارتاژلورن» برای سومین دفعه ازدواج کرد. این دو نفر پس از عروسی به «چین» سفر کردند و مدتی هم در «کوبا» به سر بردند.

در سال ۱۹۳۷ وی کتاب «داشتن و نداشتن» را منتشر کرد که شهرتش افزوده گردید.در سال ۱۹۳۸ همینگوی مجموعه داستان های «ستون پنجم» را منتشر نمود. پس از آغاز جنگ های داخلی اسپانیا، وی با عده ای از روشنفکران آمریکا برآن شدند که با جمهوری طلبان اسپانیا همراهی نمایند. همینگوی پس از آن که دوبار در مراحل مختلف جنگ اسپانیا شرکت کرد در «کی وست» فلوریدا ساکن شد و به نوشتن آثار پرارزشی مانند ماجرای «هاری مورگان قاچاقچی» پرداخت. این کتاب خصیصه ی دیگری از ارنست همینگوی را که همان وجدان اجتماعی او است به خوبی آشکار می سازد، چنانکه همین خصیصه در یکی دیگر از شاهکارهای او به نام «ناقوس مرگ که را می زنند؟» اثری که اشتباهاً تحت عنوان «زنگها برای که به صدا در می آیند» ترجمه شده است، به نحو بسیار بارزتری تجلی کرد. کتاب اخیر راجع به جنگ های داخلی اسپانیا است که در سال ۱۹۴۰ منتشر شد و قهرمانش مردی به نام «روبرت جردن» یا خود همینگوی است. همینگوی در دوران جنگ دوم بین المللی رابط ارتش در انگلستان و فرانسه بود و مدتی به جز مقالاتی چند، چیزی منتشر نمی کرد، تا جایی که همشهریانش گمان می کردند که استعداد و قدرت نویسندگی هنرمند محبوبشان رو به زوال رفته است. پس از جنگ در هتل «ویز» اقامت کرد و شروع به نوشتن کتابی درباره دومین جنگ نمود ولی در اثر درد چشم آن را نیمه تمام گذاشت و در عوض به شکار پرداخت. او بعدها رمان کوتاهی که در آن شرح آخرین عشق خود را که مربوط به زن جوانی بود که به یک سرهنگ ترش و تلخ و ناراحت تعلق داشت، نوشت. «ماری ولش» چهارمین زن و یا آخرین همسر او نیز برای روزنامه ها مقاله می نوشت. همینگوی با این زن در «هاوانا» در منزلی به نام «فری ویژی» زندگی می کرد. او کوبا را دوست داشت و از سکوت و آرامش محیط آن جا لذت می برد. در «هاوانا» خیلی از اشخاص به دیدن او رفتند که در بین آنها ستارگان هالیوود و رجال درجه اول اسپانیا نیز بودند و نویسنده بزرگ با ریش سفید و قیافه مقدس از آنها پذیرایی می کرد. در سال ۱۹۵۰ رمان جدیدی از این نویسنده به نام «آن طرف رودخانه در میان درختان» منتشر شد. این کتاب داستان عشق بی تناسب یک افسر پنجاه ساله ی آمریکایی نسبت به یک دختر نوزده ساله ونیزی است. بالاخره در سال ۱۹۵۲ شاهکار جاودان خود را به نام «پیرمرد و دریا» به رشته تحریر کشید و به اوج شهرت و عظمت ادبی صعود کرد و آمریکایی ها دانستند که قدرت هنری نویسنده محبوبشان زوال نپذیرفته است. این اثر بی مانند در سال ۱۹۵۳ به دریافت جایزه «پولیتزر» و در سال ۱۹۵۴ به دریافت جایزه ادبی نوبل نائل گردید. ارنست همینگوی در سال ۱۹۶۱ در گذشت و با مرگش یکی از تابناک ترین چهره های ادبی آمریکا از میان رفت. او معمولاً ساعت پنج و نیم صبح سر از بالین خواب بر می داشت و شروع به کار می کرد و معمولاً بامداد چیز می نوشت و یا مقابل ماشین تحریر آن را دیکته می کرد. بعد از ظهرها اگر هوا مساعد بود به وسیله کشتی یا زورق به صید ماهی می پرداخت. «همینگوی» همیشه فکر می کرد و می گفت: «یک نویسنده باید تماس خود را با طبیعت حفظ کند.» از آثار دیگر وی می توان «سیلابهای بهاری»، «تعظیم به سویس»، «خورشید همچنان می درخشد»، «برفهای کلیمانجارو»، «یک روز انتظار»، «به راه خرابات در چوب تاک»، «پس از طوفان»، «روشنایی جهان»، «وطن به توچه می گوید»، «اکنون دراز می کشم» و «کلبه سرخ پوست» را نام برد.

آثار ارنست همینگوی

سه داستان و ده شعر ۱۹۲۳ / Three Stories and Ten Poems

در زمان ما ۱۹۲۴ / In Our Time

مردان بدون زنان ۱۹۲۷ / Men Without Women

برنده هیچ نمی‌برد ۱۹۳۳ / The Winner Take Nothing

خورشید هم طلوع می‌کند ۱۹۲۶ / The Sun Also Rises

وداع با اسلحه ۱۹۲۹ / A Farewell to Arms

مرگ در بعد از ظهر ۱۹۳۲ / Death in the Afternoon

تپه‌های سبز آفریقا ۱۹۳۵ / Green Hills of Africa

داشتن و نداشتن ۱۹۳۷ / To have and Have Not

ستون پنجم و چهل و نه داستان کوتاه ۱۹۳۸ / The Fifth Column and Forty-nine short stories

زنگ‌ها برای که به صدا در می‌آیند ۱۹۴۰ / For Whom the Bell Tolls

بهترین داستان‌های جنگ تمام زمان‌ها ۱۹۴۲ / The Best War Stories of All Time

در امتداد رودخانه به سمت درختها ۱۹۵۰ / Across the River and into the Trees

پیرمرد و دریا ۱۹۵۲ / The Old Man and the Sea

مجموعه اشعار ۱۹۶۰ / Collected Poems

آثاری که پس از مرگ همینگوی منتشر شده‌است:

عید متغیر (عیدی که در مسیحیت زمان مشخصی ندارد) ۱۹۶۴ / A Moveable Feast

با نام ارنست همینگوی (یادداشت‌های همینگوی از سال‌های اولیه اقامت در پاریس)۱۹۶۷ / Byline: Ernest Hemingway

داستان‌های کانزاس سیتی استار ۱۹۷۰ /Stories Cub Reporter: Kansas City Star

جزایر در طوفان ۱۹۷۰ / Islands in the Stream

(رمان نا تمام) باغ عدن ۱۹۷۰ / The Garden of Eden

حقیقت در اولین تابش ۱۹۹۹ / True at the First Light

آنیوتا   برگردان: احمد گلشیری     استپان‌ کلوچکف‌، دانشجوی‌ سال‌ سوم‌، توی‌ ارزان‌ترین‌ اتاق‌ یک‌مجتمع‌ بزرگ‌ آپارتمانی‌ مبله‌ می‌رفت‌ و می‌آمد و سرگرم‌ حاضر کردن‌درس‌ آناتومی‌ بود. دهانش‌ خشک‌ شده‌ بود و پیشانی‌اش‌ از فرط تلاش‌بی‌وقفه‌ برای‌ به‌ خاطر سپردن‌ مطالب‌ به‌ عرق‌ افتاده‌ بود.   هم‌اتاقش‌، آنیوتا، دختری‌ بیست‌ و پنج‌ساله‌، سبزه‌، ریزاندام‌،لاغر، رنگپریده‌ با چشمان‌ خاکستری‌ روشن‌، جلو پنجره‌ای‌ نشسته‌ بودکه‌ شیشه‌هایش‌ را نقش‌ و نگار شبنم‌های‌ یخزده‌ پوشانده‌ بود. پشتش‌را خم‌ کرده‌ بود و با نخ‌ قرمز یقه‌ پیراهن‌ مردی‌ را برودری‌دوزی‌می‌کرد. در کارش‌ عجله‌ای‌ نشان‌ نمی‌داد. ساعت‌ دیواری‌ راهروخواب‌آلود دو ضربه‌ نواخت‌. با وجود این‌، اتاق‌ را برای‌ صبح‌ سر وسامان‌ نداده‌ بودند، لباس‌های‌ خواب‌ مچاله‌ شده‌ بود; بالش‌ها،کتاب‌ها و لباس‌ها همه‌ جا پر و پخش‌ بود. روی‌ سطل‌ بزرگ‌ پسابی‌ که‌لبالب‌ از کف‌ صابون‌ بود، ته‌سیگارهای‌ زیادی‌ شناور بود و آت‌ وآشغال‌های‌ کف‌ اتاق‌ گویی‌ به‌عمد روی‌ هم‌ تلنبار شده‌ بود.   کلوچکف‌ تکرار کرد: «ریه‌ راست‌ از سه‌ قسمت‌ تشکیل‌ شده‌...حدود آن‌: قسمت‌ قدامی‌، در جداره‌ داخلی‌ قفسه‌ صدری‌، به‌ دنده‌چهارم‌ یا پنجم‌ می‌رسد; از پهلو به‌ دنده‌ چهارم‌ و از پشت‌ به‌ استخوان‌کتف‌... .»   کلوچکف‌ چشمانش‌ را به‌ سقف‌ دوخت‌ و سعی‌ کرد آنچه‌ راخوانده‌ مجسم‌ کند، و چون‌ نتوانست‌ تصویر روشنی‌ پیش‌ نظر بیاورد،دستش‌ را بالا آورد تا از روی‌ جلیقه‌ دنده‌های‌ فوقانی‌اش‌ را لمس‌ کند.   گفت‌: «این‌ دنده‌ها حال‌ کلیدهای‌ پیانو را دارند. آدم‌ اگر می‌خواهدگیج‌ نشود باید به‌ نحوی‌ دانه‌دانه‌شان‌ را بشناسد. برای‌ این‌ کار یا بایداسکلت‌ دم‌ دست‌ آدم‌ باشد یا یک‌ بدن‌ زنده‌... آهای‌، آنیوتا، بگذارببینم‌ اوضاع‌ از چه‌ قرار است‌.»   آنیوتا دوختنی‌اش‌ را زمین‌ گذاشت‌، بلوزش‌ را درآورد و خودش‌ راراست‌ گرفت‌. کلوچکف‌ اخم‌ کرد، روبه‌رویش‌ نشست‌ و شروع‌ به‌شمردن‌ دنده‌ها کرد.   «اوهوم‌... دنده‌ اول‌ را نمی‌شود پیدا کرد، پشت‌ استخوان‌ کتف‌است‌ ... این‌ یکی‌ حتما دنده‌ دوم‌ است‌ ... آره‌... این‌ سومی‌ است‌...این‌ چهارمی‌ است‌... اوهوم‌!... آره‌... چرا وول‌ می‌خوری‌؟»   «آخر، انگشت‌هاتان‌ یخ‌ کرده‌!»   «آرام‌ بایست‌... نترس‌، نمی‌میری‌. جم‌ نخور. این‌ حتما دنده‌ سوم‌است‌، پس‌... این‌ یکی‌ چهارمی‌ است‌... چقدر پوست‌ و استخوانی‌،اما آدم‌ نمی‌تواند دنده‌هایت‌ را پیدا کند. این‌ دومی‌ است‌... این‌ سومی‌است‌... انگار قاطی‌ شد... درست‌ معلوم‌ نیست‌... باید بکشم‌شان‌...قلم‌ من‌ کجاست‌؟»   کلوچکف‌ قلمش‌ را برداشت‌ و روی‌ سینه‌ آنیوتا خطوطی‌ موازی‌هم‌، در امتداد دنده‌ها، کشید.   «عالی‌ است‌. حالا کار ساده‌ می‌شود... می‌شود فهمید جای‌هرکدام‌ کجاست‌. پاشو بایست‌!»   آنیوتا از جا بلند شد و چانه‌اش‌ را بالا برد. کلوچکف‌ شروع‌ کرد، باکشیدن‌ خط، جای‌ دنده‌ها را مشخص‌ کند. چنان‌ غرق‌ کار بود که‌ پی‌نبرد لب‌ها، بینی‌ و انگشتان‌ آنیوتا از سرما دارد کبود می‌شود. آنیوتامی‌لرزید و در عین‌ حال‌ می‌ترسید که‌ دانشجو به‌ صرافت‌ بیفتد و کار رانیمه‌تمام‌ بگذارد و بعد، احتمالا، در امتحان‌ مردود شود.   کلوچکف‌ که‌ کارش‌ تمام‌ شد، گفت‌: «حالا کاملا مشخص‌ است‌.همین‌طور بنشین‌ تا خطوط پاک‌ نشود، و من‌ هم‌ خوب‌ حالیم‌ بشود.»   و دانشجو باز شروع‌ کرد توی‌ اتاق‌ قدم‌ بزند و پیش‌ خود مطالب‌ راتکرار کند. آنیوتا، با آن‌ خطوط سیاه‌ روی‌ سینه‌، حال‌ آدمی‌ را پیداکرده‌ بود که‌ خال‌ کوبیده‌ باشد. کز کرده‌ بود، از سرما می‌لرزید و توی‌فکر بود. معمولا خیلی‌ کم‌ حرف‌ می‌زد، همیشه‌ ساکت‌ بود و توی‌فکر بود...   در طول‌ شش‌ هفت‌ سال‌ سرگردانی‌ و، از یک‌ اتاق‌ مبله‌ به‌ اتاق‌ مبله‌دیگر رفتن‌، با پنج‌ دانشجو مثل‌ کلوچکف‌، آشنا شده‌ بود. هر پنج‌ نفردرس‌شان‌ را تمام‌ کرده‌ بودند و وارد جامعه‌ شده‌ بودند; و البته‌، مثل‌آدم‌های‌ محترم‌ مدت‌ها پیش‌ فراموشش‌ کرده‌ بودند. یکی‌ از آن‌هاتوی‌ پاریس‌ زندگی‌ می‌کرد; دو نفر پزشک‌ شده‌ بودند; چهارمی‌ نقاش‌بود; و پنجمی‌ گفته‌ می‌شد که‌ استاد دانشگاه‌ شده‌ است‌. کلوچکف‌دانشجوی‌ ششم‌ بود... چیزی‌ نمی‌گذشت‌ که‌ او هم‌ درسش‌ را تمام‌می‌کرد و وارد جامعه‌ می‌شد. بی‌تردید، آینده‌ درخشانی‌ در انتظارش‌بود و احتمالا انسان‌ بزرگی‌ می‌شد. اما با این‌ وضع‌ که‌ نمی‌شد زندگی‌کرد; کلوچکف‌ نه‌ توتون‌ داشت‌ و نه‌ چای‌، و فقط چهار حبه‌ قندبرایش‌ مانده‌ بود. آنیوتا باید عجله‌ می‌کرد و برودری‌دوزی‌اش‌ را به‌آخر می‌رساند، می‌برد به‌ دست‌ زنی‌ می‌داد که‌ سفارش‌ آن‌ را داده‌ بودو آن‌وقت‌ با یک‌ ربع‌ روبلی‌ که‌ می‌گرفت‌ چای‌ و توتون‌ می‌خرید.   صدایی‌ از پشت‌ در گفت‌: «می‌شود بیایم‌ تو؟»   آنیوتا به‌سرعت‌ یک‌ شال‌ پشمی‌ روی‌ شانه‌هایش‌ انداخت‌.فتیسف‌ نقاش‌ پا به‌ اتاق‌ گذاشت‌.   فتیسف‌ مثل‌ حیوانی‌ وحشی‌، همان‌طور که‌ با آن‌ طره‌های‌ بلندموها که‌ تا روی‌ ابروها ریخته‌ بود، خیره‌ نگاه‌ می‌کرد، خطاب‌ به‌کلوچکف‌ گفت‌: «آمده‌ام‌ لطفی‌ در حقم‌ بکنی‌. آره‌، لطفی‌ در حقم‌بکنی‌ و آنیوتا را یکی‌ دو ساعت‌ در اختیارم‌ بگذاری‌. آخر، دارم‌ تابلومی‌کشم‌ و بدون‌ مدل‌ کارم‌ پیش‌ نمی‌رود.»   کلوچکف‌ موافقت‌ کرد: «البته‌، با کمال‌ میل‌، آنیوتا، بیا برو.»   آنیوتا زیر لب‌ آرام‌ گفت‌: «کارهایی‌ که‌ زمین‌ مانده‌ چه‌ می‌شود؟»   مزخرف‌ نگو! این‌ بابا کاری‌ که‌ با تو دارد به‌خاطر هنر است‌، نه‌به‌خاطر چیزهای‌ پیش‌ پا افتاده‌. حالا که‌ می‌توانی‌ چرا کمکش‌نمی‌کنی‌؟»   آنیوتا شروع‌ کرد به‌ لباس‌ پوشیدن‌.   کلوچکف‌ گفت‌: «حالا این‌ تابلو چی‌ هست‌؟»   «سایکی‌ است‌، موضوع‌ جالبی‌ است‌. اما، راستش‌، پیش‌ نمی‌ره‌.به‌ مدل‌های‌ مختلفی‌ نیاز دارم‌. دیروز یک‌ مدل‌ داشتم‌ که‌ پاهاش‌ آبی‌بود. پرسیدم‌: ,چرا پاهات‌ آبی‌ان‌؟، و او گفت‌، ,از جوراب‌هایم‌ رنگی‌شده‌اند.، تو هنوز داری‌ خرخوانی‌ می‌کنی‌! خیلی‌ خوشبختی‌! چه‌حوصله‌ای‌ داری‌!»   «طب‌ کاری‌ است‌ که‌ آدم‌ بدون‌ خرخوانی‌ نتیجه‌ نمی‌گیرد.»   «اوهوم‌... عذر می‌خواهم‌، کلوچکف‌، تو راستی‌راستی‌ مثل‌ خوک‌زندگی‌ می‌کنی‌! توی‌ آشغالدانی‌ داری‌ دست‌ و پا می‌زنی‌!»   «منظورت‌ چیست‌! من‌ چاره‌ای‌ ندارم‌... ماهی‌ دوازده‌ روبل‌ که‌پدرم‌ بیش‌تر برایم‌ نمی‌فرستد، و با این‌ مبلغ‌ هم‌ نمی‌شود خوب‌زندگی‌ کرد.»   نقاش‌، که‌ با احساس‌ انزجار ابرو در هم‌ کرده‌ بود، گفت‌: >خوب‌،آره‌... آره‌... اما با وجود این‌ تو بهتر هم‌ می‌توانی‌ زندگی‌ کنی‌. آدم‌تحصیل‌کرده‌ وظیفه‌ دارد که‌ خوش‌سلیقه‌ باشد، عاشق‌ زیبایی‌ باشد،غیر از این‌ است‌؟ آن‌وقت‌ این‌جا معلوم‌ نیست‌ چه‌ جای‌ لجن‌مالی‌است‌! این‌ تختخواب‌، این‌ سطل‌ پساب‌، این‌ کثافت‌ها... آن‌ ظرف‌های‌نشسته‌... گندش‌ را بالا آورده‌ای‌!»   دانشجو با حال‌ گیج‌ و منگ‌ گفت‌: «راست‌ می‌گویی‌، اما آخر آنیوتاامروز دستش‌ نرسیده‌ تمیزکاری‌ کند; صبح‌ تا حالا دستش‌ بند بوده‌.»   پس‌ از رفتن‌ نقاش‌ و آنیوتا، کلوچکف‌ روی‌ کاناپه‌ دراز کشید وهمان‌طور درازکش‌ شروع‌ به‌ حاضر کردن‌ درس‌ کرد; سپس‌ تصادفاخوابش‌ برد، ساعتی‌ بعد که‌ بیدار شد سرش‌ را روی‌ مشت‌هایش‌گذاشت‌ و با حالی‌ اندوهگین‌ توی‌ فکر فرو رفت‌. به‌ یاد حرف‌ نقاش‌افتاد که‌ گفته‌ بود آدم‌ تحصیل‌کرده‌ وظیفه‌ دارد خوش‌سلیقه‌ باشد ودور و اطرافش‌ به‌راستی‌ برایش‌ مهوع‌ و مشمئزکننده‌ بود. آینده‌اش‌ را،همان‌طور که‌ در ذهنش‌ بود، در نظر آورد. به‌ یاد زمانی‌ افتاد که‌، دراتاق‌ مشاوره‌، بیمارانش‌ را می‌بیند و در اتاق‌ ناهارخوری‌ بزرگی‌ درمصاحبت‌ همسرش‌، که‌ خانمی‌ به‌ تمام‌ معناست‌، چای‌ می‌نوشد. وحالا این‌ سطل‌ پساب‌ که‌ ته‌ سیگارها تویش‌ شناور بود حالش‌ را به‌ هم‌می‌زد. آنیوتا هم‌ پیش‌ نظرش‌ آمد، چهره‌ای‌ بی‌نمک‌، نامرتب‌،ترحم‌انگیز... و عزمش‌ را جزم‌ کرد که‌، به‌ هر قیمتی‌ هست‌، بی‌درنگ‌از او جدا شود.   وقتی‌ آنیوتا از خانه‌ نقاش‌ برگشت‌ و کتش‌ را درآورد، کلوچکف‌ ازجایش‌ بلند شد و به‌طور جدی‌ گفت‌:   «نگاه‌ کن‌، دختر خوب‌... بگیر بنشین‌ و گوش‌ بده‌ چه‌ می‌گویم‌. ماباید جدا بشویم‌! راستش‌، من‌ دیگر نمی‌خواهم‌ با تو زندگی‌ کنم‌.»   آنیوتا خسته‌ و کوفته‌ از خانه‌ نقاش‌ برگشته‌ بود. در آن‌جا در نقش‌مدل‌ آن‌قدر روی‌ پا ایستاده‌ بود که‌ رنگ‌ به‌ چهره‌اش‌ نمانده‌ بود،چشمانش‌ گود افتاده‌ بود و چانه‌ نوک‌درازش‌ درازتر شده‌ بود. درجواب‌ حرف‌های‌ دانشجو چیزی‌ نگفت‌، فقط لب‌هایش‌ شروع‌ به‌لرزیدن‌ کرد.   دانشجو گفت‌: «به‌ هر حال‌، ما هرچه‌ زودتر باید از هم‌ جدا بشویم‌.تو دختر خوب‌ و نازی‌ هستی‌; بی‌عقل‌ نیستی‌، درک‌ می‌کنی‌... .»   آنیوتا کتش‌ را پوشید و بی‌آن‌که‌ حرفی‌ بزند برودری‌دوزی‌اش‌ راتوی‌ کاغذ پیچید، سوزن‌ و نخ‌هایش‌ را برداشت‌. سپس‌، توی‌ طاقچه‌پنجره‌، چشمش‌ به‌ چهار حبه‌ قندی‌ افتاد که‌ لای‌ کاغذ پیچیده‌ شده‌بود، آن‌ را هم‌ برداشت‌ و کنار کتاب‌ها روی‌ میز گذاشت‌.   با لحنی‌ آرام‌ و همان‌طور که‌ رویش‌ را برمی‌گرداند تا اشک‌هایش‌دیده‌ نشود، گفت‌: «این‌ هم‌... قندهاتان‌... .»   کلوچکف‌ پرسید: «حالا چرا اشک‌ می‌ریزی‌؟»   با ناراحتی‌ توی‌ اتاق‌ قدم‌ می‌زد، سپس‌ گفت‌:   «تو راستی‌راستی‌ دختر عجیبی‌ هستی‌... راستش‌، ما باید از هم‌جدا بشویم‌. برای‌ همیشه‌ که‌ نمی‌توانیم‌ با هم‌ زندگی‌ کنیم‌.»   دختر چیزهایش‌ را جمع‌ کرد و سرش‌ را برگرداند تا خداحافظی‌کند. کلوچکف‌ دلش‌ به‌ حال‌ او سوخت‌. پیش‌ خود فکر کرد: «چطوراست‌ یک‌ هفته‌ دیگر هم‌ بگذارم‌ بماند؟ ممکن‌ است‌ خودش‌ بخواهدبماند و آخر هفته‌ می‌گویم‌ برود.» و خشمگین‌ از این‌که‌ ضعف‌ نشان‌داده‌ بود، با خشونت‌ داد زد:   «بیا، چرا همین‌طور آن‌جا ایستاده‌ای‌؟ اگر می‌خواهی‌ بروی‌ برو واگر دلت‌ نمی‌خواهد، کتت‌ را در بیاور و بمان‌! می‌توانی‌ بمانی‌!»آنیوتا آرام‌ و دزدانه‌ کتش‌ را درآورد، بعد بینی‌اش‌ را هم‌ دزدانه‌گرفت‌ و، بی‌آن‌که‌ سروصدا کند، سر جای‌ همیشگی‌اش‌، روی‌چهارپایه‌ کنار پنجره‌، نشست‌.   دانشجو کتاب‌ درسی‌اش‌ را برداشت‌ و شروع‌ کرد ازین‌ گوشه‌ اتاق‌به‌ آن‌ گوشه‌ برود و بیاید. گفت‌: «ریه‌ راست‌ از سه‌ قسمت‌ تشکیل‌شده‌: قسمت‌ قدامی‌، در جداره‌ داخلی‌ قفسه‌ صدری‌، تا دنده‌ چهارم‌یا پنجم‌ می‌رسد... .»   توی‌ راهرو یک‌ نفر نعره‌ می‌زد: >گریگوری‌، این‌ سماور که‌ بی‌آب‌مانده‌!»   منبع:http://www.jenopari.com

شرط بندی   ترجمه صادق عسگری     شبی تاریک و پائیزی بود. بانکدارِ پیر در حالیکه با گام های آهسته و یکنواخت در اتاق کارش از گوشه ای به گوشه ای دیگر می رفت، میهمانی ای را که پائیز پانزده سال قبل تدارک دیده بود به خاطر می آورد.نوابغ زیادی در مهمانی حضور داشتند و حرف‌های بسیار جالبی رد و بدل زده می شد.در خلالِ بحث درباره‌ی موضوعات گوناگون، صحبت از مجازات اعدام نیز به میان آمد. بیشتر مهمانان که در میانشان محقق و روزنامه نگار هم کم نبود، اکثرا مخالف مجازات اعدام بودند و آن را ابزاری منسوخ برای مجازات،ناشایست برای حکومتی مسیحی و غیراخلاقی می دانستند. بعضی از آنها معتقد بودند که حبس ابد باید در تمام دنیا جایگزینِ اعدام شود.   میزبان گفت:" من با شما موافق نیستم.خود من نه اعدام را تجربه کرده ام نه حبس ابد را، اما گر کسی بخواهد ارجح تر را بیابد، آن زمان به نظر من مجازات اعدام اخلاقی تر و انسانی تر از حبس ابد است.اعدام بلافاصله میکشد،حبس ابد به تدریج. کدام جلاد انسانی تر است؟ کسی که شما را ظرف چند ثانیه میکشد یا کسی که در چندین سال پیوسته شما را از پای درمی آورد؟ "   یکی از میهمانان خاطرنشان کرد : "هردوآنها به یک اندازه غیر اخلاقی هستند، زیراهدف آنها یکی است و آن گرفتن زندگی است . دولت خدا نیست ،دولت حتی اگر بخواهد، حق گرفتن چیزی را که قادر به بازگرداندن آن نیست ندارد."   در میان جمع وکیلی که جوانی بیست و پنج ساله بود، حضور داشت. وقتی نظرش را پرسیدند، پاسخ داد:"مجازات اعدام و حبس ابد به یک اندازه غیراخلاقی است. اما اگر از من بخواهند یکی از آنها را انتخاب کنم، مطمئنا دومی را انتخاب خواهم کرد. زندگی کردن به هر طریقی هم که باشد بهتر از اصلا زندگی نکردن است."   این گفتگو تبدیل به بحثی داغ شده بود. بانکدار که آن زمان جوان تر و پرشور تر بود،ناگهان کنترلش را ازدست داد، مشت خود را بر روی میز کوبید ، به طرف وکیل برگشت و فریاد زد:   "این دروغ است. من با شما دو میلیون شرط می بندم که حتی پنج سال هم در یک سلول دوام نمی آورید."   وکیل جواب داد: " اگر واقعا جدی گفتید. شرط می بندم که نه پنج سال بلکه پانزده سال دوام خواهم آورد."   بانکدار فریاد کشید:" قبول است! آقایان من دو میلیون شرط می بندم."   وکیل گفت:" قبول است .شما دو میلیون شرط می بندید، من آزادی ام را."   بدین ترتیب این شرط‌بندی مضحک و مخاطره آمیز انجام شد. بانکدارکه در آن زمان میلیون ها کرور پول برای ولخرجی و هوسرانی داشت،از شادمانی خود را باخته بود. در طول شام به شوخی به وکیل گفت: "مرد جوان ، قبل از اینکه دیر شود سر عقل بیا. دو میلیون برای من پولی نیست اما تو سه یا چهار سال از بهترین دوران زندگی ات را از دست خواهی داد. میگویم سه یا چهار زیرا هرگز بیشتر طاقت نخواهی آورد. در ضمن مرد بیچاره فراموش نکن که حبس داوطلبانه بسیار سخت تر از حبس تحمیلی است. فکر اینکه هر لحظه این حق را داری که خود را آزاد کنی تمام زندگی را برایت در سلول زهر میکند. دلم برایت میسوزد."   واکنون بانکدار،از گوشه ای به گوشه دیگر گام بر میداشت و تمام اینها را بخاطر می آورد و از خود می پرسید:   چرا من این شرط را بستم؟ فایده اش چیست؟ وکیل پانزده سال از عمرش را ازدست میدهد و من دو میلیون را دور می ریزم.آیا این کار مردم را قانع خواهد کرد که مجازات اعدام بهتر یا بدتر از حبس ابد است؟ نه، نه ! تمام اینها محمل و پوچ است. در نظر من این کار هوی و هوسی از روی شکم سیری بود و از نظرِ وکیل طمعِ محض برای طلا.   او سپس آنچه بعد از مهمانی اتفاق افتاد را نیز به خاطر آورد. تصمیم بر این شد که وکیل باید به زندانی شدن تحت مراقبت شدید در گوشه ای از باغِ خانه‌ی بانکدار تن در دهد. توافق شد که در طول این مدت او از حق وارد شدن به خانه، دیدن مردم، شنیدن صدای مردم و دریافت نامه و روزنامه محروم خواهد بود. او اجازه داشت یک آلت موسیقی داشته باشد، کتاب بخواند، نامه بنویسد، مشروب بنوشد و سیگار بکشد. طبق توافقنامه او می‌توانست فقط در سکوت از طریق پنجره‌ی کوچکی که برای همین کار ساخته شده بود با دنیای خارج ارتباط داشته باشد. او میتوانست هر تعداد لوازم مورد نیاز، کتاب، موسیقی، نوشیدنی را با فرستادن یادداشتی از پنجره دریافت کند.توافقنامه ریزترین جزئیات را نیز در بر میگرفت که دوران حبس وکیل را به شدت منزوی میکرد. و او را ملزم می‌ساخت که ازساعت دوازده تاریخ چهارده نوامبر ?87? ، دقیقا پانزده سال تا ساعت دوازده تاریخ چهارده نوامبر?88? در حبس بماند.کوچکترین تلاش وکیل برای تخطی از شرایط؛ حتی فرار دو دقیقه قبل از موعدِ مقرر ?بانکدار را از تعهدِ پرداخت دو میلیون به او خلاص می ساخت.   دراولین سال حبس، وکیل، تا آنجا که از روی یاداشتهای کوتاهش می‌شد قضاوت کرد، شدیدا از تنهایی و انزوا رنج می‌برد. ازاتاق او روز و شب صدای پیانو می آمد. او مشروب و دخانیات را رد کرد و نوشت: "مشروب باعث برانگیخته شدن امیال شده واین امیال بزرگترین دشمنان یک زندانی هستند. به علاوه هیچ چیز خسته کننده تراز نوشیدن شراب خوب در تنهایی نیست و دخانیات نیز باعث آلوده شدن هوای اتاق می‌شود." در طول سال اول برای وکیل کتاب هایی با شخصیت های ساده، رمان های پیچیده‌ی عاشقانه، داستان های بذهکاری و تخیلی، کمدی و از این قبیل فرستاده می شد.   درسال دوم صدای پیانو دیگر شنیده نمی شد، وکیل تنها تقاضای شراب می‌کرد. آنهایی که او را دیدند، گفتند که او در تمام آن سال فقط میخورد، مینوشید و بر روی تخت دراز میکشید. او اغلب خمیازه میکشید و با عصبانیت با خود حرف میزد. دیگرکتاب نخواند. بعضی مواقع شبها مینشست تا بنویسد. او زمان زیادی را صرف نوشتن میکرد. و صبح تمام آنهارا پاره میکرد. و صدای گریه و زاری اش چندین باربه گوش رسید. در نیمه دوم ششمین سال، زندانی مشتاقانه شروع به یادگیری زبان، فلسفه و تاریخ کرد. او آنچنان حریصانه به این موضوعات علاقه مند شده بود که بانکدار به سختی وقت میکرد برای او به انداره کافی کتاب تهیه کند. در فاصله چهار سال در حدود ششصد نسخه به درخواست او خریداری شد. مدتی از این اشتیاق سپری شده بود تا اینکه بانکدار نامه ای از زندانی دریافت کرد: " زندانبان عزیز من، من این متن را به شش زبان مینویسم. آن را به متخصصان نشان بده و بگذار آنرا بخوانند. اگر آنها حتی یک غلط هم پیدا نکردند ازتو خواهش میکنم که دستور دهی تا در باغ گلوله ای شلیک کنند. با این صدا من می فهمم که تلاش هایم بیهوده نبوده است. نوابغ در هر زمان و هر کشوری به زبان های مختلف صحبت میکنند.اما در وجود تمام آنها یک شعله فروزان است. آه، اگر شما خوشحالی وجد انگیز مرا میدانستید که اکنون میتوانم تمام زبان ها را بفهمم." درخواست زندانی اجابت شد. به دستور بانکدار دو گلوله در باغ شلیک شد .   بعدها، پس از دهمین سال ،وکیل بی حرکت پشت میزمی نشست و فقط کتاب انجیل عهد جدید میخواند. برای بانکدار عجیب بود که مردی که در چهار سال، ششصد نسخه کتاب آموزنده را فرا گرفته بود باید نزدیک به یک سال را به خواندن کتابی بپردازد که فهم آن آسان بود و به هیچ عنوان دشوار نبود.سپس کتاب تاریخ ادیان و الهیات جایگزین کتاب انجیل عهد جدید شد.   در دو سال آخر حبس زندانی تعداد قابل توجهی کتاب ،با موضوعات کاملا بی ربط می‌خواند. او خود را وقف خواندن علوم طبیعی کرد و سپس شکسپیر و یا بایرون می‌خواند . یادداشتهایی که از او می آمد در یک زمان درخواست فرستادن یک کتاب شیمی و یک متن پزشکی، یک رمان، تعدادی مقالات با موضوعات فلسفی و الهیات میکرد. او آنچنان میخواند که انگار دردریایی میان بقایای شکسته در حال شنا بود. و به امید نجات زندگی اش مشتاقانه به هر قطعه بعد از دیگری چنگ می انداخت.   II   بانکدارتمام اینها را بخاطر آورد و فکرکرد :" فردا ساعت دوازده او آزاد میشود. طبق توافقنامه من میبایست به او دو میلیون بپردازم. اگر بپردازم ،کار من تمام میشود. برای همیشه نابود خواهم شد..."   پانزده سال قبل او پولش از پارو بالا می رفت. اما اکنون حتی میترسید که از خود بپرسد کدام را بیشتر دارد: پول یا قرض؟قمار روی سهام ،احتکار پرخطر و بی توجهی به چیزهایی که او حتی در دوران پیری نمیتوانست از آنها رهایی پیدا کند به تدریج شغل او را به نابودی کشید. یک تاجر نترس، و با اعتماد به نفس را به یک بانکدار معمولی تبدیل کرد که با هر افت و خیز بازار به لزره می افتاد.   پیرمرد در حالی که با ناامیدی سرش را میخاراند زمزمه کرد:" شرط بندی لعنتی." "چرا نمرد؟ او فقط چهل سالش است . او آخرین سکه های من، لذت زندگی، شادمانی و قمار بر روی بورس مرا خواهد گرفت و من در چشم او مانند گدایی حسود خواهم بود که هر روز این حرف های تکراری را ازاو میشنوم: من شادی زندگی ام رابه تو مدیونم. اجازه بده به تو کمک کنم. نه! بس است. تنها راه فرار از ورشکستگی و رسوایی، مرگ اوست."   ساعت سه ضربه نواخت. بانکدار گوش میداد. همه در خانه خوابیده بودند و تنها چیزی که شنیده میشد صدای زوزه درختان سرمازده آنسوی پنجره بود. در حالی که سعی میکرد صدایی ایجاد نکند از داخل گاو صندوق خود کلید دری که برای پانزده سال باز نشده بود را بیرون آورد. پالتواش را پوشید و از خانه خارج شد.   باغ تاریک و سرد بود، باران می‌بارید. باد مرطوب و نافذ در باغ زوزه میکشید و درختان را راحت نمیگذاشت. بانکدار هرچه به چشمانش فشار آورد نتواست زمین، مجسمه سفید، اتاقک گوشه باغ و درختان را ببیند. زمانی که به اتاقک گوشه باغ رسید نگهبا ن را دوبار صدا زد.پاسخی نشنید. بدون شک نگهبان از هوای بد به آشپزخانه یا گلخانه پناه برده بود و آنجا به خواب رفته بود.   پیرمرد با خوداندیشید: " اگر من جرات عملی کردن هدفم را داشته باشم، سوء ظن در وهله اول متوجه نگهبان خواهد بود."   در تاریکی کورمال کورمال به دنبال پله ها و در گشت و وارد ورودی باغ شد. سپس راهش را بسوی راه باریکی به پیش گرفت و کبریتی افروخت. هیچ کس آنجا نبود. تختی بدون ملحفه ویک بخاری آهنی وسیاه در گوشه اتاق نمایان بود. مهر و مومِ روی در که به اتاق زندانی ختم می‌شد، شکسته نشده بود.   وقتی کبریت خاموش شد پیرمرد در حالیکه از اضطراب میلرزید دزدکی به داخل پنجره کوچک سرک کشید.   در اتاق زندانی، شمعی سوسو میزد. زندانی پشت میز نشسته بود. تنها پشتِ سرش و دست هایش دیده می‌شد. کتاب های باز روی میز، دو صندلی و بر روی کفپوش پراکنده شده بود.   پنج دقیقه گذشت و زندانی حتی یک مرتبه هم تکان نخورد. پانزده سال حبس به او یاد داده بود که بدون حرکت بنشیند. بانکداربا انگشتش به پنجره ضربه زد. اما زندانی هیچ حرکتی در جوابش انجام نداد. سپس بانکدار محتاطانه مهرو موم را شکست و کلید را در قفل قرار داد. قفل زنگ زده غژغژ شدیدی کرد و در با صدای دلخراشی باز شد. او انتظار داشت بلافاصله فریادی حاکی از تعجب و صدای گام های او را بشنود.سه دقیقه گذشت وداخل اتاق به اندازه قبل ساکت بود. او تصمیم گرفت وارد شود.   پشت میز مردی نشسته بود که هیچ شباهتی به یک انسان معمولی نداشت. او اسکلتی بود با پوستی چروکیده و موهای مجعد بلند مانند موی زنانه و ریشی ژولیده . رنگ صورتش مانند خاک به زردی می گرائید.گونه هایش فرو افتاده بودند و پشتش بلند و لاغر بود و دستی را که او سر پر مویش را به ?ن تکیه داده بود آنقدر ضعیف و استخوانی بود که نگاه کردن به آن زجرآور بود. موهایش به سفیدی می‌زد. هرکس به صورت سالخورده و بیحال او نگاهی می انداخت باورش نمی‌شد که او تنها چهل سال دارد. بر روی میز جلوی سر افتاده اش برگه ای کاغذ بود که چیزی با خط ریز روی آن نوشته شده بود: بانکدار با خود اندیشید:" بدبخت بیچاره! او خوابیده است و شاید در حال دیدن خواب میلیون ها کرور پول است. من فقط باید بدن نیمه جانش را بر روی تخت بیاندازم و او را با بالش در یک لحظه خفه کنم. و دقیقترین آزمایشات هم اثری از مرگ غیر طبیعی پیدا نخواهد کرد.اما اول بهتر است بخوانم که چه چیزی اینجا نوشته است."   بانکدار برگه کاغذ را از روی میز برداشت و خواند: " فردا در ساعت دوازده نیمه شب من آزادی ام و حق پیوستنم به مردم را بدست خواهم آورد. اما قبل از ترک این اتاق و دیدن خورشید فکر کنم لازم است چند کلمه ای با شما حرف بزنم. با صحت و سلامت و در پیشگاه خداوند که ناظر من است اعلام میکنم که از آزادی،زندگی،سلامتی و تمام آن چیزهایی که کتاب های شما برکاتِ جهان میدانند، بیزارم.   " من پانزده سال مشتاقانه زندگی مادی را مطالعه کردم.درست است کهدر این مدت نه زمین را دیده ام و نه مردم را ، اما من در کتاب های شما شراب ناب نوشیده ام. آواز سر داده ام .در جنگل ها گوزن و گراز وحشی شکار کرده ام و به زنان عشق ورزیده ام....زنانی زیبا به‌مانند ابرهای لطیف که ذوقِ جادویی شاعران شما آن‌ها را ساخته است، شب ها مرا ملاقات می کردند و افسانه هایی جالب برایم زمزمه می‌کردند و مرا مدهوش می‌کردند .در کتاب های شما من از دامنه های البرز و مونت بلانک بالا رفتم و آنجا دیدم که چگونه خورشید در صبح ها طلوع میکند و غروب آسمان ،اقیانوس ها و منتهای کوه ها را با زرد ارغوانی می‌پوشاند. از آنجا دیده‌ام که چگونه برقِ صاعقه ها ابرها را از هم می شکافت. من جنگل های سبز، مزارع، رودخانه ها، دریاچه ها، شهرها را دیده ام. من آوازِ پریان دریایی و فلوت زدن خدای جنگل را شنیده ام. من بال های شیاطین را که پرواز کنان به سوی من آمدند و از خدا میگفتند لمس کرده ام. در کتاب های شما من خود را به درون دریای عمیقِ بی کران انداختم ،معجزه کردم ، شهرها را از پایه سوزاندم، ادیان جدید تبلیغ کردم و بر تمام کشورها سلطه یافتم....   "کتاب های شما به من خرد داد . آنچه را که انسان پرشور فکر میکرد در طی قرون ساخته است به صورت تکه یی کوچک در جمجمه من فشرده شد. من میدانم که از همه ی شما باهوش ترم. من از کتاب های شما بیزارم. از تمام نعمت های دنیوی و خرد نفرت دارم .همه چیز پوچ، بی پایه، انتزاعی وبه سانِ سراب فریبنده است.اگرچه تو مغرور و دانا و زیبا باشی باز هم مرگ تو را ازروی زمین همچون موش های زیرزمینی پاک می کند و نسل آینده شما، تاریخ شما و جاودانگیِ نوابغ شما مانند آشغالِ منجمد شده ای خواهد بود که به همراه این کره‌ی خاکی باهم می‌سوزد.   " شما دیوانه اید، و راه را اشتباه رفته اید. شما دروغ را به جای حقیقت و زشتی را با زیبایی اشتباه گرفته‌اید.شما متحیر خواهید شد اگر ناگهان درختان سیب و پرتغال به جای میوه مارمولک و قورباغه بدهند و اگر گل های سرخ شروع به تراوشِ بوی عرقِ اسب کنند. همانطور که من از شما تعجب میکنم که بهشت را با زمین عوض کردید. من نمی خواهم شمارا درک کنم.   " که من ممکن است البته به شما پستی حقیقی خودم راکه بخاطر آن زنده هستید در عمل نشان دهم. من از آن دو میلیونی که روزی مانند بهشت در خواب می دیدم و اکنون از آن تنفر دارم ?چشم میپوشم و خودم را از حقی که به آن دارم بی بهره کنم. من پنج دقیقه قبل از موعد مقرر ار این‌جا بیرون خواهم آمد تا بدین وسیله توافقنامه را زیر پا بگذارم." وقتی بانکدار یادداشت را خواند، برگه را روی میز گذاشت و سراین مردِ عجیب را بوسید و گریست. او از اتاقک بیرون آمد. هرگز هیچ وقت دیگری، حتی پس از شکست شدید در بورس این چنین احساس حقارتِ درونی نمی‌کرد. به خانه آمد ،روی تختش دراز کشید، اما اشک و اضطراب خواب را برای مدت طولانی از او گرفت…..   صبح روز بعد نگهبان بیچاره دوان دوان پیش او آمد وبه او گفت مردی را که در اتاقک باغ زندگی می کرده دیده است که از پنجره عبور کرده و به درون باغ رفته است. به سوی دراصلی رفته و ناپدید شده است. بانکدار بالافاصله همراه خدمتکارانش به اتاقک رفتند و فرار زندانی را تائید کردند. برای جلوگیری از شایعاتِ واهی یااداشت را با بی‌تفاوتی از روی میز برداشت و در برگشت، آن را درگاوصندوق گذاشت.   منبع:http://www.jenopari.com

ماجرای گند

آنتون چخوف

این ماجرا در زمستان آغاز شد.

ضیافت رقصی ترتیب داده شده بود. غرش موسیقی به عرش اعلا می‌رسید، شمع‌های کلیه چلچراغ‌ها روشن بود، مردهای جوان دچار افسردگی نمی‌شدند، دوشیزه‌ خانم‌ها نیز از زندگی لذت می‌بردند. جماعت، توی سالن‌ها می‌رقصید، مردها در اتاق‌ها ورق‌بازی می‌کردند، توی بوفه بساط میگساری به راه بود و توی کتاب‌خانه نومیدانه اظهار عشق می‌کردند.

دوشیزه‌ای موبور و تپلی و پوست صورتی به اسم لیولا آسلووسکایا که چشم‌های درشت آبی رنگ و موی فوق‌العاده بلند و در شناسنامه‌اش سنی به اندازه 26 سال داشت از لج همگی و تمام دنیا و خودش، جدا از دیگران نشسته بود و خودخوری می‌کرد؛ حالی داشت که انگار گربه‌ها به روحش چنگ می‌انداختند. موضوع این‌جاست که حالا دیگر مردها با او بدتر از خوک رفتار می‌کردند. رفتارشان، خاصه در دو سال اخیر، وحشتناک بود؛ لیولا دریافته بود که آن‌ها دیگر توجهی به او نداشتند؛ با نهایت بی‌میلی باهاش می‌رقصیدند و بدتر از آن، مثلاَ فلان بدجنس لعنتی از کنارش می‌گذشت و حتی نگاهش نمی‌کرد، گفتی او دیگر وجاهتش را پاک از دست داده بود. اگر هم یک کسی بر سبیل اتفاق نگاهش می‌کرد، در چشم‌هایش نه از حیرت خبری بود، نه از عشق افلاطونی، بلکه طوری نگاهش می‌کردند که پیش از شروع صرف غذا به یک بچه خوک بریان یا به پیراشکی‌های خوش خوراک.

اما در سال‌های گذشته...

لیولا در حالی که دندان بر لب می‌فشرد و خودخوری می‌کرد با خود می‌گفت:

- هر شب و در هر مجلس رقصی همین بساط را دارم!! می‌دانم که چرا محلم نمی‌گذارند، می‌دانم! از من انتقام می‌گیرند! از این که ازشان نفرت دارم انتقام می‌گیرند! ولی... ولی بالاخره کی باید شوهر کرد؟ مگر با این وضع می‌شود شوهر کرد؟ وقت دارد می‌گذرد! پست فطرت‌های رذل!

در شبی که وصفش رفت سرنوشت هوس کرد به لیولا رحم کند. وقتی ستوان نابریدلف به جای آن‌که وفای به عهد کند و سومین کادری را با او برقصد، سیاه مست کرد و هنگام عبور از کنارش به گونه احمقانه‌ای از لای دندان‌هایش صدای بوسه بیرون داد و به این ترتیب بی‌اعتنایی کامل خود را نشان داد لیولا نتوانست تحمل کند... خشمش به نهایت رسیده بود. چشم‌های آبی رنگش پر از رطوبت شد و لب‌هایش به لرزه درآمد؛ هر آن انتظار آن می‌رفت که اشک از چشم‌هایش سرازیر شود ... به نیت آن که اشک‌هایش را از دید این جماعت جاهل بپوشاند رویش را به طرف پنجره‌های تاریک عرق‌کرده گرداند و – وای که چه لحظه شگفت‌انگیزی!- پای یکی از پنجره‌ها جوان خوش‌قیافه‌ای دید شبیه به تصویر پرمهری ک چشم از او برنمی‌داشت و درست قلبش را هدف قرار می‌داد. قیافه‌اش شیک و چشم‌هایش مملو ار عشق و شگفتی و سوال‌ها و جواب‌ها وچهره‌اش اندوهناک بود. لیولا در یک آن جان تازه یافت، قیافه ضروری به خود گرفت و به نظاره‌گری ضروری پرداخت. مشاهداتش نشان داد که نگاه‌های مرد جوان نگاه‌های تصادفی نبود بلکه طرف از لیولا چشم برنمی‌گرفت، خیره نگاهش می‌کرد و تحسینش می‌کرد! دختر جوان با خود فکر کرد:« خدای من! کاش یک نفر پیدا می‌شد و به من معرفی‌اش می‌کرد ! معنی یک مرد تازه‌نفس را تازه دارم می‌فهمم!»

دقایقی بعد، مرد جوان یکی دو بار چرخید و توی سالن‌ها قدم زد- یک‌بند موی دماغ مردها می‌شد. لیولا در حالی که نفسش بند می‌آمد با خود فکر کرد: « دلش می‌خواهد با من آشنا بشود! به این و آن متوسل می‌شود تا به من معرفی‌اش کنند!»

حدس لیولا کاملاَ درست از آب درآمد. هنوز ده دقیقه نگذشته بود که بازیگری غیرحرفه‌ای با قیافه ولگردانه از ته تراشیده، به خواهش‌های مرد جوان تن درداد و در حالی که پاشنه‌های پایش را محکم به هم می‌کوبید او را به لیولا معرفی کرد؛ معلوم شد جوان جزو نقاشان فوق‌العاده با استعداد« خودی» بود و نوگتف نامیده می‌شد. او جوانی بود حدود 24 ساله، سیاه چرده که چشم‌هایی سودایی شبیه به چشم‌های گرجی‌ها و سبیلی قشنگ و گونه‌هایی رنگ پریده داشت؛ گرچه هیچ وقت تابلویی نمی‌کشد با این همه، نقاش است؛ موی بلند و ریش بزی و صفحه کوچک طلایی روی زنجیر ساعت و صفحه طلایی دیگری به جای دکمه سردست، دستکش بلند تا آرنج و پاشنه‌های فوق‌العاده بلندی دارد. بچه خوب و در عین حال چون غاز ابله است؛ پدر و مادری شریف و مادربزرگ ثروتمندی دارد. مجرد است. دست لیولا را با کمرویی فشرد ، با کمرویی نشست و همین که نشست با چشم‌های درشتش شروع کرد به بلعیدن لیولا ؛ با تاخیر و با حجب و کمرویی آغاز سخن کرد. لیولا یک‌بند وراجی می‌کرد، حال آن‌که از دهان جوان نقاش چیزی جز«بله... خیر... من، می‌دانید...» در نمی‌آمد؛ به زحمت نفس‌نفس‌زنان سخن می‌گفت، جواب‌های بی‌مورد و بی‌سروته می‌داد و هر از گاه از سر حجب و حیا چشم چپ خود( نه مال لیولا) را می‌خاراند. روح لیولا عرش اعلا را طی می‌کرد؛ یقین داشت که گلوی نقاش جوان پیش او گیر کرده بود، از این‌رو سخت احساس خوش‌حالی می‌کرد.

یک روز بعد از آن مجلس رقص، لیولا در اتاق خودش پای پنجره نشسته بود و کوچه را تماشا می‌کرد. نوگتف را دید که جلو پنجره‌اش پس و پیش می‌رفت و ول می‌گشت و نگاهش را از پنجره او برنمی‌گرفت؛ با نگاهی چنان غم‌آلود و با چشم‌هایی چنان خمار و نوازشگر و شیفته دیدش می‌زد که انگار آماده بود در راهش بمیرد. این ماجرا در سومین روز هم تکرار شد. در چهارمین روز باران می‌آمد و او در زیر پنجره‌های اتاق لیولا مشاهده نشد.( گویا یک کسی به‌اش قبولانده بود که چتر به هیکلش نمی‌آید.) در پنجمین روز ترتیبی داده شد که او به دیدن والدین لیولا بیاید. آشنایی‌شان به گره استواری مبدل شد که گشودن آن امکان‌پذیر می‌نمود.

حدود چهار هفته بعد باز مجلس رقصی برگزار بود( مراجعه شود به آغاز داستان.)

نوگتف پای در ایستاده، شانه را به چارچوب در تکیه داده بود و لیولا را با چشم‌هایش می‌خورد. دختر جوان که بدش نمی‌آمد حسادت او را برانگیزد، کمی دورترک با ستوان نابریدلف که نه سیاه مست بلکه کمی سرخوش بود قر و قنبیله می‌آمد.

« پاپای» لیولا از پهلو به نوگتف نزدیک شد و پرسید:

- همه‌اش می‌کشید، ها؟ سرتان به نقاشی گرم است، ها؟

- بله.

- که این‌طور... کار خوبی است... خدا توفیق بدهد، بله، توفیق بدهد...هوم... که خداوند چنین قریحه‌ای اعطا فرموده... که این‌طور... هر کسی قریحه‌ای دارد...

در این‌جا « پاپا» لحظه‌ای سکوت کرد و باز ادامه داد:

- جوان، حال که سرتان همه‌اش گرم نقاشی است می‌دانید چه بکنید؟ بهار که شد تشریف بیاورید ده‌مان. مناظر آن‌جا بی‌نظیر و راستش را بخواهید معرکه است! رافائل هم چنین مناظری گیرش نیامده بود! اگر تشریف بیاورید خوشحال‌مان می‌کنید. گذشته از این لیولا هم به شما انس گرفته... هوم... امان از دست شما جوان‌ها! هه- هه- هه...

نقاش کرنشی کرد و در تاریخ اول ماه مه سال جاری، با جل وپلاسش به ملک آسلووسکی رفت. جل و پلاسش عبارت بود از یک صندوق زهوار دررفته و به درد نخور پر از رنگ، یک جلیقه چهارخانه، یک قوطی سیگار خالی و دو دست پیراهن . از او با بازترین آغوش استقبال کردند. دو اتاق و دو پیش‌خدمت و یک راس اسب و هر آن‌چه که دلخواهش بود در اختیارش گذاشتند به امید آن‌که موجبات امیدواری‌شان را فراهم آورد. او از موقعیت خود به بهترین وجه ممکن استفاده می‌کرد: به حد اشباع می‌خورد و می‌نوشید ، زیاد می‌خوابید، از طبیعت لذت می‌برد و چشم از لیولا برنمی‌گرفت؛ لیولا خوشبخت‌تر از هر خوشبختی بود. او جوان و خوب و کمرو و برایش عزیز بود... زیاد هم دوستش می‌داشت! آن‌قدر محجوب و کمرو بود که نمی‌توانست به او نزدیک شود بلکه بیشتر از دور، از پشت پرده و از پس بوته‌ها نگاهش می‌کرد.

لیولا آه‌کشان با خود می‌گفت:« عشق آمیخته به کمرویی!»

در یک صبح آفتابی « پاپای» او و نوگتف روی یکی از نیمکت‌های باغ نشسته بودند و با هم صحبت می‌کردند. « پاپا» از زیبایی‌ها و از محسنات زندگی خانوادگی داد سخن می‌داد اما نوگتف به حرف‌های او شکیبانه گوش می داد و اندام لیولا را با چشم‌هایش جست‌وجو می‌کرد. «پاپا» ضمن صحبت‌هایش پرسید:

- راستی، شما فرزند مننننحصر به فرد پدرتان هستید؟

- خیر... برادر دیگری دارم به اسم ایوان... که بچه خوبی است! واقعاَ نظیر ندارد! باهاش آشنا نیستید؟

- افتخار آشنایی‌شان را ندارم...

- حیف!... می‌دانید او خیلی بذله‌گو و خوش مشرب است! سر به کار ادبیات دارد. تمام جراید به همکاری دعوتش می‌کنند. در حال حاضر با مجله« دلقک» همکاری می‌کند. حیف که باهاش آشنا نیستید! مطمئنم که از آشنایی با شما خیلی خوشحال می‌شد. گوش کنید! می‌خواهید بنویسم بیاید این‌جا؟ ها؟ به خدا راست می‌گویم! خیلی خوش خواهد گذشت!

قلب« پاپا» از شنیدن پیشنهاد نوگتف انگار لای در ماند اما- هیچ کاریش نمی‌شد کرد- می‌بایست جواب می‌داد:« خیلی هم خوشحال می‌شوم!»

نوگتف شادمانه از جای خود جهید و در دم نامه‌ای برای برادر فرستاد و او را به ملک آسلووسکی دعوت کرد.

برادرش ایوان معطل نکرد و نه به تنهایی بلکه به اتفاق دوستش ستوان نابریدلف و سگ درشت اندام و پیر و بی‌دندانش موسوم به تورک به ملک آمد. آن دو را با خود همراه کرده بود تا به طوری که ادعا می‌کرد: از یک طرف بین راه مورد تهاجم دزدها قرار نگیرد و از طرف دگر پای مشروب داشته باشد. باری، سه اتاق و دو پیش‌خدمت و یک راس اسب برای هر دو نفر در اختیارشان قرار داده شد. ایوان به« پاپا» و دخترش می‌گفت:

- نگران ما نباشید! اسباب زحمت‌تان نمی‌شویم. ما نه به پرقو احتیاج داریم، نه به سس، نه به پیانو- به هیچ چیزی احتیاج نداریم! ولی اگر در زمینه آبجو و ودکا محبت کنید... ممنون می‌شویم!

اگر بتوانید جوان سی ساله تنومند پوزه درشتی را در نظرتان مجسم کنید که پیراهن کتانی به تن و ریش کوچک گندی و چشم‌های بادکرده‌ای و کراوات به یک طرف لغزیده‌ای دارد، مرا از وصف ایوان معاف خواهیدکرد. او غیر قابل تحمل‌ترین موجود دنیا بود.

باز وقتی هشیار بود می‌شد تحملش کرد: روی تخت دراز می‌کشید و لام تا کام نمی‌گفت اما وقت مست می‌کرد مثل گزنه روی تن لخت، غیر قابل تحمل می‌شد. هر وقت مست بود یک‌بند حرف می‌زد و بی‌آن‌که از حضور زن‌ها و بچه‌ها شرم کند، بددهانی می‌کرد و از شپش و ساس گرفته تا شلوار و همه چیز حرف می‌زد؛ موضوع‌های تازه‌ای هم جز این‌ها نداشت. وقتی ایوان پشت میز ناهار یا شام می‌نشست و مزه می‌پراند« پاپا» و مامان لیولا حیرت می‌کردند و سرخ می‌شدند.

بدبختانه، ایوان در تمام مدتی که در ملک آسلووسکی به سر می‌برد حتی یک روز نشد که هشیار باشد. اما نابریدلف ، آن ستوان ریزنقش دم‌بریده تمام سعی‌اش را به کار می‌گرفت تا شبیه به ایوان باشد. می‌گفت:

- من واونقاش نیستیم! آخر ما و نقاشی! دهاتی جماعت را چه به نقاشی! ایوان و دوستش اولین کاری که کردند از اتاق‌های ساختمان اربابی که به نظرشان می‌آمد هوایش سنگین و خفه‌کننده باشد، به ساختمان جنبی که محل سکونت مباشر بود و هیچ بدش نمی‌آمد با آدم‌های حسابی گیلاس به گیلاس بزند، اقامت گزیدند. کار دوم‌شان این بود که کت‌هایشان را درآورند و در محوطه حیاط و باغ بدون کت ظاهر می‌شدند، به طوری که لیولا غالباَ به حکم اجبار، ناچار می‌شد در باغ با ایوان یا ستوان نیمه برهنه که جایی در زیر درختی افتاده بودند روبرو شود. آن دو می‌خوردند، می‌نوشیدند ، به سگ‌شان جگر سیاه می‌خوراندند، صاحب‌خانه را دست می‌انداختند، توی حیاط دنبال کلفت‌ها می‌دویدند ، با سروصدای زیاد آب‌تنی می‌کردند ، مثل مرده‌ها می‌خوابیدند و از این که تقدیر آنان را به جایی انداخته بود که می‌شد با خیال راحت زندگی کرد، خدا را شکر می‌کردند.

یک روز ایوان در حالی که با چشم مستش به سمت لیولا چشمک می‌زد رو کرد به نقاش و گفت:

- گوش کن! اگر گلوت پیشش گیر کرده... گور بابات! کاری به کارش نداریم! تو شروع کرده‌ای حق توست که خودت هم تمامش کنی. این مال به تو می‌رسد! شرافتمندانه... موفق باشی!

نابریدلف نیز گفته ایوان را تایید کنان گفت:

- از چنگت درنمی‌آریم، نه! این کار عین عدالت است.

نوگتف شانه بالا انداخت و چشم‌های آزمندش را به لیولا دوخت.

وقتی سکوت به ستوه می‌آورد انسان طالب طوفان می‌شود و وقتی از سنگین و رنگین نشستن خسته می‌شود دلش می‌خواهد جنجال به‌پا کند. هنگامی هم که لیولا از عشق شرم‌آلود نوگتف به جان آمد خشم سراسر وجودش را فراگرفت. عشق آلوده به حجب، به قول معروف مثل افسانه‌ای است برای بلبل. جوان نقاش به رغم تکدر لیولا در ماه ژوئن هم همان‌قدر کمرو و خجالتی بود که در ماه مه. توی اتاق‌های مجلل خانه آسلووسکی جهیزیه می‌دوختند؛ گرچه رابطه لیولا و نقاش هنوز شکل مشخصی به خود نگرفته بود با وجود این«پاپا» شب و روز در فکر آن بود که برای راه انداختن بساط عروسی آن دو پولی قرض کند. لیولا نقاش را مجبور می‌کرد روزهای متوالی در کنارش بنشیند و ماهی صید کند؛ اما از این کار هم نتیجه‌ای عایدش نمی‌شد. نوگتف چوب ماهی‌گیری‌ را در دست می‌گرفت، کنار لیولا می‌ایستاد، فقط سکوت می‌کرد، هر از گاه کلمه‌ای تپق‌وار می‌پراند و با نگاهش لیولا را می‌بلعید. دریغ از یک کلمه شیرین! دریغ از یک اعتراف به عشق!

یک روز« پاپا» رو کرد به او و گفت:

- مرا...مرا پاپا صدا کن... ببخش که... « تو » خطابت می‌کنم... می‌دانی، دوستت دارم... بله، خوشم می‌آید پاپا خطابم کنی...

از آن روز نوگتف نقاش پدر لیولا را از سر حماقت پاپا خطاب می‌کرد اما از این کار هم نتیجه‌ای حاصل نشد. او کماکان در جایی نبود که آن‌جا نزد خدایان به خاطر آن که فقط یک زبان به انسان داده‌اند، نه ده زبان شکایت می‌برند. ایوان و دوستش به زودی به تاکتیک نوگتف پی بردند و گفتند:

- شیطان هم نمی‌تواند از کارت سر دربیاورد! خودت کاه را نمی‌لمبانی، به دیگران هم نمی‌دهیش! حقا که حیوانی! آخر کله‌پوک وقتی آن لقمه خودش از گلویت پایین می‌رود چرا نمی‌لمبانی؟ اگر این کار را نکنی ما دست رویش می‌گذاریم! حالیت شد؟

اما در دنیا همه چیز پایانی دارد. البته داستان ما هم بی‌پایان نخواهد ماند. سرانجام ابهام رابطه لیولا با نقاش نیز به آخر رسید؛ و این اتفاق در اواسط ماه ژوئن رخ داد.

شب آرامی بود. بوی خوش در هوای ملک پخش بود، بلبل‌ها دیوانه‌وار چه‌چه می‌زدند، درخت‌ها با هم نجوا می‌کردند و به قول زبان دراز داستان‌سرایان روسی، رفاه و رضا بر فضا خیمه زده بود... البته قرص ماه هم حضور داشت؛ برای تکمیل شعر بهشتی فقط وجود آقای فت1 کم بود تا آن‌جا، پشت بوته‌ها بایستد و اشعار مسحور کننده‌اش را بلندبلند بخواند.

لیولا روی نیمکت نشسته بود، شال را دور تن خود می‌پیچید، از لای درخت‌ها با چشم‌هایی اندیشناک به رودخانه نگاه می‌کرد، خویشتن را در خیال، با شکوه و متکبر و پرنخوت می‌انگاشت و با خود می‌اندیشید:« مگر ممکن است من این همه صعب‌الوصول باشم؟» در آن لحظه «پاپا» به او نزدیک شد، رشته افکارش را قطع کرد و پرسید:

- خوب، بالاخره چه شد؟ همان آش است و همان کاسه؟

- همان است که بود.

- هوم... مرده شویش ببرد... این ماجرا کی می‌خواهد تمام شود؟ تو باید بفهمی، مادرجان، که سیرکردن شکم این بیکاره‌ها برایم خیلی آب می‌خورد! ماهی پانصد روبل! شوخی نیست! فقط سگ‌شان هر روز به اندازه سی کوپک جگر می‌لمباند! اگر قرار است بگیردت باید هرچه زودتر این کار را بکند وگرنه بگذار گورش را با برادر و سگش از این‌جا گم کند! آخر، چه می‌گوید؟ حرف حسابش چیست؟ اصلاَ با تو حرف زده است یا نه؟ اظهار عشق کرده است، یا نه؟

- نه پاپا، او خیلی کمروست!

- کمرو... ما این کمروها را خوب می‌شناسیم! نگاهش را می‌دزدد. صبر کن الآن صدایش می‌زنم بیاید این‌جا. کار را باید یکسره کرد، مادر! رودربایستی را باید کنار گذاشت... وقت آن است که... تو دیگر... جوان نیستی مادر... لابد تمام فوت و فن کار را بلدی!

«پاپا» از آن‌جا ناپدید شد. حدود ده دقیقه بعد نوگتف با قدم‌هایی که دلالت بر کمرویی‌اش می‌کرد از لای بوته‌های یاس نمایان شد و گفت:

- احضارم کرده بودید؟

- بله، بیایید جلو! کافی است از دستم دربروید! بنشینید!

نقاش یواشکی به لیولا نزدیک شد و یواشکی به لبه نیمکت نشست. لیولا با خود فکر کرد:« در تاریکی غروب راستی که خیلی جذاب و خوش قیافه است.» و خطاب به او گفت:

- یک چیزی برایم تعریف کنید! فیودور پانته لی‌یچ از چیست که این‌قدر تودار هستید؟ چرا همه‌اش خاموشید؟ چرا هیچ‌وقت روحتان را پیش من نمی‌گشایید؟ این همه عدم اعتماد‌تان زاده چیست؟ راستش را بخواهید به من برمی‌خورد... طوری رفتار می‌کنید که انگار ما با هم دوست نیستیم... بالاخره شروع کنید، حرف بزنید!

نقاش تک سرفه‌ای کرد، به تندی آهی کشید و گفت:

- خیلی حرف‌هاست که باید به شما بزنم، خیلی!

- پس چرا نمی‌زنید؟

- می‌ترسم برنجید. یلنا تیموفی‌یونا. نمی‌رنجید؟

لیولا به آرامی خندید و با خود فکر کرد:« لحظه دل‌خواه فرا رسیده است! چه می‌لرزد! حالا دیگر دم به تله دادی، جانم!»

زانوان خود لیولا هم به لرزه درآمد؛ دست‌خوش ارتعاش مطلوب همه رمان‌نویس‌ها شده بود. با خودش فکر کرد:« تا چند دقیقه دیگر در آغوش‌گرفتن‌ها و بده‌بستان بوسه‌ها و قسم‌خوردن‌ها و غیره و غیره شروع می‌شود... آه!» و به قصد آن‌که آتش عشق نقاش را تیزتر کند آرنج برهنه و گرم خود را با تن او مماس کرد و پرسید:

- خوب؟ پس چرا حرف نمی‌زنید؟ من آن‌قدرها هم که تصور می‌کنید زودرنج و نازک نارنجی نیستم...( لحظه‌ای سکوت) آخر حرف بزنید! ...( سکوت.) بجنبید، زودتر!!

- یلنا تیموفی‌یونا، ببینید من... من از زندگی هیچ چیزی را بیشتر از نقاشی یا بهتر بگویم بیشتر از هنر دوست نمی‌دارم. دوستان این‌طور تشخیص داده‌اند که من قریحه دارم و نقاش بدی از آب درنخواهم آمد...

- حتماَ! Sans doute2 .

- بله... همین‌طور است... من عاشق هنر هستم... پس... عاشق سبکم، یلنا تیموفی‌یونا! هنر... می‌دانید، هنر... شب شگفت‌انگیز! ...

لیولا که مارآسا دور خودش می‌پیچید و توی شالش کز می‌کرد چشم‌هایش را کمی بست.( حقا که زن‌ها در جزییات امور مربوط به عشق و عاشقی استادند!)

نوگتف که انگشت‌های دستش را تق‌تق به صدا درمی‌آورد ادامه داد:

- می‌دانید، مدت‌هاست که دلم می‌خواست با شما حرف بزنم ولی... همه‌اش می‌ترسیدم، خیال می‌کردم ممکن است از من دلگیر شوید... ولی اگر درکم کنید محال است... عصبانی شوید... آخر شما هم عاشق هنرید!

- خوب، بله... البته... البته! آخر صحبت ازهنر است!

- یلناتیموفی‌یونا هیچ می‌دانید چرا این‌جام؟ نمی‌توانید حدسش را بزنید!

لیولا از شرم گلگون شد و دستش را ظاهراَ نادانسته روی آرنج او گذاشت...نوگتف کمی سکوت کرد و ادامه داد:

- حقیقتش را بخواهید بین ما نقاش جماعت آدم‌های خوک‌صفتی هم پیدا می‌شوند... که کمترین اعتنایی به حجب وحیای زن‌ها ندارند... ولی آخر من... من که از قماش آن‌ها نیستم! من نزاکت و آداب‌دانی سرم می‌شود. حجب و حیای زنانه... چنان حجبی است که نمی‌شود نادیده‌اش گرفت!

لیولا در حالی که آرنج‌ها را توی شال نهان می‌کرد با خود گفت:« چرا این حرف‌ها را به من می‌زند؟»

- من شبیه آن‌ها نیستم... از نظر من، زن یک قدیس است! بنابراین دلیلی وجود ندارد که از من بترسید... من آدمی هستم که به خودم اجازه نمی‌دهم مرتکب عمل ناشایستی شوم... یلناتیموفی‌یونا! اجازه می‌دهید؟ به حرف‌هایم خوب گوش بدهید، به خدا قسم که در گفتارم صادقم زیرا هر چه بگویم نه به خاطر خودم که به خاطر هنر است! از نقطه نظر من، در درجه اول اهمیت، هنر قرار دارد، نه غرایز حیوانی!

در این‌جا نوگتف دست لیولا را در دست گرفت و دختر جوان کمی به طرف او خم شد.

- یلناتیموفی‌یونا! فرشته من! خوشبختی من!

- حرف بزنید! ...

-می‌توانم از شما خواهشی بکنم؟...

لیولا به آرامی زیر لب خندید و لب‌هایش را برای اولین بوسه غنچه کرد.

- آیا می‌توانم از شما خواهشی بکنم؟ التماستان می‌کنم! به خدا به خاطر هنر... نمی‌دانید از شما چقدر خوشم آمده؛ درست همانی هستید که به‌اش احتیاج دارم! مرده‌شوی بقیه را ببرد! یلناتیموفی‌یونا! دوست من ! بیایید...

لیولا که آماده بود خود را به آغوش او بیندازد کمی از جا بلند شد ؛ قلبش به شدت می‌تپید.

- بیایید...

این را گفت و دست دیگر لیولا را هم در دست گرفت. دختر جوان سرش را رام و آرام روی شانه او گذاشت؛ قطره‌های اشک خوشبختی روی مژه‌هایش برق زد.

- عزیزم، بیایید مدل من شوید!

لیولا سرش را بلند کرد.

- چه گفتید؟

- می‌خواهم مدل من شوید!

لیولا از جایش بلند شد.

- چه گفتید؟ چه شوم؟

-مدل... مدل من بشوید!

- هوم... فقط مدل؟

- اگر قبول کنید سخت مدیون‌تان می‌شوم! با این کار به من امکان آن را خواهید داد که تابلویی بکشم... آن هم چه تابلویی!

رنگ از روی لیولا پرید. اشک عشق ناگهان به اشک یاس وخشم و احساسات ناخوشایند دیگر مبدل شد. در حالیکه سراپا می‌لرزید زیرلب گفت:

- که این‌طور!

نقش بی‌نوا ! وقتی در تاریکی باغ صدای کشیده پر طنین با پژواک آن درهم آمیخت، سرخی شفق یکی از گونه‌های سفید نقاش را گلگون ساخت.

نوگتف گونه‌اش را خاراند و مبهوت ماند- دست‌خوش بهت‌زدگی شده بود. احساس می‌کرد که زمین دهان باز کرده بود و او را می‌بلعید... از چشم‌هایش برق بیرون می‌جست...

لیولای سراپا لرزان و منگ و رنگ‌پریده چون میت، قدم پیش گذاشت و تعادلش را طوری از دست داد که گفتی زیر چرخ‌های کالسکه افتاده بود. لحظه‌ای بعد همین که حالش جا آمد با قدم‌های بیمار و نامطمئن به طرف خانه راه افتاد. زانوانش تا می‌شد، از چشم‌هایش برق بیرون می‌زد، دست‌هایش بی‌اختیار به طرف موهایش کشیده می‌شد و آشکارا نشان می‌داد که لیولا قصد داشت در آن‌ها چنگ بیندازد...

بیشتر از چندین ساژن به خانه نمانده بود که باز ناچار شد رنگ ببازد- سر راهش، در چند قدمی کلاه فرنگی پوشیده از انگور وحشی، ایوان مست و پوزه‌درشت و آشفته مو، با جلیقه‌‌ای دکمه باز ایستاده بود؛ به قیافه لیولا نگاه می‌کرد، پوزخند تمسخرآمیزی بر لب داشت و هوا را با « هه- هه» اهریمنی خود آلوده می‌کرد ؛ چنگ انداخت و دست لیولا را گرفت. دختر جوان، با خشم و غضب زیرلب گفت:

- گورتان را گم کنید!

و دست خود را از چنگ او رهانید...

چه ماجرای گندی!

1882

شادی

نویسنده: آنتون پاولوویچ چخوف

برگردان: عباس باقری

نیمه شب بود، می تیا کولدارف، برانگیخته و با هیجان، به سرعت داخل خانه پدرش شد و شروع به سرکردن توی اتاق ها کرد. پدر و مادرش می خواستند بخوابند. خواهرش در تختخواب بود و آخرین صفحات رمانی را می خواند. برادران دانش آموزش خوابیده بودند. پدر و مادرش با تعجب پرسیدند:

«از کجا می آیی؟ چته؟»

- «آه نپرسید! فکرش را نمی کردم! نه، هیچ فکرش را نمی کردم! این... این باور کردنی هم نیست!»

می تیا زد زیر خنده و روی صندلی راحتی نشست. از خوشحالی روی پایش بند نبود.

- «باورکردنی نیست! اصلاً نمی توانید تصورش را بکنید! ببینید!»

خواهرش از تختخواب پایین جست، خود را در ملافه ای پیچید و به برادرش نزدیک شد. برادرانش از خواب بیدار شدند.

- «چته؟ راستی که تو خیلی مضحکی!»

- «از خوشحالی است، مامان! الان همه روسیه مرا می شناسند! همه! پیش از این تنها شما می دانستید که در دنیا یک دیمیتری کولدارف، مستخدم اداره ثبت وجود دارد و حالا تمام روسیه این را می دانند! مامان! آه خد!»

می تیا دوبار برخواست و باز شروع کرد به دویدن توی اتاق ها، بعد دوباره نشست.

-«آخر چه خبر شده؟ درست شرح بده!»

-«شما مثل حیوانات وحشی زندگی می کنید، روزنامه نمی خوانید به اجتماع توجهی ندارید. این همه چیزهای جالب توجه در روزنامه ها است! هر اتفاقی بیفتد، فوراً منتشر می شود، هیچ چیز مخفی نمی ماند! چه قدر خوشبختم! آه، خدای من! روزنامه ها فقط از آدم های برجسته صحبت می کنند و الان از من حرف می زنند!»

-«چی می گی؟ کجا؟»

رنگ پاپا پرید. مامان تصویر مقدس را نگاه کرد و صلیبی کشید. برادرها پاشدند و همان طور با پیراهن های کوتاه شب، به برادر بزرگشان نزدیک شدند.

-«آره، روزنامه ها راجع به من مطلبی نوشته اند الان همه روسیه مرا می شناسد! مامان، این شماره را به یاد داشته باشید چند دفعه آن را می خوانیم، گوش کنید!»

می تیا روزنامه ای از جیب در آورد، به پدرش داد و قسمتی را که با مداد آبی دور آن را خط کشیده بود، نشان داد: :بخوانید!»

پدر عینکش را گذاشت.

- «بخوانید دیگر!»

مامان تصویر مقدس را نگاه کرد و صلیب کشید. پاپا سرفه ای کرد و شروع به خواندن کرد:

- «در تاریخ ۲۹ دسامبر، ساعت ۱۱شب ، دیمتری کولدارف ، مستخدم اداره ثبت ...»

- «گوش کنید، بقیه را گوش کنید!»

- «... دیمیتری کولدارف مستخدم اداره ثبت، موقع خروج از شیره کش خانه ای که در خیابان برنای کوچک منزل کوزیخنی، واقع است، در حال نشئه ...»

- «با سیمون پترویچ بودم ... تا جزئیاتش را هم شرح داده! ادامه بدهید! گوش کنید!»

- «... و در حال نشئه سر می خورد و زیر دست و پای کالسکه ای که در ایستگاه بوده و به ایوان درتف، روستای دوریکیند، از ایالت بوخنوسک که تعلق داشته است می افتد. اسب می ترسد، کولدارف را لگد مال می کند، سورتمه ای را که کولف تاجر مسکویی در آن نشسته بوده است، زیر پا می اندازد و پا به فرار می گذارد و سرایدار جلویش را می گیرد. کولدارف را که داشته بیهوش می شده به کلانتری می برنند و پزشک او را معاینه می کند. ضربه ای که به پس گردن او وارد آمده بود...»

- «این ضربه از مالبند بود پاپا بقیه، بقیه را بخوانید!»

- «که به پس گردن او وارد آمده بوده است جزئی تشخیص داده شد. یک بازپرسی شفاهی راجع به قضیه به عمل آمده، مضروب تحت معالجات پزشکی قرار گرفته است...»

- «به من گفتنند پشت گردنم را کمپرس آب سرد کنم. حالا خواندید؟ هان؟ اینطور! الان این روزنامه دور روسیه می گردد. بدش اینجا...»

می تیا روزنامه را گرفت تا کرد و در جیب انداخت.

- «الان می برم منزل ماکاروف، بهش نشان می دهم ... باید به ایوانتیسکی، ناتالی، ایوانونا و به آنسیم بازیلیویچ هم نشان داد ... رفتم! خداحافظ .»

می تیا کلاهش را سر گذاشت و فاتح و خوشحال به کوچه گریخت.

محاکمه

نویسنده: آنتون پاولوویچ چخوف

برگردان: سروژ استپانیان

کلبه ی کوزما یگورف دکان‌دار. هوا گرم و خفقان‌آور است. پشه‌ها و مگس‌های لعنتی، دسته‌دسته دم گوش‌ها و چشم‌ها، وزوز می‌کنند و همه را به تنگ می‌آورند... فضای کلبه ، آکنده از دود توتون است اما به جای بوی توتون، بوی ماهی‌شور به مشام می‌رسد. هوای کلبه و قیافه ی حاضران و وزوز پشه‌ها، ملال و اندوه می‌آفریند. میزی برزگ؛ روی آن، یک نعلبکی با چند تا پوست گردو، یک قیچی، شیشه‌ای کوچک محتوی روغن سبز رنگ، چند تا کلاه کاسکت و چند پیمانه ی خالی.

خود کوزما یگورف و کدخدا و پزشک‌یار ایوانف و فئوفان مانافوییلف شماس و میخایلوی‌بم و پدر تعمیدی پارفنتی ایوانیچ و فورتوناتف ژاندارم که از چند روز به این طرف به قصد دیدار با خاله آنیسیا، از شهر به ده آمده است، دور میز نشسته‌اند. سراپیون ، فرزند کوزما یگورف که در شهر، شاگرد سلمانی است و این روزها به مناسبت عید، برای چند روزی نزد والدین خود آمده، از میز فاصله ی قابل ملاحظه‌ای گرفته و ایستاده است؛ او احساس ناراحتی می‌کند و سبیل قیطانی‌اش را با دست لرزانش، به بازی گرفته است. کوزما یگورف ، کلبه ی خود را موقتاَ به« مرکز درمانی» اجاره داده است و اینک عده‌ای ارباب رجوع نزار و مریض احوال ، در هشتی خانه‌اش به انتظار نشسته‌اند. لحظه‌ای پیش هم زنی روستایی را با دنده‌های شکسته، از نقطه ی نامعلومی به این‌جا آورده‌اند... زن، دراز کشیده است و می‌نالد، منتظر آن است که آقای پزشک‌یار ابراز لطفی در حقش بکند. عده ی زیادی نیز پشت پنجره‌های کلبه ازدحام کرده‌اند- این‌ها آمده‌اند مجازات فرزند را به دست پدر تماشا کنند.

سراپیون می‌گوید:

- شماها همه‌تان ادعا می‌کنید که من دروغ می‌گویم. حالا که این‌طور فکر می‌کنید، من هم دلم نمی‌خواد بیشتر از این با شما جروبحث کنم. آخر باباجونم، در قرن نوزدهم که نمی‌شود فقط با حرف خالی به جایی رسید، برای این‌که خودتان هم می‌دانید که تئوری، بدون تجربه نمی‌تواند وجود داشته باشد.

کوزما یگورف با لحنی خشک و خشن می‌گوید:

- ساکت! حرف نباشد! لازم نیست برای من صغراکبرا بچینی. بگو ببینم، با پول‌هام چکار کردی؟

- پول؟ هوم... شما که ماشاءالله آدم چیز فهمی هستید، باید بدانید که من کاری به کار پول‌های شما نداشتم. خدا را شکر که اسکناس‌هاتان را هم برای من روی هم تلنبار نمی‌کنید... پس دروغم چیه؟

شماس می‌گوید:

- سراپیون کوسمیچ، با ما روراست باشید. آخر به چه علت این‌قدر از شما سوال می‌کنیم؟ برای این‌که می‌خواهیم شما را قانع کنیم ، به راه راست هدایت‌تان کنیم... ابوی، غیر از صلاح و مصلحت خودتان... می‌بینید از ماها هم خواهش کرده‌اند که... با ما روراست باشید... کیست که در عمرش مرتکب گناه نشده باشد؟ شما 25 روبل پول ابوی را از توی کمد برداشته‌اید یا نه؟

سراپیون به گوشه‌ای از کلبه، تف می‌اندازد و خاموش می‌ماند.

کوزما یگورف مشت خود را بر میز می‌کوبد و داد می‌زند:

- آخر حرف بزن! یک چیزی بگو! بگو: آره یا نه؟

- هر جور میل شماست... به فرض این‌که...

ژاندارم گفته ی او را اصلاح می‌کند:

- فرضاَ که...

- فرضاَ که من برش داشته باشم... فرضاَ ! بی‌خودی سر من داد می‌زنید، آقاجون! لازم نیست مشت‌تان را به میز بکوبید، هر چه هم مشت بزنید باز این میز زمین را سوراخ نمی‌کند. من هیچ‌وقت نشده که از شما پول بگیرم، اگر هم یک وقت گرفته باشم لابد محتاجش بودم... من آدم زنده‌ای هستم- یک اسم عام جان‌دار، و به همین علت هم به پول احتیاج دارم. بالاخره، سنگ که نیستم!...

- وقتی آدم به پول احتیاج داشته باشد باید آستین بالا بزند، کار کند و پول دربیاورد، نه این‌که پول‌های مرا کش برود. من غیر از تو، چند تا اولاد دیگر هم دارم، باید جواب هفت هشت تا شکم گرسنه را بدهم!...

- این را بدون فرمایش شما هم می‌فهمم ولی شما هم می‌دانید که بنیه‌ام ضعیف است، نمی‌توانم پول دربیارم. پدری که به خاطر یک لقمه نان، به پسر خودش سرکوفت بزند، فردا جواب خدا را چه می‌دهد؟...

- بنیه ی ضعیف! ... توکه کارهای سنگین نمی‌کنی، سر تراشیدن که زحمتی ندارد! تازه از زیر همین کار سبک هم درمی‌روی.

- کار؟ آخر سرتراشی هم شد کار؟ عین این است که آدم، چهاردست‌وپا بخزد... و تازه آن‌قدر هم تحصیل نکرده‌ام که بتوانم چرخ زندگی‌ام را بچرخانم.

شماس می‌گوید:

- استدلالتان درست نیست سراپیون کوسمیچ. من که قبول نمی‌کنم! حرفه ی شما، خیلی هم قابل احترام است. یک کار فکری است، برای اینکه در مرکز ایالت خدمت می‌کنید و سر و ریش آدم‌های نجیب و متفکر را می‌تراشید . حتی ژنرال‌ها که ژنرال‌اند، از شغل شما کراهت ندارند.

- اگر بنا باشد از ژنرال‌ها حرف بزنیم باید بگویم که من آن‌ها را بیشتر از شماها می‌شناسم.

ایوانف پزشک‌یار که کمی هم مشروب زده است، به سخن درمی‌آید:

- اگر بخواهم به زبان خودمان یعنی به زبان طبیب جماعت حرف بزنم باید بگویم که تو، به جوهر سقز می‌مانی!

- ما، زبان طبیب جماعت را هم بلدیم... اجازه بدهید از شما بپرسم، همین پارسال کی بود که می‌خواست یک نجار مست را به جای یک نعش، کالبدشکافی بکند؟ آن بیچاره اگر سربزنگاه بیدار نشده بود شما شکمش را جرواجر داده بودید. روغن شادونه را کی قاطی روغن کرچک می‌کند؟

- این کارها در طب مرسوم است.

- ببینم، مالانیا را کی بود که به آن دنیا روانه کرد؟ اول به‌اش مسهل دادید، بعد دوای ضد اسهال تجویز کردید، بعدش هم دوباره مسهل به نافش بستید... دختره ی بی‌نوا دوام نیاورد، ریق رحمت را سرکشید. شما، حقش است به جای آدم، سگ معالجه کنید.

کوزما یگورف می‌گوید:

- خدا رحمت کند مالانیا را، خدا بیامرزدش. مگر پول مرا او برداشته که داری راجع به‌اش حرف می‌زنی؟ ... پسرم ، بیا و راستش را بگو... پول‌ها را به آلنا دادی؟

- هوم... آلنا؟... لااقل از روی مقام روحانی و جناب ژاندارم خجالت بکشید.

- آخر بگو، پول‌ها را تو برداشتی یا نه؟

کدخدا از پشت میز، موقرانه بلند می‌شود، چوب کبریتی به زانوی شلوار خود می‌کشد و روشنش می‌کند و آن را با حرکتی آمیخته به احترام، به پیپ ژاندارم نزدیک می‌کند. آقای ژاندارم با لحنی آکنده از خشم می‌گوید:

- اوف!... دماغم را با بوی گوگرد پر کردی ، مرد!

آن‌گاه پیپ خود را چاق می‌کند، از پشت میز درمی‌آید، به طرف سراپیون می‌رود، نگاه غضب‌آلودش را از روبرو به او می‌دوزد و با صدای نافذش داد می‌زند:

- تو کی هستی؟ یعنی چه؟ چرا باید این‌طور باشد، ها؟ این کارها چه معنی دارد؟ چرا جواب نمی‌دهی؟ نافرمانی می‌کنی؟ پول مردم را کش می‌روی؟ ساکت! حرف بزن! جواب بده!

- اگر که...

- ساکت!

- اگر که... خوب است، شما آرام بگیرید! اگر که... من که از داد وبی‌دادتان ترس ندارم! انگار خودش خیلی سرش می‌شود! شما که شعور ندارید! آقا جانم اگر بخواهد تکه‌تکه‌ام کند، من حرفی ندارم، حاضرم... تکه‌تکه‌ام کنید! بزنیدم!

- ساکت! حرف نباشد! می‌دانم توی آن کله‌ات چه هست! تو دزدی! اصلاَ تو کی هستی؟ ساکت! هیچ می‌فهمی با کی طرفی؟ حرف نباشد!

شماس آه می‌کشد و می‌گوید:

- چاره‌ای جز تنبیه نمی‌بینم. کوزما یگوریچ، حالا که ایشان نمی‌خواهد اقرار به معاصی کند، نمی‌خواهد بار گناهش را سبک کند باید مجازاتش کرد. این، عقیده ی بنده است.

میخایلوی‌بم با صدای چنان زبری که همه را دچار وحشت می‌کند، می‌گوید:

- بزنیدش!

- کوزمایگورف دوباره می‌پرسد:

- برای آخرین دفعه می‌پرسم: تو برداشتی یا نه؟

- هرطور میل شماست... فرضاَ که تکه‌تکه‌ام بکنید! من که حرفی ندارم...

سرانجام کوزمایگورف تصمیم خود را می‌گیرد:

- شلاق!

و با چهره‌ای برافروخته، از پشت میز بیرون می‌آید. انبوه جمعیت خارج از کلبه، به طرف پنجره‌ها هجوم می‌آورد. مریض‌ها ، پشت درها ازدحام می‌کنند و سرهایشان را بالا می‌گیرند. حتی زن روستایی دنده شکسته، سر خود را بلند می‌کند.

کوزما یگورف، فریاد می‌کشد:

- دراز بکش!

سراپیون ، کت نیمدار خود را درمی‌آورد، صلیبی بر سینه رسم می‌کند، با حالتی حاکی از فرمانبری، روی نیمکت دراز می‌کشد و می‌گوید:

- حالا، تکه‌تکه‌ام کنید!

کوزما یگورف کمربند چرمی‌اش را از کمر باز می‌کند، لحظه‌ای به جمعیت چشم می‌دوزد- شاید کسی شفاعت کند. آن‌گاه دست به کار می‌شود... میخایلو با صدای بمش شمردن ضربه‌ها را آغاز می‌کند:

- یک! دو! سه!... هشت! نه!

شماس، در گوشه‌ای ایستاده است؛ نگاهش را به زمین دوخته و سرگرم ورق زدن کتابی است.

- بیست! بیست و یک!

کوزما یگورف می‌گوید:

- کافی‌ش است!

فورتو‌ناتف ژاندارم ، نجوا کنان می‌گوید:

- باز هم!... باز هم! باز هم! حقش است!

شماس، نگاهش را از کتاب برمی‌گیرد و می‌گوید:

- به عقیده ی من کمش است؛ باز هم بزنیدش.

تنی چند از تماشاچیان، شگفت‌زده می‌شوند:

- جیکش هم درنمی‌آد!

مریض‌ها راه باز می‌کنند و زن کوزما یگورف در حالی که دامان آهار خورده‌اش خش‌وخش می‌کند وارد اتاق می‌شود و می‌گوید:

- کوزما! یک مشت پول توی جیبت پیدا کردم، مال توست؟ نکند همان پولی باشد که پی‌اش می‌گشتی؟

- چرا، خودشه... پاشو پسرم! پول را پیدا کردیم! دیروز، خودم گذاشته بودمش توی جیبم... پاک یادم رفته بود...

فورتوناتف ژاندارم، هم‌چنان زیر لب نجوا می‌کند:

- باز هم! بزنیدش! حقش است!

سراپیون بر‌می‌خیزد، کت خود را می‌پوشد و پشت میز می‌نشیند. سکوت طولانی. شماس، شرمنده و سرافکنده، توی دستمال خود فین می‌کند.

کوزما یگورف خطاب به سراپیون می‌گوید:

- ببخش پسرم... من چه می‌دانستم که پیدا می‌شود! مرا ببخش...

- اشکالی ندارد، آقاجان. دفعه ی اولم که نیست... خودتان را ناراحت نکنید... من همیشه حاضرم عذاب بکشم.

- یک گیلاس مشروب بخور... آرامت می‌کند...

سراپیون گیلاس خود را سر می‌کشد، بینی کبودش را بالا می‌گیرد و پهلوان‌وار از در خانه بیرون می‌رود. اما فورتوناتف ژاندارم تا ساعتی بعد، در حیاط قدم می‌زند و با چهره‌ای برافروخته و چشم‌های از حدقه برآمده، زیر لب می‌گوید:

- باز هم! بزنیدش! حقش است!

1881

محاکمه

نویسنده: آنتون پاولوویچ چخوف

برگردان: سروژ استپانیان

کلبه ی کوزما یگورف دکان‌دار. هوا گرم و خفقان‌آور است. پشه‌ها و مگس‌های لعنتی، دسته‌دسته دم گوش‌ها و چشم‌ها، وزوز می‌کنند و همه را به تنگ می‌آورند... فضای کلبه ، آکنده از دود توتون است اما به جای بوی توتون، بوی ماهی‌شور به مشام می‌رسد. هوای کلبه و قیافه ی حاضران و وزوز پشه‌ها، ملال و اندوه می‌آفریند. میزی برزگ؛ روی آن، یک نعلبکی با چند تا پوست گردو، یک قیچی، شیشه‌ای کوچک محتوی روغن سبز رنگ، چند تا کلاه کاسکت و چند پیمانه ی خالی.

خود کوزما یگورف و کدخدا و پزشک‌یار ایوانف و فئوفان مانافوییلف شماس و میخایلوی‌بم و پدر تعمیدی پارفنتی ایوانیچ و فورتوناتف ژاندارم که از چند روز به این طرف به قصد دیدار با خاله آنیسیا، از شهر به ده آمده است، دور میز نشسته‌اند. سراپیون ، فرزند کوزما یگورف که در شهر، شاگرد سلمانی است و این روزها به مناسبت عید، برای چند روزی نزد والدین خود آمده، از میز فاصله ی قابل ملاحظه‌ای گرفته و ایستاده است؛ او احساس ناراحتی می‌کند و سبیل قیطانی‌اش را با دست لرزانش، به بازی گرفته است. کوزما یگورف ، کلبه ی خود را موقتاَ به« مرکز درمانی» اجاره داده است و اینک عده‌ای ارباب رجوع نزار و مریض احوال ، در هشتی خانه‌اش به انتظار نشسته‌اند. لحظه‌ای پیش هم زنی روستایی را با دنده‌های شکسته، از نقطه ی نامعلومی به این‌جا آورده‌اند... زن، دراز کشیده است و می‌نالد، منتظر آن است که آقای پزشک‌یار ابراز لطفی در حقش بکند. عده ی زیادی نیز پشت پنجره‌های کلبه ازدحام کرده‌اند- این‌ها آمده‌اند مجازات فرزند را به دست پدر تماشا کنند.

سراپیون می‌گوید:

- شماها همه‌تان ادعا می‌کنید که من دروغ می‌گویم. حالا که این‌طور فکر می‌کنید، من هم دلم نمی‌خواد بیشتر از این با شما جروبحث کنم. آخر باباجونم، در قرن نوزدهم که نمی‌شود فقط با حرف خالی به جایی رسید، برای این‌که خودتان هم می‌دانید که تئوری، بدون تجربه نمی‌تواند وجود داشته باشد.

کوزما یگورف با لحنی خشک و خشن می‌گوید:

- ساکت! حرف نباشد! لازم نیست برای من صغراکبرا بچینی. بگو ببینم، با پول‌هام چکار کردی؟

- پول؟ هوم... شما که ماشاءالله آدم چیز فهمی هستید، باید بدانید که من کاری به کار پول‌های شما نداشتم. خدا را شکر که اسکناس‌هاتان را هم برای من روی هم تلنبار نمی‌کنید... پس دروغم چیه؟

شماس می‌گوید:

- سراپیون کوسمیچ، با ما روراست باشید. آخر به چه علت این‌قدر از شما سوال می‌کنیم؟ برای این‌که می‌خواهیم شما را قانع کنیم ، به راه راست هدایت‌تان کنیم... ابوی، غیر از صلاح و مصلحت خودتان... می‌بینید از ماها هم خواهش کرده‌اند که... با ما روراست باشید... کیست که در عمرش مرتکب گناه نشده باشد؟ شما 25 روبل پول ابوی را از توی کمد برداشته‌اید یا نه؟

سراپیون به گوشه‌ای از کلبه، تف می‌اندازد و خاموش می‌ماند.

کوزما یگورف مشت خود را بر میز می‌کوبد و داد می‌زند:

- آخر حرف بزن! یک چیزی بگو! بگو: آره یا نه؟

- هر جور میل شماست... به فرض این‌که...

ژاندارم گفته ی او را اصلاح می‌کند:

- فرضاَ که...

- فرضاَ که من برش داشته باشم... فرضاَ ! بی‌خودی سر من داد می‌زنید، آقاجون! لازم نیست مشت‌تان را به میز بکوبید، هر چه هم مشت بزنید باز این میز زمین را سوراخ نمی‌کند. من هیچ‌وقت نشده که از شما پول بگیرم، اگر هم یک وقت گرفته باشم لابد محتاجش بودم... من آدم زنده‌ای هستم- یک اسم عام جان‌دار، و به همین علت هم به پول احتیاج دارم. بالاخره، سنگ که نیستم!...

- وقتی آدم به پول احتیاج داشته باشد باید آستین بالا بزند، کار کند و پول دربیاورد، نه این‌که پول‌های مرا کش برود. من غیر از تو، چند تا اولاد دیگر هم دارم، باید جواب هفت هشت تا شکم گرسنه را بدهم!...

- این را بدون فرمایش شما هم می‌فهمم ولی شما هم می‌دانید که بنیه‌ام ضعیف است، نمی‌توانم پول دربیارم. پدری که به خاطر یک لقمه نان، به پسر خودش سرکوفت بزند، فردا جواب خدا را چه می‌دهد؟...

- بنیه ی ضعیف! ... توکه کارهای سنگین نمی‌کنی، سر تراشیدن که زحمتی ندارد! تازه از زیر همین کار سبک هم درمی‌روی.

- کار؟ آخر سرتراشی هم شد کار؟ عین این است که آدم، چهاردست‌وپا بخزد... و تازه آن‌قدر هم تحصیل نکرده‌ام که بتوانم چرخ زندگی‌ام را بچرخانم.

شماس می‌گوید:

- استدلالتان درست نیست سراپیون کوسمیچ. من که قبول نمی‌کنم! حرفه ی شما، خیلی هم قابل احترام است. یک کار فکری است، برای اینکه در مرکز ایالت خدمت می‌کنید و سر و ریش آدم‌های نجیب و متفکر را می‌تراشید . حتی ژنرال‌ها که ژنرال‌اند، از شغل شما کراهت ندارند.

- اگر بنا باشد از ژنرال‌ها حرف بزنیم باید بگویم که من آن‌ها را بیشتر از شماها می‌شناسم.

ایوانف پزشک‌یار که کمی هم مشروب زده است، به سخن درمی‌آید:

- اگر بخواهم به زبان خودمان یعنی به زبان طبیب جماعت حرف بزنم باید بگویم که تو، به جوهر سقز می‌مانی!

- ما، زبان طبیب جماعت را هم بلدیم... اجازه بدهید از شما بپرسم، همین پارسال کی بود که می‌خواست یک نجار مست را به جای یک نعش، کالبدشکافی بکند؟ آن بیچاره اگر سربزنگاه بیدار نشده بود شما شکمش را جرواجر داده بودید. روغن شادونه را کی قاطی روغن کرچک می‌کند؟

- این کارها در طب مرسوم است.

- ببینم، مالانیا را کی بود که به آن دنیا روانه کرد؟ اول به‌اش مسهل دادید، بعد دوای ضد اسهال تجویز کردید، بعدش هم دوباره مسهل به نافش بستید... دختره ی بی‌نوا دوام نیاورد، ریق رحمت را سرکشید. شما، حقش است به جای آدم، سگ معالجه کنید.

کوزما یگورف می‌گوید:

- خدا رحمت کند مالانیا را، خدا بیامرزدش. مگر پول مرا او برداشته که داری راجع به‌اش حرف می‌زنی؟ ... پسرم ، بیا و راستش را بگو... پول‌ها را به آلنا دادی؟

- هوم... آلنا؟... لااقل از روی مقام روحانی و جناب ژاندارم خجالت بکشید.

- آخر بگو، پول‌ها را تو برداشتی یا نه؟

کدخدا از پشت میز، موقرانه بلند می‌شود، چوب کبریتی به زانوی شلوار خود می‌کشد و روشنش می‌کند و آن را با حرکتی آمیخته به احترام، به پیپ ژاندارم نزدیک می‌کند. آقای ژاندارم با لحنی آکنده از خشم می‌گوید:

- اوف!... دماغم را با بوی گوگرد پر کردی ، مرد!

آن‌گاه پیپ خود را چاق می‌کند، از پشت میز درمی‌آید، به طرف سراپیون می‌رود، نگاه غضب‌آلودش را از روبرو به او می‌دوزد و با صدای نافذش داد می‌زند:

- تو کی هستی؟ یعنی چه؟ چرا باید این‌طور باشد، ها؟ این کارها چه معنی دارد؟ چرا جواب نمی‌دهی؟ نافرمانی می‌کنی؟ پول مردم را کش می‌روی؟ ساکت! حرف بزن! جواب بده!

- اگر که...

- ساکت!

- اگر که... خوب است، شما آرام بگیرید! اگر که... من که از داد وبی‌دادتان ترس ندارم! انگار خودش خیلی سرش می‌شود! شما که شعور ندارید! آقا جانم اگر بخواهد تکه‌تکه‌ام کند، من حرفی ندارم، حاضرم... تکه‌تکه‌ام کنید! بزنیدم!

- ساکت! حرف نباشد! می‌دانم توی آن کله‌ات چه هست! تو دزدی! اصلاَ تو کی هستی؟ ساکت! هیچ می‌فهمی با کی طرفی؟ حرف نباشد!

شماس آه می‌کشد و می‌گوید:

- چاره‌ای جز تنبیه نمی‌بینم. کوزما یگوریچ، حالا که ایشان نمی‌خواهد اقرار به معاصی کند، نمی‌خواهد بار گناهش را سبک کند باید مجازاتش کرد. این، عقیده ی بنده است.

میخایلوی‌بم با صدای چنان زبری که همه را دچار وحشت می‌کند، می‌گوید:

- بزنیدش!

- کوزمایگورف دوباره می‌پرسد:

- برای آخرین دفعه می‌پرسم: تو برداشتی یا نه؟

- هرطور میل شماست... فرضاَ که تکه‌تکه‌ام بکنید! من که حرفی ندارم...

سرانجام کوزمایگورف تصمیم خود را می‌گیرد:

- شلاق!

و با چهره‌ای برافروخته، از پشت میز بیرون می‌آید. انبوه جمعیت خارج از کلبه، به طرف پنجره‌ها هجوم می‌آورد. مریض‌ها ، پشت درها ازدحام می‌کنند و سرهایشان را بالا می‌گیرند. حتی زن روستایی دنده شکسته، سر خود را بلند می‌کند.

کوزما یگورف، فریاد می‌کشد:

- دراز بکش!

سراپیون ، کت نیمدار خود را درمی‌آورد، صلیبی بر سینه رسم می‌کند، با حالتی حاکی از فرمانبری، روی نیمکت دراز می‌کشد و می‌گوید:

- حالا، تکه‌تکه‌ام کنید!

کوزما یگورف کمربند چرمی‌اش را از کمر باز می‌کند، لحظه‌ای به جمعیت چشم می‌دوزد- شاید کسی شفاعت کند. آن‌گاه دست به کار می‌شود... میخایلو با صدای بمش شمردن ضربه‌ها را آغاز می‌کند:

- یک! دو! سه!... هشت! نه!

شماس، در گوشه‌ای ایستاده است؛ نگاهش را به زمین دوخته و سرگرم ورق زدن کتابی است.

- بیست! بیست و یک!

کوزما یگورف می‌گوید:

- کافی‌ش است!

فورتو‌ناتف ژاندارم ، نجوا کنان می‌گوید:

- باز هم!... باز هم! باز هم! حقش است!

شماس، نگاهش را از کتاب برمی‌گیرد و می‌گوید:

- به عقیده ی من کمش است؛ باز هم بزنیدش.

تنی چند از تماشاچیان، شگفت‌زده می‌شوند:

- جیکش هم درنمی‌آد!

مریض‌ها راه باز می‌کنند و زن کوزما یگورف در حالی که دامان آهار خورده‌اش خش‌وخش می‌کند وارد اتاق می‌شود و می‌گوید:

- کوزما! یک مشت پول توی جیبت پیدا کردم، مال توست؟ نکند همان پولی باشد که پی‌اش می‌گشتی؟

- چرا، خودشه... پاشو پسرم! پول را پیدا کردیم! دیروز، خودم گذاشته بودمش توی جیبم... پاک یادم رفته بود...

فورتوناتف ژاندارم، هم‌چنان زیر لب نجوا می‌کند:

- باز هم! بزنیدش! حقش است!

سراپیون بر‌می‌خیزد، کت خود را می‌پوشد و پشت میز می‌نشیند. سکوت طولانی. شماس، شرمنده و سرافکنده، توی دستمال خود فین می‌کند.

کوزما یگورف خطاب به سراپیون می‌گوید:

- ببخش پسرم... من چه می‌دانستم که پیدا می‌شود! مرا ببخش...

- اشکالی ندارد، آقاجان. دفعه ی اولم که نیست... خودتان را ناراحت نکنید... من همیشه حاضرم عذاب بکشم.

- یک گیلاس مشروب بخور... آرامت می‌کند...

سراپیون گیلاس خود را سر می‌کشد، بینی کبودش را بالا می‌گیرد و پهلوان‌وار از در خانه بیرون می‌رود. اما فورتوناتف ژاندارم تا ساعتی بعد، در حیاط قدم می‌زند و با چهره‌ای برافروخته و چشم‌های از حدقه برآمده، زیر لب می‌گوید:

- باز هم! بزنیدش! حقش است!

1881

یک دست و دو هندوانه

نویسنده: آنتون پاولوویچ چخوف

برگردان: سروژ استپانیان

ساعت دیواری، ظهر را اعلام کرد. سرگرد شچلکولوبف (1)، مالک هزار جریب زمین زراعتی و یک همسر جوان، کله نیمه طاس خود را از زیر شمد چیتی درآورد و بلند‌بلند ناسزا گفت. دیروز،هنگامی که از کنار آلاچیق رد می‌شد، صدای زن جوان خود، کارولینا کارلونا را با جفت گوش‌هایش شنیده بود که با لحنی به مراتب مهربان‌تر و خودمانی‌تر از معمول، با پسر عموی تازه‌واردش گرم گفت‌وگو بود. او شوهر خود را « گوساله» می‌نامید و می‌کوشید ثابت کند که سرگرد را به علت کند‌ذهنی و رفتار دهاتی‌وار و حالات جنون‌آسا و میخوارگی مزمنش، نه دوست می‌داشت، نه دوستش دارد، نه دوستش خواهد داشت. سرگرد، از شنیدن این حرف‌ها دست‌خوش بهت و خشم و جنون شده و مشت‌ها را دیوانه‌وار گره کرده بود؛ صورتش گر گرفته و سرخ‌تر از خرچنگ آب‌پز شده بود؛ در سراسر وجودش چنان همهمه و ترق وتروقی راه افتاد که نظیر آن حتی در جریان نبردهای حومه قارص(2) هم راه نیفتاده بود.

بعد از آن‌که از زیر شمد به آسمان خدا نگریست و چند فحش آبدار بر زبان آورد، شتابان از تخت به زیر آمد، مشت‌ها را در هوا تکان داد، چند دقیقه‌ای در اتاق قدم زد، سپس فریاد کشید:

- آهای کله‌پوک‌ها!

در اتاق، با سر و صدای زیاد باز شد و پانته‌لی پیشخدمت مخصوص و در عین حال آرایشگر و نظافت‌چی سرگرد، از در درآمد. یکی از لباس‌های کوتاه و نیمدار اربابش را به تن داشت و توله سگی را هم زیر بغل گرفته بود. همان جا، به چارچوب در تکیه داد و با حالتی آمیخته به احترام، چندین بار پلک زد.

سرگرد گفت:

- گوش کن پانته‌لی! دلم می‌خواهد امروز با تو مثل آدم حسابی حرف بزنم – رک وپوست کنده. این چه طرز ایستادن است؟ درست به ایست! آن مگس را هم از توی مشتت ول بده! حال درست شد! خوب، حاضری با من روراست باشی یا نه؟

- اختیار دارید جناب سرگرد.

- با آن چشم‌های ورقلمبیده از تعجب هم، نگاهم نکن. به آدم‌های متشخص نباید با چشم‌های حیرت‌زده نگاه کرد، زشت است! باز که نیشت را باز کرده‌ای! حقا که گاومیشی برادر! بعد از این همه سال هنوز یاد نگرفته‌ای که رفتارت در حضور من چطور باید باشد...بگذریم. حالا رک‌وپوست کنده و بدون تته‌پته به سوالم جواب بده! تو زنت را کتک می‌زنی یا نه؟

پانته‌لی کف دست را به طرف دهان برد و پوزخندی ابلهانه زد. سپس خنده نخودی سر داد و من‌من‌کنان گفت:

- هر سه‌شنبه خدا، جناب سرگرد!

- این که خنده نداشت! این چیزها خنده برنمی‌دارد! دهانت را هم ببند! در حضور من این‌قدر تنت را نخاران- اصلاَ خوشم نمی‌آید.

لحظه‌ای به فکر فرو رفت، سپس ادامه داد:

- فکر می‌کنم فقط موژیک (3) جماعت نیست که کتک می‌زند. تو چه فکر می‌کنی؟

- حق با شماست قربان!

- یک مثال بیاور!

- در همین شهر خودمان قاضی‌ای داریم به اسم پیوتر ایوانیچ... باید بشناسیدش... حدود ده سال پیش، سرایدارشان بودم. به از شما نباشد، مرد خوبی بود اما امان از وقتی که مست می‌کرد... خدا نصیب هیچ تنابنده‌ای نکند!... گاهی وقت‌ها، مست و پاتیل می‌آمد خانه و با مشت و لگد به جان دنده‌های خانم می‌افتاد. خدا همین‌جا ذلیلم کند اگر دروغ گفته باشم! گاه در آن هیروویر، یکی دو تا مشت هم نصیب من می‌شد. به جان زنش می‌افتاد و هوار می‌کشید:« زنکه بی‌شعور، تو دیگر دوستم نداری! به همین علت، می‌خواهم بکشمت، می‌خواهم چراغ عمرت را خاموش کنم...»

- خوب، زنش چه می‌گفت؟

- همه‌اش می‌گفت:« ببخشید... مرا ببخشید!»

- نه؟ راست می‌گویی؟ این‌که عالی است!»

سرگرد به قدری خوشحال شد که دست‌هایش را به هم مالید.

- البته که راست می‌گویم، جناب سرگرد! آخر چطور ممکن است آدم زن خودش را کتک نزند؟ مثلاَ یکیش خودم... مگر می‌شود زنم را کتک نزنم؟ خوب، زنی که سازدهنی مردم را زیر پایش له کند و بعدش هم به شیرینی‌های شما ناخنک بزند حقش است کتک بخورد... آخر مگر می‌شود مرتکب این همه خلاف شد؟

- لازم نیست برایم صغراکبرا بچینی، کله‌پوک! حالا دیگر استدلال هم می‌کند! تو را چه به استدلال؟ در کاری که به تو مربوط نمی‌شود، هیچ‌وقت دخالت نکن! راستی خانم چه‌کار می‌کنند؟

- خواب تشریف دارند قربان.

- هرچه باداباد! برو به ماریا بگو خانم را بیدار کند و ایشان را بفرستد پیش من... نه صبر کن، نرو! تو چه فکر می‌کنی؟ به نظر تو من شبیه موژیک جماعت هستم؟

- چرا باید شبیه موژیک باشید؟ کی دیده شده که ارباب شبیه موژیک باشد؟ البته هیچه وقت دیده نشده!

این را گفت و شانه‌هایش را بالا انداخت و در را با صدای خشکی باز کرد و بیرون رفت. سرگرد هم که آثار اضطراب بر چهره‌اش نقش خورده بود، آبی به سروروی خود زد و مشغول پوشیدن لباس شد.

سرگرد، همین که همسر بیست ساله تودل‌برواش از در وارد شد با نیش‌دارترین لحنی که میسرش بود گفت:

- عزیز دلم، می‌توانی ساعتی از وقت گران‌بهایت را که این همه برای همه‌مان مفید است، در اختیار من بگذاری؟

زن، پیشانی‌اش را برای بوسه، به سرگرد عرضه کرد و جواب داد:

- با کمال میل، دوست من!

- عزیز دلم، هوس کرده‌ام روی دریاچه گشتی بزنیم... کمی تفریح کنیم... حاضری همراهی‌ام کنی؟

- فکر نمی‌کنی هوا گرم باشد؟ با وجود این، بابا جانم، پیشنهادت را با کمال میل قبول می‌کنم. اما به یک شرط: تو پارو می‌زنی، من سکان می‌گیرم. باید کمی هم خوراکی برداریم- من که از صبح چیزی نخورده‌ام...

سرگرد، تازیانه‌ای را که در جیب گذاشته بود، با دست لمس کرد و گفت:

- خوراکی برداشته‌ام.

حدود نیم ساعت بعد از این گفت‌وگو، زن و شوهر سوار قایق بودند و به سمت وسط دریاچه، پیش می‌رفتند. سرگرد، عرق‌ریزان پارو می‌زد و همسرش، قایق را هدایت می‌کرد. مرد، نگاه آکنده از خشمش را به کارولینا کارلونای نگران دوخته بود ودر حالی که در آتش بی‌صبری می‌سوخت، زیر لب با خود غرولند می‌کرد:« نگاهش کنید! شما را به خدا نگاهش کنید!». همین که قایق به وسط دریاچه رسید، سرگرد با صدای بم خود فرمان داد:« ایست!» قایق، از حرکت بازماند. چهره سرگرد، ارغوانی شد و زانوانش لرزیدند. زن، نگاه شگفت‌زده خود را به شوهر دوخت و پرسید:

- چه‌ات شده آپولوشا؟

سرگرد غرش‌کنان گفت:

- پس می‌فرمایید که بنده گوساله‌ام، ها؟ پس من...من... کی‌ام؟ یک کله‌پوک کندذهن؟ پس تو دوستم نداشتی و دوستم نخواهی داشت، ها؟ پس تو... من...

بار دیگر غرید و مشتش را بلند کرد و تازیانه را در هوا چرخاند و توی قایق (4) ... o temporo o mores!...کشمکشی وحشتناک درگرفت. درگیری‌شان چنان بود که در وصف نگنجد! این حادثه را حتی خوش ‌قریحه‌ترین نقاش ایتالیا دیده نیز محال است بتواند ترسیم کند... پیش از آن‌که سرگرد بتواند به از دست رفتن مشتی از موی سر خود پی ببرد و پیش از آن‌که زن جوان، بتواند تازیانه را که از دست شوهر درربوده بود به کار گیرد، قایق واژگون شد و...

در همین هنگام ایوان پاولویچ، کلیددار سابق سرگرد که اکنون در بخشداری به عنوان دفترنویس خدمت می‌کرد، در ساحل دریاچه، سوت‌زنان مشغول قدم زدن بود. او با بی‌صبری منتظر آن بود که دختران روستایی از راه برسند و بنا به عادت هرروزه‌شان، در دریاچه آب‌تنی کنند؛ سیگار پشت سیگار دود می‌کرد و به چشم‌چرانی سیری که بنا بود نصیبش شود می‌اندیشید. ناگهان فریادهای جانکاهی به گوشش رسید. صدای اربابان سابق خود را شناخت. سرگرد و همسرش داد می‌زدند:« کمک! کمک!» ایوان پاولویچ، کت و شلوار و چکمه‌هایش را بی‌تامل درآورد، سه بار صلیب بر سینه رسم کرد و به قصد نجات آن دو، خود را به آب زد. از آن‌جایی که قابلیت او در فن شناگری بیش از قابلیتش در دفترنویسی بود، در مدتی کمتر از سه دقیقه، خویشتن را در کنار مغروقین یافت. شناکنان به آن دو نزدیک شد و در دم در بن‌بست قرار گرفت- با خودش فکر کرد:« لعنت بر شیطان! به داد کدام یکی برسم؟ » توان آن را نداشت که هر دو را نجات دهد- فقط یکی از آن دو را می‌توانست از مهلکه برهاند. عضلات صورتش، از شدت تردید و تحیر، کج و معوج شدند؛ گاه به این و گاه به آن دگر، چنگ می‌انداخت. سرانجام رو کرد به آن‌ها و گفت:

- فقط یکی‌تان! هر دوتان، زورم نمی‌رسد! به خیال‌تان رسیده که من نهنگم؟

کارولینا کارلونا که به دامان کت سرگرد، چنگ انداخته بود زوزه‌کشان گفت:

- ایوان عزیزم، مرا... مرا نجات بده! باهات عروسی می‌کنم! به همه مقدسات قسم می‌خورم زنت شوم! وای، خدا جان، دارم غرق می‌شوم!

سرگرد نیز در حالی که آب قورت می‌داد، با صدای بمش هوار می‌کشید:

- ایوان! ایوان پاولویچ! مرد باش! مرا نجات بده، برادر! یک روبل پول ودکات با من! نگذار جوانمرگ شوم!... سر تا پایت را طلا می‌گیرم... بجنب، نجاتم بده! واقعاً که... قول می‌دهم با خواهرت ماریا، عروسی کنم... به خدا می‌گیرمش! خواهرت خیلی تودل‌بروست! به حرف‌های زنم گوش نده، مرده‌شوی قیافه‌اش را ببرد! اگر نجاتم ندهی، می‌کشمت! از چنگم زنده درنمی‌روی!

دریاچه به دور سر دفترنویس بخشداری طوری چرخید که نزدیک بود غرق شود. وعده‌های هر دو را به یکسان، مقرون به صرفه یافت- یکی با صرفه‌تر از دیگری. کدام یک را انتخاب کند؟ فرصت، داشت از دست می‌رفت. سرانجام، تصمیم خود را گرفت:« هر دو را نجات می‌دهم! از هردوشان بماسد، بهتر از آن است که فقط از یکی‌شان بماسد... توکل به خدا!» آن‌گاه صلیبی بر سینه رسم کرد، با دست راستش کارولینا کارلونا را زیر بغل گرفت، انگشت سبابه همان دست را به کراوات سرگرد حلقه زد و هن‌هن‌کنان به سمت ساحل شنا کرد. با دست چپ شنا می‌کرد و در همان حال ، دستور می‌داد:« پا بزنید! پا بزنید! » به آینده درخشانی که در انتظارش بود می‌اندیشید:« خانم، زن خودم می‌شود، سرگرد هم می‌شود دامادم... به‌به! حالا دیگر تا می‌توانی کیف کن!... بعد از این، نانت توی روغن است، پسر... نان شیرینی تازه بلنبان و سیگار برگ اعلا بکش!... خدایا، شکرت!» شنای یک دستی، آن هم با دو بار گران و جهت مخالف باد، کار ساده‌ای نبود اما فکر آینده درخشان، نیروی ایوان پاولویچ را دو چندان کرده بود. سرانجام در حالی که لبخند می‌زد و از فرط خوشبختی، خنده‌های نخودی می‌کرد، موفق شد زن و شوهر را به ساحل برساند. خوشحالی ایوان پاولویچ بی حدومرز بود. اما همین که نگاهش به زن و شوهر افتاد که دوستانه دست در دست هم داده و ایستاده بودند، رنگ از صورتش پرید؛ مشتی به پیشانی خود کوبید و بی آن‌که به دختران روستایی که از آب‌تنی دست کشیده و دسته‌جمعی به دور زن و شوهر حلقه زده و نگاه‌های آمیخته به بهت و تحسین‌شان را به دفترنویس شجاع دوخته بودند اعتنا کنند، با صدای بلند، زار زد.

فردای آن روز، ایوان پاولویچ به توصیه سرگرد از بخشداری اخراج شد. کارولینا کارلونا نیز به خدمت ماریا خاتمه داد و به او گفت:« حالا برو سراغ ارباب مهربان خودت!»

ایوان پاولویچ در کرانه دریاچه منحوس راه می‌رفت و بلندبلند با خودش حرف می‌زد:

- ای آدم‌ها، فغان از دست شما! آخر این همه نمک‌نشناسی؟!

1880

یک دست و دو هندوانه

نویسنده: آنتون پاولوویچ چخوف

برگردان: سروژ استپانیان

ساعت دیواری، ظهر را اعلام کرد. سرگرد شچلکولوبف (1)، مالک هزار جریب زمین زراعتی و یک همسر جوان، کله نیمه طاس خود را از زیر شمد چیتی درآورد و بلند‌بلند ناسزا گفت. دیروز،هنگامی که از کنار آلاچیق رد می‌شد، صدای زن جوان خود، کارولینا کارلونا را با جفت گوش‌هایش شنیده بود که با لحنی به مراتب مهربان‌تر و خودمانی‌تر از معمول، با پسر عموی تازه‌واردش گرم گفت‌وگو بود. او شوهر خود را « گوساله» می‌نامید و می‌کوشید ثابت کند که سرگرد را به علت کند‌ذهنی و رفتار دهاتی‌وار و حالات جنون‌آسا و میخوارگی مزمنش، نه دوست می‌داشت، نه دوستش دارد، نه دوستش خواهد داشت. سرگرد، از شنیدن این حرف‌ها دست‌خوش بهت و خشم و جنون شده و مشت‌ها را دیوانه‌وار گره کرده بود؛ صورتش گر گرفته و سرخ‌تر از خرچنگ آب‌پز شده بود؛ در سراسر وجودش چنان همهمه و ترق وتروقی راه افتاد که نظیر آن حتی در جریان نبردهای حومه قارص(2) هم راه نیفتاده بود.

بعد از آن‌که از زیر شمد به آسمان خدا نگریست و چند فحش آبدار بر زبان آورد، شتابان از تخت به زیر آمد، مشت‌ها را در هوا تکان داد، چند دقیقه‌ای در اتاق قدم زد، سپس فریاد کشید:

- آهای کله‌پوک‌ها!

در اتاق، با سر و صدای زیاد باز شد و پانته‌لی پیشخدمت مخصوص و در عین حال آرایشگر و نظافت‌چی سرگرد، از در درآمد. یکی از لباس‌های کوتاه و نیمدار اربابش را به تن داشت و توله سگی را هم زیر بغل گرفته بود. همان جا، به چارچوب در تکیه داد و با حالتی آمیخته به احترام، چندین بار پلک زد.

سرگرد گفت:

- گوش کن پانته‌لی! دلم می‌خواهد امروز با تو مثل آدم حسابی حرف بزنم – رک وپوست کنده. این چه طرز ایستادن است؟ درست به ایست! آن مگس را هم از توی مشتت ول بده! حال درست شد! خوب، حاضری با من روراست باشی یا نه؟

- اختیار دارید جناب سرگرد.

- با آن چشم‌های ورقلمبیده از تعجب هم، نگاهم نکن. به آدم‌های متشخص نباید با چشم‌های حیرت‌زده نگاه کرد، زشت است! باز که نیشت را باز کرده‌ای! حقا که گاومیشی برادر! بعد از این همه سال هنوز یاد نگرفته‌ای که رفتارت در حضور من چطور باید باشد...بگذریم. حالا رک‌وپوست کنده و بدون تته‌پته به سوالم جواب بده! تو زنت را کتک می‌زنی یا نه؟

پانته‌لی کف دست را به طرف دهان برد و پوزخندی ابلهانه زد. سپس خنده نخودی سر داد و من‌من‌کنان گفت:

- هر سه‌شنبه خدا، جناب سرگرد!

- این که خنده نداشت! این چیزها خنده برنمی‌دارد! دهانت را هم ببند! در حضور من این‌قدر تنت را نخاران- اصلاَ خوشم نمی‌آید.

لحظه‌ای به فکر فرو رفت، سپس ادامه داد:

- فکر می‌کنم فقط موژیک (3) جماعت نیست که کتک می‌زند. تو چه فکر می‌کنی؟

- حق با شماست قربان!

- یک مثال بیاور!

- در همین شهر خودمان قاضی‌ای داریم به اسم پیوتر ایوانیچ... باید بشناسیدش... حدود ده سال پیش، سرایدارشان بودم. به از شما نباشد، مرد خوبی بود اما امان از وقتی که مست می‌کرد... خدا نصیب هیچ تنابنده‌ای نکند!... گاهی وقت‌ها، مست و پاتیل می‌آمد خانه و با مشت و لگد به جان دنده‌های خانم می‌افتاد. خدا همین‌جا ذلیلم کند اگر دروغ گفته باشم! گاه در آن هیروویر، یکی دو تا مشت هم نصیب من می‌شد. به جان زنش می‌افتاد و هوار می‌کشید:« زنکه بی‌شعور، تو دیگر دوستم نداری! به همین علت، می‌خواهم بکشمت، می‌خواهم چراغ عمرت را خاموش کنم...»

- خوب، زنش چه می‌گفت؟

- همه‌اش می‌گفت:« ببخشید... مرا ببخشید!»

- نه؟ راست می‌گویی؟ این‌که عالی است!»

سرگرد به قدری خوشحال شد که دست‌هایش را به هم مالید.

- البته که راست می‌گویم، جناب سرگرد! آخر چطور ممکن است آدم زن خودش را کتک نزند؟ مثلاَ یکیش خودم... مگر می‌شود زنم را کتک نزنم؟ خوب، زنی که سازدهنی مردم را زیر پایش له کند و بعدش هم به شیرینی‌های شما ناخنک بزند حقش است کتک بخورد... آخر مگر می‌شود مرتکب این همه خلاف شد؟

- لازم نیست برایم صغراکبرا بچینی، کله‌پوک! حالا دیگر استدلال هم می‌کند! تو را چه به استدلال؟ در کاری که به تو مربوط نمی‌شود، هیچ‌وقت دخالت نکن! راستی خانم چه‌کار می‌کنند؟

- خواب تشریف دارند قربان.

- هرچه باداباد! برو به ماریا بگو خانم را بیدار کند و ایشان را بفرستد پیش من... نه صبر کن، نرو! تو چه فکر می‌کنی؟ به نظر تو من شبیه موژیک جماعت هستم؟

- چرا باید شبیه موژیک باشید؟ کی دیده شده که ارباب شبیه موژیک باشد؟ البته هیچه وقت دیده نشده!

این را گفت و شانه‌هایش را بالا انداخت و در را با صدای خشکی باز کرد و بیرون رفت. سرگرد هم که آثار اضطراب بر چهره‌اش نقش خورده بود، آبی به سروروی خود زد و مشغول پوشیدن لباس شد.

سرگرد، همین که همسر بیست ساله تودل‌برواش از در وارد شد با نیش‌دارترین لحنی که میسرش بود گفت:

- عزیز دلم، می‌توانی ساعتی از وقت گران‌بهایت را که این همه برای همه‌مان مفید است، در اختیار من بگذاری؟

زن، پیشانی‌اش را برای بوسه، به سرگرد عرضه کرد و جواب داد:

- با کمال میل، دوست من!

- عزیز دلم، هوس کرده‌ام روی دریاچه گشتی بزنیم... کمی تفریح کنیم... حاضری همراهی‌ام کنی؟

- فکر نمی‌کنی هوا گرم باشد؟ با وجود این، بابا جانم، پیشنهادت را با کمال میل قبول می‌کنم. اما به یک شرط: تو پارو می‌زنی، من سکان می‌گیرم. باید کمی هم خوراکی برداریم- من که از صبح چیزی نخورده‌ام...

سرگرد، تازیانه‌ای را که در جیب گذاشته بود، با دست لمس کرد و گفت:

- خوراکی برداشته‌ام.

حدود نیم ساعت بعد از این گفت‌وگو، زن و شوهر سوار قایق بودند و به سمت وسط دریاچه، پیش می‌رفتند. سرگرد، عرق‌ریزان پارو می‌زد و همسرش، قایق را هدایت می‌کرد. مرد، نگاه آکنده از خشمش را به کارولینا کارلونای نگران دوخته بود ودر حالی که در آتش بی‌صبری می‌سوخت، زیر لب با خود غرولند می‌کرد:« نگاهش کنید! شما را به خدا نگاهش کنید!». همین که قایق به وسط دریاچه رسید، سرگرد با صدای بم خود فرمان داد:« ایست!» قایق، از حرکت بازماند. چهره سرگرد، ارغوانی شد و زانوانش لرزیدند. زن، نگاه شگفت‌زده خود را به شوهر دوخت و پرسید:

- چه‌ات شده آپولوشا؟

سرگرد غرش‌کنان گفت:

- پس می‌فرمایید که بنده گوساله‌ام، ها؟ پس من...من... کی‌ام؟ یک کله‌پوک کندذهن؟ پس تو دوستم نداشتی و دوستم نخواهی داشت، ها؟ پس تو... من...

بار دیگر غرید و مشتش را بلند کرد و تازیانه را در هوا چرخاند و توی قایق (4) ... o temporo o mores!...کشمکشی وحشتناک درگرفت. درگیری‌شان چنان بود که در وصف نگنجد! این حادثه را حتی خوش ‌قریحه‌ترین نقاش ایتالیا دیده نیز محال است بتواند ترسیم کند... پیش از آن‌که سرگرد بتواند به از دست رفتن مشتی از موی سر خود پی ببرد و پیش از آن‌که زن جوان، بتواند تازیانه را که از دست شوهر درربوده بود به کار گیرد، قایق واژگون شد و...

در همین هنگام ایوان پاولویچ، کلیددار سابق سرگرد که اکنون در بخشداری به عنوان دفترنویس خدمت می‌کرد، در ساحل دریاچه، سوت‌زنان مشغول قدم زدن بود. او با بی‌صبری منتظر آن بود که دختران روستایی از راه برسند و بنا به عادت هرروزه‌شان، در دریاچه آب‌تنی کنند؛ سیگار پشت سیگار دود می‌کرد و به چشم‌چرانی سیری که بنا بود نصیبش شود می‌اندیشید. ناگهان فریادهای جانکاهی به گوشش رسید. صدای اربابان سابق خود را شناخت. سرگرد و همسرش داد می‌زدند:« کمک! کمک!» ایوان پاولویچ، کت و شلوار و چکمه‌هایش را بی‌تامل درآورد، سه بار صلیب بر سینه رسم کرد و به قصد نجات آن دو، خود را به آب زد. از آن‌جایی که قابلیت او در فن شناگری بیش از قابلیتش در دفترنویسی بود، در مدتی کمتر از سه دقیقه، خویشتن را در کنار مغروقین یافت. شناکنان به آن دو نزدیک شد و در دم در بن‌بست قرار گرفت- با خودش فکر کرد:« لعنت بر شیطان! به داد کدام یکی برسم؟ » توان آن را نداشت که هر دو را نجات دهد- فقط یکی از آن دو را می‌توانست از مهلکه برهاند. عضلات صورتش، از شدت تردید و تحیر، کج و معوج شدند؛ گاه به این و گاه به آن دگر، چنگ می‌انداخت. سرانجام رو کرد به آن‌ها و گفت:

- فقط یکی‌تان! هر دوتان، زورم نمی‌رسد! به خیال‌تان رسیده که من نهنگم؟

کارولینا کارلونا که به دامان کت سرگرد، چنگ انداخته بود زوزه‌کشان گفت:

- ایوان عزیزم، مرا... مرا نجات بده! باهات عروسی می‌کنم! به همه مقدسات قسم می‌خورم زنت شوم! وای، خدا جان، دارم غرق می‌شوم!

سرگرد نیز در حالی که آب قورت می‌داد، با صدای بمش هوار می‌کشید:

- ایوان! ایوان پاولویچ! مرد باش! مرا نجات بده، برادر! یک روبل پول ودکات با من! نگذار جوانمرگ شوم!... سر تا پایت را طلا می‌گیرم... بجنب، نجاتم بده! واقعاً که... قول می‌دهم با خواهرت ماریا، عروسی کنم... به خدا می‌گیرمش! خواهرت خیلی تودل‌بروست! به حرف‌های زنم گوش نده، مرده‌شوی قیافه‌اش را ببرد! اگر نجاتم ندهی، می‌کشمت! از چنگم زنده درنمی‌روی!

دریاچه به دور سر دفترنویس بخشداری طوری چرخید که نزدیک بود غرق شود. وعده‌های هر دو را به یکسان، مقرون به صرفه یافت- یکی با صرفه‌تر از دیگری. کدام یک را انتخاب کند؟ فرصت، داشت از دست می‌رفت. سرانجام، تصمیم خود را گرفت:« هر دو را نجات می‌دهم! از هردوشان بماسد، بهتر از آن است که فقط از یکی‌شان بماسد... توکل به خدا!» آن‌گاه صلیبی بر سینه رسم کرد، با دست راستش کارولینا کارلونا را زیر بغل گرفت، انگشت سبابه همان دست را به کراوات سرگرد حلقه زد و هن‌هن‌کنان به سمت ساحل شنا کرد. با دست چپ شنا می‌کرد و در همان حال ، دستور می‌داد:« پا بزنید! پا بزنید! » به آینده درخشانی که در انتظارش بود می‌اندیشید:« خانم، زن خودم می‌شود، سرگرد هم می‌شود دامادم... به‌به! حالا دیگر تا می‌توانی کیف کن!... بعد از این، نانت توی روغن است، پسر... نان شیرینی تازه بلنبان و سیگار برگ اعلا بکش!... خدایا، شکرت!» شنای یک دستی، آن هم با دو بار گران و جهت مخالف باد، کار ساده‌ای نبود اما فکر آینده درخشان، نیروی ایوان پاولویچ را دو چندان کرده بود. سرانجام در حالی که لبخند می‌زد و از فرط خوشبختی، خنده‌های نخودی می‌کرد، موفق شد زن و شوهر را به ساحل برساند. خوشحالی ایوان پاولویچ بی حدومرز بود. اما همین که نگاهش به زن و شوهر افتاد که دوستانه دست در دست هم داده و ایستاده بودند، رنگ از صورتش پرید؛ مشتی به پیشانی خود کوبید و بی آن‌که به دختران روستایی که از آب‌تنی دست کشیده و دسته‌جمعی به دور زن و شوهر حلقه زده و نگاه‌های آمیخته به بهت و تحسین‌شان را به دفترنویس شجاع دوخته بودند اعتنا کنند، با صدای بلند، زار زد.

فردای آن روز، ایوان پاولویچ به توصیه سرگرد از بخشداری اخراج شد. کارولینا کارلونا نیز به خدمت ماریا خاتمه داد و به او گفت:« حالا برو سراغ ارباب مهربان خودت!»

ایوان پاولویچ در کرانه دریاچه منحوس راه می‌رفت و بلندبلند با خودش حرف می‌زد:

- ای آدم‌ها، فغان از دست شما! آخر این همه نمک‌نشناسی؟!

1880